بنزین گران شد، سیانجی دوباره مطرح شد
جهان صنعت- با افزایش قیمت بنزین به ۵هزار تومان بار دیگر نگاهها به سمت سبد سوختی کشور و گزینههای جایگزین معطوف شده است. در شرایطی که مصرف روزانه بنزین به حدود ۱۳۰میلیون لیتر رسیده و واردات آن فشار قابلتوجهی بر منابع ارزی وارد میکند، سیانجی با ظرفیت خالی گسترده میتواند بدون نیاز به سرمایهگذاری جدید، بخشی از ناترازی سوخت را جبران کند. با این حال بیمیلی خودروسازان به تولید خودروهای گازسوز و جهش فاصله قیمتی این خودروها میان کارخانه و بازار، پرسشهای تازهای را پیشروی سیاستگذاران قرار داده است؛ موضوعی که در گفتوگوی محسن رهروان، فعال صنعت سیانجی و خودروهای گازسوز با بازار بررسی شد.
وضعیت فعلی خودروهای گازسوز را چگونه ارزیابی میکنید و چشمانداز این حوزه به کدام سمت میرود؟
با توجه به آلودگی هوا و شرایطی که در حوزه مصرف بنزین وجود دارد، دوباره بحث خودروهای گازسوز مطرح شده است. دولت چهاردهم نیز طی ماههای اخیر دو مصوبه مهم داشته است؛ یکی مصوبه هیات وزیران که در قالب برنامه جامع تامین انرژی کشور تصویب و ابلاغ شده و چندین بند دارد که یکی از بندهای آن به گازسوز کردن بیش از یکمیلیون دستگاه خودرو مربوط میشود. این مصوبه از سال۱۳۹۸ وجود داشته است. مصوبه دوم مربوط به آبان ماه امسال و بحث شناورسازی قیمت بنزین برای فصول مختلف و در واقع افزایش قیمت بنزین بوده که بند (۵) آن دوباره تاکید میکند دولت موظف است هرچه سریعتر نسبت به گازسوز کردن همان یکمیلیون دستگاه خودرو اقدام کند. واقعیت اما این است که این مصوبات هنوز به یک برنامه جامع عملیاتی تبدیل نشده و وارد فاز اجرایی منسجم نشدند. وزارت صمت اقداماتی را شروع کرده اما هنوز راهبرد مشخص و یکپارچه وجود ندارد.
فعالان صنعت سیانجی چه اقداماتی را برای گازسوز کردن خودروها انجام دادند؟
فعالان اقتصادی حوزه سیانجی به صورت خود جوش وارد عمل شدند؛ دوباره تبدیل کارگاهی خودروها فعال شده، برخی پیمانکاران قراردادهای جدید منعقد و تولیدکنندگان و بازرگانان به دنبال واردات قطعات و کیتهای جدید هستند تا حداقل تبدیل خودروها با تکنولوژی جدید انجام شود بزرگترین مانع اما عدم رشد مصرف سیانجی در سالهای گذشته و کاهش رغبت مردم است. مصرف بنزین از سالهای۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ که حدود ۸۰تا۹۰میلیون لیتر در روز بود، امروز به طور میانگین به ۱۳۰میلیون لیتر در روز رسیده اما مصرف سیانجی از حدود ۲۰تا ۲۲میلیون مترمکعب در روز به حدود ۱۶میلیون مترمکعب کاهش یافته است. این نشان میدهد سیاستهای قیمتی و ضعف در فناوری، مشتریان را از انتخاب و خرید خودروهای گازسوز دور کرده است.
نقش فناوری و کیفیت تجهیزات در توسعه خودروهای گازسوز تا چه حد میتواند موثر باشد؟
در کشور فقط مخازن نسل یک سیانجی تولید میشود. مخازن تمام فلزی با فناوری قدیمی اسپینینگ که حداقل متعلق به سه دهه گذشته است. این مخازن امکان دستکاری و جوشکاری دارند و همین موضوع سبب ایجاد حوادثی شده، هرچند تعداد حوادث محدود بوده اما اثر روانی بسیار منفی روی بازار خودرو گذاشته است. در حالی که مخازن نسل چهار کامپوزیتی در دنیا استفاده میشوند که دو مزیت اساسی دارند: نخست، کاهش وزن تا ۷۰درصد و دوم ایمنی بسیار بالاتر. یک مخزن ۱۰۰لیتری نسل یک بیش از ۱۰۰کیلوگرم وزن دارد اما همان مخزن در نسل چهار حدود ۳۰ کیلوگرم است. این موضوع هم به تعادل خودرو کمک میکند و هم امکان افزایش پیمایش را میدهد. مشکل اینجاست که تولیدکننده واقعی نسل چهار در کشور نداریم و ظرفیت پاسخگویی به نیاز فعلی هم وجود ندارد.
گفته میشود خودروسازان برای تولید خودروهای گازسوز از وزارت نفت یارانه ۷۰۰دلاری دریافت میکنند باوجود دریافت این یارانه چرا تکنولوژی تولید این خودروها در کشور دچار عقبماندگی است؟
متاسفانه خودروسازان حتی در مقطعی یارانه ارزی برای تولید خودروهای گازسوز دریافت کردند اما به تعهدات خود عمل نکردند. قرار بود سهم سیانجی در سبد سوخت کشور به حدود ۲۵درصد برسد اما این اتفاق رخ نداد. نتیجه آن وضعیت فعلی آلودگی هوا، مصرف بالای بنزین، ناترازی سوخت و فشار سنگین ارزی است. امروز زیرساخت جایگاهها آماده است؛ حدود ۴۵میلیون مترمکعب در روز ظرفیت داریم، بدون نیاز به یک دلار سرمایهگذاری جدید اما فقط یکسوم آن استفاده میشود. این یعنی روزانه معادل ۳۰میلیون لیتر بنزین میتوانست جایگزین شود.
کارشناسان صنعت خودرو معتقد هستند که یکی از عوامل پیشرفت نکردن خودروهای گازسوز عدم ارتقای پلتفرم خودروهای داخلی است، نظر شما در این خصوص چیست؟
مساله اصلی این است که خودروسازان احساس نیاز به تغییر پلتفرم ندارند، در دنیا مخازن سیانجی در کف خودرو طراحی میشود تا فضای صندوق عقب اشغال نشود اما در ۲۰سال گذشته هیچیک از خودروسازان داخلی طراحی برای ارتقا و بهبود خودروهای گازسوز انجام ندادند که دلیل اصلی این موضوع هم فقدان رقابت است.
اگر دولت واردات خودروهای دوگانهسوز اقتصادی و میانرده را در دستور کار قرار دهد، رقابت ایجاد میشود و خودروساز داخلی هم مجبور به بروزرسانی فناوری خواهد شد؛ این موضوع اکنون در وزارت صمت درحال پیگیری است.
