10 - 10 - 2022
بلاتکلیفی برجام و کاهش قدرت خرید عامل اصلی رکود بازارهاست
بازار- بلاتکلیفی بازارها ادامه دارد و رکود سنگینی بر اقتصاد ایران حاکم شده است. بسیاری رکود سنگین این روزهای اقتصاد ایران را حاصل جو نامساعد کشور و اعتراضات اخیر میدانند، اما این تنها دلیل نیست. آنگونه که کامران ندری، اقتصاددان میگوید بلاتکلیفی و رکود بازارهایی همچون ارز بیشتر از اینکه حاصل اعتراضات اخیر باشد، به مساله برجام مربوط میشود. در هفتههای گذشته شاهد بودیم که چگونه اخبار خوش مربوط به برجام توانست قیمت دلار را حتی به کمتر از ۳۰ هزار تومان برساند، اما حالا که به نظر میرسد مساله برجام به چالش خورده و همین مساله شرایط بازار ارز هم به نوعی بهم ریخته است.
وی با بیان اینکه اعتراضات به صورت مقطعی میتواند بازار ارز و قیمتها را تحت تاثیر قرار دهد، افزود: عامل کلیدی که میتواند سرنوشت بازار را تعیین کند، مساله تحریمهای اقتصادی علیه ایران و البته برجام است. شاید اعتراضات اخیر یکی از عوامل رکود بازار در کوتاه مدت باشد، اما عاملی که میتواند سرنوشت بازار را تعیین کند، مساله تحریمهای اقتصادی علیه ایران و البته برجام است.
این کارشناس اقتصادی که معتقد است روند روبه رشد قیمتها در بازار ادامه خواهد داشت، افزود: تحریمهای جدید آمریکا شرکتهایی را نشانه گرفته که محصولات پتروشیمی ایران را به چین، هند و امارات صادر میکردند. یکی از مهمترین شرکتهای ارزآور ما یعنی شرکت «صنایع شیمیایی ایران» که زیرمجموعه بانک صنعت و معدن است، در این لیست قرار دارد و این مساله نشان میدهد که روند ورود ارز به کشور با مشکل بیشتری مواجه میشود.
رکوردشکنی قیمت دلار در هفتههای گذشته در شرایطی اتفاق افتاده که سطح تقاضا در بازار به شدت محدود شده است. محدودیتی که ندری ریشه آن را در کاهش قدرت خرید مردم میداند. به گفته وی، هماکنون بیشتر مردم جامعه حتی در تامین نیازهای روزمره خود با مشکل مواجه بوده و از پس هزینههای آن برنمیآیند. در چنین شرایطی دیگر پساندازی باقی نمیماند که مردم بخواهند آن را وارد بازارهایی همچون دلار، خودرو یا بورس کنند.
عضو سابق پژوهشکده پولی و بانکی با اشاره به افزایش شکاف بین هزینهها و درآمدها، ادامه داد: نرخ تورم از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا مهر ۱۴۰۱ حدود ۱۰۰ درصد افزایش یافته است. این در حالی است که درآمد بخش زیادی از جامعه (کارمندان) تنها ۱۰ درصد افزایش یافته است.
عضو پژوهشکده پولی و مالی که معتقد است رشد نرخ تورم عمومی جامعه میتواند منجر به رشد قیمتها در سایر بخشها، شود، گفت: در یک نظام ارزی شناور، نرخ تورم میتواند روی قیمت دلار تاثیر بگذارد؛ اما در یک نظام ارزی ثابت میزان مداخله بانک مرکزی در بازار قیمتها را تعیین میکند. از آنجایی که هماکنون به دلیل محدودیتهای ارزی، بانک مرکزی قدرت مداخله در بازار را ندارد، تورم عمومی به مرور روی قیمتهای دلار هم تاثیر گذاشته و موجب افزایش قیمت آن میشود.
هرچند مهمترین عامل در تعیین بهای دلار، را کارشناسان اقتصادی برجام میدانند اما نمیتوان تاثیر روانی اخباری همچون آزادسازی پولهای بلوکه شده ایران را نادیده گرفت. ندری اقتصاددان دراینباره میگوید: خبر آزادسازی پولهای بلوکهشده ایران در یک ساعت توانست حدود ۶۰۰ تومان بهای دلار را کاهش دهد و قیمت آن را از ۳۳ هزار و ۷۰۰ تومان به ۳۳ هزار و ۱۰۰ تومان کاهش بدهد. این کاهش در شرایطی اتفاق افتاد که این خبر هنوز تایید نشده و پیش از این نیز اخباری از این دست روی خروجی رسانههای کشور قرار گرفته بود.
وی همچنین در پاسخ به این سوال که اگر این خبر صحت داشته باشد، تا چه اندازه میتواند موجب افت قیمتها در بازار ارز شود، گفت: از آنجایی که دولت هیچگونه شفافیتی در عملکرد خود ندارد و برنامه مشخص و قابل اتکایی را اعلام نکرده، نمیتوان پاسخ دقیقی به این سوال داد. بدون شک اگر این آزادسازی اتفاق بیفتد در کوتاهمدت شاهد افت بهای دلار خواهیم بود اما در بلندمدت باز هم قیمت دلار به نرخ تعادلی خود نزدیک میشود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد