8 - 03 - 2020
بزرگترین بازندگان نفت ارزان
گروه انرژی- دستدرازیهای ترامپ در بازار نفت با تحریم نفت ایران، این بازار را به التهاب دچار کرده است و نمودار قیمت بازار نفت که تا چندی پیش سر به فلک کشیده بود، در روزهای اخیر یکی از کمترین نرخهای خود را تجربه میکند؛ اتفاقی که قطعا به مذاق کشورهای بزرگ تولیدکننده نفت از جمله عربستان خوش نمیآید، زیرا بیشترین ضرر را از کاهش قیمت نفت، بزرگترین تولیدکنندگان که بودجه خود را از این طریق تامین میکنند، متحمل میشوند.
در همین حال اکنون چالش وزیر انرژی عربستان همراه کردن سایر کشورها با خود در کاهش تولید نفت است تا از یک سقوط دیگر در قیمت نفت در سال آینده میلادی جلوگیری کند. او در همین حین سعی دارد کاهش نفوذ عربستان در بازار نفت را پنهان سازد.
عربستان سعودی یک گزینه آشنا ولی ناخوشایند دارد: کاهش تولید برای حفاظت از قیمت نفت یا کاهش قیمت نفت برای حفاظت از سهم بازار .
در نوامبر ۲۰۱۴ عربستان انتخاب کرد تولید را حفظ کند و اجازه دهد قیمت کاهش یابد که باعث شده رونق شیل آمریکا موقتا متوقف شود ولی درآمد عربستان را کم کرد و اقتصاد آن را به رکود کشاند .در دسامبر ۲۰۱۶ عربستان انتخاب کرد تولید را کاهش دهد که باعث افزایش قیمت و ثبات درآمد و اقتصاد این کشور شد ولی رونق شیل را احیا کرد.استراتژی سهام بازار سال ۲۰۱۴ مربوط به وزیر انرژی سابق، علی النعیمی، اغلب یک شکست محسوب میشود ولی توانست تولید شیل آمریکا را برای مدتی متوقف کند .
در مقابل، استراتژی حمایت از قیمت سال ۲۰۱۶ که شامل کاهش تولید از سوی تولیدکنندگان اوپک و غیراوپک میشد یک پیروزی است حتی با اینکه باعث رونق شیل شد .نعیمی بارها هشدار داده که فشار کاهش تولید کشورهای اوپک و غیراوپک اساسا بر عربستان است و سود اصلی آن برای تولیدکنندگان شیل آمریکا خواهد بود و زمان ثابت کرده که او درست میگوید .حال در شرایط فعلی عربستان باید هر کاری برای جلوگیری از یک سقوط دیگر در قیمت نفت انجام دهد که نشان میدهد گزینه دیگری جز کاهش تولید ندارد .
عربستان نمیتواند از پس یک سقوط قیمت دیگر برآید. باید درآمدها را بالا ببرد تا به اقتصادش کمک کند از رکود بیرون بیاید و هزینه برنامههای تغییرات اقتصادی و اجتماعی بلندپروازانه خود را تامین کند .
در این میان در حالی که انتظار میرود اوپک و روسیه این هفته روی کاهش تولید نفت به توافق برسند، قیمت نفت با افزایش مواجه بود، اما در عین حال افزایش میزان ذخایر نفت خام آمریکا مانع از رشد بیشتر قیمتها شد.
بر اساس این گزارش، قیمت هر بشکه نفت برنت روز جمعه با ۳۰ سنت، معادل ۵/۰ درصد افزایش به ۵۹ دلار و ۸۱ سنت نسبت به رقم پایانی جلسه قبل رسید. قیمت نفت خام آمریکا نیز با ۲۰ سنت، معادل ۴/۰ درصد افزایش به ۵۱ دلار و ۶۵ سنت رسید.
با وجود افزایش قیمتها، به دلیل مازاد عرضه به خصوص از سوی آمریکا، روسیه و کشورهای عضو اوپک قیمت نفت نسبت به اوایل ماه اکتبر تقریبا یکسوم کاهش یافته است.
افت شدید قیمت نفت که یک تریلیون دلار از ارزش سهام انرژی کاسته، به درآمد تولیدکنندگان بزرگی مانند عربستان سعودی، روسیه، نیجریه و آنگولا ضرر خواهد زد.
جهان با ابهامات کمسابقهای در بازارهای نفت روبهرو است. با این حال تنها اعضای اوپک نیستند که از این اتفاق ضربه خوردهاند. حتی کشورهایی که در برابر نوسان قیمت نفت آسیبپذیری کمتری دارند مانند مالزی و کانادا نیز نسبت به حد معمول آسیبپذیری بیشتری نسبت به ریزش قیمت نفت پیدا کردهاند که ناشی از سیاستگذاری ضعیف است.
ضرر سنگین
تا اوایل اکتبر نفت برنت حدود ۸۶ دلار در هر بشکه معامله میشد و حتی بسیاری از ناظران بازار صعود قیمتها به ۱۰۰ دلار را پیشبینی میکردند. اما از آن زمان قیمت نفت ریزش سنگین بیسابقهای را تجربه کرد که تحت تاثیر دورنمای اشباع عرضه و تقاضای کمتر بود. نفت پس از ثبت بزرگترین کاهش قیمت یک روزه در سه سال اخیر، اکنون تقریبا نصف قیمت دو ماه پیش خود ارزش دارد.
کاهش پیشبینی شده عرضه به دلیل تحریمهای آمریکا علیه ایران با معافیت لحظه آخری که دولت ترامپ به هشت خریدار بزرگ نفت ایران از جمله چین و هند داد، تحقق نیافت. اما فراوانی عرضه ممکن است تنها عامل ۱۵ درصد از افت اخیر قیمتها باشد و عمده افت تقاضا به دلیل کندی رشد اقتصادها بوده است.
اوپک تحت فشار است
صنعت نفت با این امید که اوپک در دیدار ششم دسامبر خود برای تثبیت قیمتهای نفت اقدام خواهد کرد، نفس خود را حبس کرده است. آنچه بیشتر از مازاد عرضه که اوپک کنترلی روی آن ندارد، نگرانکننده است مساله افت تقاضاست. برآورد شده که اوپک تنها مسوول ۱۵ درصد از افزایش جهانی تولید نفت در فاصله اکتبر ۲۰۱۷ تا اکتبر ۲۰۱۸ است.
در حالی که بسیاری از اعضای بزرگ اوپک در خصوص هزینه سر به سر تولید مشکل دارند، عربستان سعودی به قیمت ۷۰ دلار برای متوازن کردن حسابهایش نیاز دارد. اعضای کوچکتر اوپک آسیبپذیری بیشتری دارند و به عنوان نمونه نیجریه و آنگولا برای بیش از ۸۰ درصد درآمدشان به صادرات نفت وابسته هستند.
بازارهای نوظهور در معرض تهدیدند
عجیب نیست که بازارهای نوظهور که تولید ناخالص داخلی آنها به نفت بستگی دارد، از افت شدید قیمتها آسیب خواهند دید؛ موضوعی که چندان مورد بررسی قرار نگرفته اما نگرانکننده است. کشورهایی هستند که به دلیل سیاستهایشان در برابر افت قیمت نفت آسیبپذیر ماندهاند.به عنوان نمونه، مالزی پس از سالها کاهش وابستگی به نفت، به دلیل تصمیمات سیاستی ماهاتیر محمد نخستوزیر این کشور، از ریزش اخیر قیمت نفت در معرض آسیب قرار گرفته است. از زمانی که این سیاستمدار ۹۳ساله در ماه می دوباره به قدرت رسید و معلوم شد وی همان سیاستهای اقتصادی جنجالی که در اولین دوره نخستوزیری خود در فاصله ۱۹۸۱ تا ۲۰۰۳ داشت را دنبال خواهد کرد، کوالالامپور سه میلیارد دلار سرمایهگذاری خارجی را از دست داد. ماهاتیر با حذف مالیات کالاها و خدمات که حدود ۲۰ درصد از درآمد دولت را تشکیل میدهد این نگرانیها را برطرف نکرده است. مقامات دارایی مالزی نسبت به حذف این مالیات که دولت پیشین برای کاهش وابستگی به نفت و تقویت اقتصاد مالزی اجرا کرده بود، هشدار دادهاند. ماهاتیر روی بودجه ۲۰۱۹ درآمد نفتی برای جبران کاهش مالیات حساب کرده بود اما متاسفانه در این برنامه روی سود سهام غول نفت و گاز پتروناس نیز حساب کرده بود. در نتیجه زمانی که قیمت نفت برنت ریزش کرد، دورنمای اعتبار مالی پتروناس از سوی موسسه مودیز تنزل یافت.
مشکلات زیرساختی کانادا
اما نخستوزیر مالزی تنها دولتمردی نیست که سیاستهای نادرست وی کشورش را در معرض آسیب ناشی از نوسانات بازار نفت قرار داده است. سالهاست محدودیتهایی در آلبرتا ایجاد شده زیرا از ماسه نفتی آتاباسکا نفت بیشتر از ظرفیت خطوط لوله موجود استخراج میشود و دولت لیبرال جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا نتوانسته به این مساله رسیدگی کند.
ترودو دست به ریسک زد تا خط لوله «نورترن گیت وی» را به نفع پروژه «ترانس مونتین» که میزان ارسال محمولههای نفتی از آلبرتا را سه برابر میکند لغو کند. این اقدام نخستوزیر کانادا در آگوست پس زده شد و دادگاه فدرال تجدیدنظر کانادا ساخت «ترانس مونتین» را بلوکه کرد. با کنار گذاشته شدن پروژههای «کی استون ایکس ال» و «انرژی ایست»، ترودو با انتقاد فزاینده و بحران شدید در استان نفتخیز کانادا مواجه شده است.
ناتوانی اتاوا برای تکمیل یک پروژه خط لوله به معنای آن است که کانادا نفت فراوانی دارد که امکان انتقال آن وجود ندارد. در نتیجه تولیدکنندگان کانادایی نفت خود را با تخفیف بالایی میفروشند. این امر با ریزش قیمتهای جهانی مسالهساز شده است. نفت کانادا اخیرا به ۴۶/۱۳ دلار در هر بشکه رسیده که ارزانترین نفت جهان است. اختلاف قیمت میان نفت کانادا و نفت جهانی به معنای آن است که آلبرتا ۱۰۰ میلیون دلار در روز درآمد نفتی از دست میدهد و این ضرر سنگین نه تنها مانع سرمایهگذاری آتی میشود بلکه کل اقتصاد کانادا را به مخاطره میاندازد. تحت سیستم اشتراک درآمد کانادا، اتاوا در ۲۲ میلیارد دلار از درآمد آلبرتای نفتخیز برای توزیع به استانهای کمدرآمد سهیم است. خزانه کانادا با کاهش قیمتهای جهانی نفت با روند نگرانکنندهای رو به کاهش است و هیچ پایانی بر این وضعیت خطیر دیده نمیشود. با ادامه روند رشد تولید نفت شیل آمریکا، ادامه اشباع عرضه، قیمت نفت را همچنان برای مدتی سرکوب خواهد کرد.
بر اساس گزارش اویل پرایس، بهبود قابل توجه قیمت نفت از آخرین باری که در سال ۲۰۱۶ سقوط کرد، به تولیدکنندگان در داخل و خارج از اوپک اجازه داد نفس راحتی بکشند و به کشورهایی مانند مالزی و کانادا نیز فضای کافی داد تا سیاستهایی را دنبال کنند که آنها را در برابر نوسانات بعدی نفت شدیدا آسیبپذیر کرد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد