13 - 06 - 2021
برنامه بایدن برای رویارویی با پوتین
فاطمه رحیمی- ولادیمیر پوتین بخش عمده سال ۲۰۲۰ را صرف هماهنگی کمپین تاثیرگذاری بر انتخابات ریاستجمهوری آمریکا و ممانعت از رسیدن جو بایدن به مقام چهلوچهارمین رییسجمهور ایالات متحده کرد. با شکست در این امر، روسیه پنج ماه اول دوره ریاستجمهوری بایدن را صرف انجام مجموعهای از حملات سازمانهای جنایی و آژانسهای تحت رهبری دولت علیه تجهیزات گاز و مواد غذایی آمریکا در داخل و متحدان آن در خارج از کشور کرد. سوال ناگفته پیشروی رییسجمهور ایالات متحده وقتی شانزدهم ژوئن در هتلی کنار دریاچهای در ژنو مقابل پوتین مینشیند این است: در مورد این اقدامات چه خواهی کرد؟ بایدن با ایده گرفتن از استراتژی موفقیتآمیز و قدیمی آمریکا علیه اتحاد جماهیر شوروی قصد دارد متحدان خود را در نشست گروه هفت در انگلیس و در دورهمی غیررسمی ناتو در بلژیک برای ارائه یک جبهه متحد علیه مسکو تشکیل دهد. سفر هشتروزه خارجی بایدن – اولین سفر وی به عنوان رییسجمهور- در ابتدا به عنوان یک سفر آرامبخش برای ارتباط مجدد با دوستان قدیمی و بحث در مورد استراتژیهای مدیریت تغییرات آب و هوا و خیزش جهانی چین برنامهریزی شده بود. اما به گفته یک مقام ارشد دولت بایدن، حمله سایبری باجافزارها به بزرگترین خط لوله نفتی آمریکا و شرکت جیبیاس به عنوان بزرگترین شرکت تولید گوشت جهان در آمریکا که ادعا میشود توسط هکرهایی با تایید ضمنی مسکو صورت گرفته، «همه محاسبه را تغییر داد.» وی در ادامه افزود: «این بچهها وحشیانه عمل میکنند و گمانشان این است که میتوانند از بایدن سوءاستفاده کنند.»
حال بایدن نیز آماده میشود که در زمان رویارویی با پوتین برای اولین بار به عنوان رییسجمهور در ژنو، سختگیری کند. از جمله اقداماتی که او و تیمش برای نشان دادن میزان جدیتشان انجام دادهاند این است که به پوتین یادآور شوند که ایالات متحده توانایی سایبری خاص خود را دارد و میتواند ثروت شخصی پوتین در خارج از کشور را هدف قرار دهد. بایدن امیدوار است که هم به نمایندگی از متحدان ایالات متحده تهدیدها را تقویت کند و هم پوتین را از این اقدامات تحریکآمیز عقب بنشاند. این مقام آمریکایی گفت: «تمام هدف این است که [پوتین] بیاید و بگوید آمریکاییها از اقدامات ما خبر دارند و ما را محاصره کردهاند.»
این کار آسان نخواهد بود. پوتین با دست خالی خوب بازی کرده است. اقتصاد مبتنی بر کالاهای روسیه راکد بوده و این به نوبه خود موجب نارضایتی چشمگیر شده است. این شرایط ممکن است انگیزهای برای ارتقای جایگاه روسیه در خارج از کشور، بهرهبرداری از اقدامات نادرست ایالات متحده در خاورمیانه و هرج و مرجی باشد که دونالد ترامپ در آمریکا و خارج از کشور ایجاد کرد. پوتین برای شروع در حملات نامتقارن علیه مخالفان خود در اروپا و ایالات متحده از مهارت روسیه در جنگ سایبری و اطلاعات نادرست استفاده کرده است. مأموریت بایدن در ژنو سنجش شخصی ارادهها نیست. به گفته مقامات دولتی آمریکا، ماموریت بایدن متوقف کردن روند خطرناک تشدید تنشها و بازگرداندن ایالات متحده و روسیه به وضعیت پایدار است.
هیچ دو کشوری بیش از روسیه و ایالات متحده دارای موشکهای هستهای آماده پرتاب به هم نیستند. در دوره ریاستجمهوری ترامپ معاهدات اصلی بین دو کشور و خطوط ارتباطی میان آنها از کار افتاد. یک مقام ارشد وزارت خارجه میگوید: «آنچه به وضوح از دست رفته و خطرناک است و آنچه در دوران ترامپ نابود شد، کار روی ثبات استراتژیک بود.» وی در ادامه اضافه میکند: «ما تمام معاهداتی که برای ممانعت از فعال شدن چنین مواردی طراحی شده بود را از دست دادیم.»
۱۰ سال پیش، اوضاع بسیار متفاوت به نظر میرسید. در مارس ۲۰۱۱، بایدن برای دیدار با پوتین که به طور موقت از ریاستجمهوری کنارهگیری کرده بود و عنوان نخستوزیر را داشت، به مسکو سفر کرد. بایدن، برای تقویت روابط نزدیکتر با روسیه به عنوان معاون رییسجمهور، گفت که میخواهد تجارت بین ملتها را به عنوان بخشی از ادامه «تنظیم مجدد» روابط، تقویت کند. یک مقام بوئینگ مستقر در روسیه نقل میکند که بایدن طی این سفر در یک جلسه گفته بود: «روسیه بهترین مهندسان جهان را دارد. روسیه سرمایه فکری دارد. روسیه کشور بزرگی است.» از آن زمان تا به امروز، روسیه کریمه را ضمیمه کرده، مخالفان را با سلاح شیمیایی مسموم کرده، جنگ نیابتی در سوریه را گسترش داده، در دو انتخابات ایالات متحده دخالت کرده و به حملات سایبری خود افزوده است. کانالهای دیپلماتیک و کنسولی بین کشورها از بین رفته است. روسیه میگوید برای تلافی تحریمهای ایالات متحده به دلیل دخالت در انتخابات ۲۰۲۰ روسیه و دخالت در حمله سایبری گسترده سولار ویند، که دادههای حساس رایانههای دولت فدرال ایالات متحده و شرکتهای بزرگ جهانی را از بین برد، تا ماه آگوست استخدامهای محلی سفارت آمریکا در مسکو را به طور دائمی قطع خواهد کرد. در مارس ۲۰۲۱، وقتی مصاحبهکنندهای جیسینیوز از بایدن پرسید که آیا فکر میکند پوتین «یک قاتل است»، او صراحتا گفت، «بله».
بخشی از آنچه باعث شده است مقابله با خشونت پوتین برای ایالات متحده بسیار سخت شود، استفاده وی از مجرمان اینترنتی است. مقامات آمریکایی میگویند، هکرهای متهم روسی، مانند کسانی که کامپیوترهای خطوط کولونیال را در ماه می به مدت شش روز از کار انداختند و باعث کمبود سوخت ساحل شرقی شدند، مستقیما به دستور مسکو عمل نکردهاند، اما اغلب با تایید ضمنی آن عمل میکنند. هنگامی که کارخانه فرآوردههای گوشتی جیبیسی در اواخر ماه می هک شد، افبیآی ربط آن را به یکی از شبکههای جنایی که بدون مصونیت از مجازات در روسیه فعالیت میکردند، شناسایی کرد.
ضربه متقابل خطرات خاص خود را به همراه دارد. روسیه تجربه بیشتری در جنگ سایبری دارد و به شبکههای برق و دولت ایالات متحده نفوذ کرده است. همچنین موضوع زرادخانه هستهای روسیه مطرح است که بخش فزایندهای از آن تحت هیچ معاهده هستهای نیست. فقط یکی از چندین معاهده جنگ سرد حاکم بر ذخایر هستهای ایالات متحده و روسیه همچنان پابرجاست. بایدن در سوم فوریه این معاهده با نام نیو استارت را تمدید کرد، اما فقط برای مدت پنج سال. ساموئل چاراپ، یکی از مقامات سابق وزارت امور خارجه و دانشمند ارشد سیاسی در شرکت رند، میگوید: «در این حوزه آنها با آمریکا برابر هستند.»
اگرچه بایدن قصد دارد در ژنو صحبتهای سختی را انجام دهد، هدف این است که تنشها را کاهش داده و با محدود کردن ماجراجوییهای پوتین، قابلیت پیشبینی اقدامات هر دو طرف را ایجاد کند. سه مقام ارشد دولت میگویند، بخش عمده آمادگی بایدن در جریان جلسات اطلاعاتی روزانه وی صورت گرفته است. شخصیت برجسته ویلیام برنز، رییس سیا، سفیر سابق ایالات متحده در مسکو بوده است که در زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی برای وزیر خارجه جیمز بیکر کار میکرد. برنز و دیگران طرفدار بازگشت به جنگ سرد مهار اقدامات مسکو هستند. این مقام ارشد دولت میگوید: «هرجا [پوتین] میرود باید با مقاومت روبهرو شود.»
بایدن صلاحیت رهبری این رویکرد را دارد. او دههها در بحث درباره روابط ایالات متحده و روسیه به عنوان عضو کمیته روابط خارجی مجلس سنا و به عنوان معاون رییسجمهور فعالیت کرده است. دبیر مطبوعاتی کاخ سفید در پاسخ به این سوال که رییسجمهور چه مدت برای آمادهسازی سفر صرف کرده است، گفت: «او ۵۰ سال است که در حال آماده شدن است.»
شاید این واضحترین مزیت بایدن در زمان رویارویی با پوتین باشد. هنگامی که جورج دبلیو بوش پس از ریاستجمهوری در سال ۲۰۰۱ پوتین را به مزرعه خود در تگزاس دعوت کرد، گفت که به پوتین اعتماد دارد و میتواند «احساس روح او» را دریابد. بایدن در طول ۲۰ سال گذشته بیشتر شاهد اقدامات پوتین بوده – و به او اعتماد ندارد. در واقع، بایدن در اوایل سال جاری گفت که او هم به چشمان پوتین نگاه کرده و فکر نمیکند او روحی داشته باشد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد