برترین ویژگیهای یک لباس کار حرفهای از نگاه کارشناسان ایمنی
در سالهای اخیر با رشد صنایع و توسعه پروژههای عمرانی اهمیت تجهیزات ایمنی فردی بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. در میان این تجهیزات لباس کار نقشی اساسی در حفاظت از نیروی انسانی دارد و همین مسئله باعث شده تا کارشناسان ایمنی استانداردهای جدیدی را برای انتخاب لباس کار حرفهای تدوین و معرفی کنند. بررسیهای میدانی حاکی از این هستند که کیفیت و طراحی لباس کار تأثیر مستقیمی بر میزان خطرپذیری نیروهای شاغل در محیطهای صنعتی دارد و انتخاب یک لباس کار حرفه ای میتواند در کاهش خطرات و ایمنی کارگران بسیار اثرگذار باشد. همین مسئله باعث شده تا تولیدکنندگان حرفه ای لباس کار همچون پوشاک کسا بیش از پیش در تولید لباس کار استانداردهای کارشناسان ایمنی را جدی بگیرند.
ویژگیهای یک لباس کار حرفهای
کارشناسان عقیده دارند که لباس کار فقط یک پوشش روزمره نیست؛ بلکه این لباس نخستین لایه دفاعی بدن در برابر تهدیداتی همچون حرارت، اجسام تیز، آلودگیهای صنعتی، مواد شیمیایی و حتی شرایط آبوهوایی نامناسب است.
به گفته متخصصان HSE، بسیاری از حوادث قابل پیشگیری در محیطهای کاری به دلیل عدم استفاده از لباس کار استاندارد رخ میدهند. گزارشهای منتشر شده حاکی از این هستند که لباس کار استاندارد میتواند تا حدود ۳۰ درصد احتمال حوادث ناشی از تماس مستقیم با ابزار و مواد خطرناک را کاهش دهد.
از جمله ویژگیهای یک لباس کار استاندارد موارد زیر هستند:
مقاومت و دوام
اولین ویژگی یک لباس کار حرفه ای مقاومت بالا در برابر سایش، پارگی و فرسودگی است. کارشناسان تأکید دارند که لباس کار باید از پارچههای همچون کجراه پنبهای، توییل، آکسفورد یا ترکیبی از الیاف صنعتی به تولید برسد که در برابر فعالیتهای سنگین دوام بالایی دارند. دوام بالا نهتنها افزایشدهنده ایمنی فرد است؛ بلکه هزینههای سازمان را برای خرید مجدد تجهیزات کاهش میدهد.
طراحی ارگونومیک
لباس کار استاندارد و حرفه ای باید به شکلی طراحی شود که آزادی حرکت کامل را برای کاربر فراهم کند. طراحی ارگونومیک شامل موارد زیر است:
- الگوی دوخت استاندارد و متناسب با فرم بدن
- استفاده از کش در ناحیه کمر یا سرآستینها برای جلوگیری از گیرکردن لباس
- تعبیه فضای کافی در ناحیه شانه و آرنج
- وزن مناسب پارچه برای جلوگیری از خستگی کارگر
کارشناسان ایمنی عقیده دارند که لباس کار نامناسب یا تنگ میتواند باعث کاهش بهرهوری و حتی افزایش خطرات محیطی شود.
قابلیت تنفس و تهویه
در بسیاری از صنایع، کارگران در محیطهای گرم ساعتهای طولانی مشغول کار هستند و به همین دلیل لباس کار آنها باید تنفسپذیر بوده و امکان تبادل هوا را فراهم کند. برای داشتن چنین کیفیتی لباس کار باید از پارچههای ترکیبی با الیاف پنبه به تولید برسد. لباسهای فاقد تهویه مناسب میتوانند باعث افزایش تعریق، خستگی زودرس، کاهش تمرکز و افزایش احتمال خطاهای کاری شوند. همین مسئله باعث شده تا برندهای معتبر تولید لباس کار مانند پوشاک کسا از پارچههای ضدتعریق و تنفسپذیر برای بخشهای حساس استفاده میکنند.
استفاده از شبرنگ استاندارد
یکی از ویژگیهایی که کارشناسان ایمنی بر آن بسیار تأکید دارند وجود نوارهای شبرنگ با کیفیت بر روی لباس کار به خصوص در صنایعی مانند راهسازی، انبارداری، امداد و شبکاری است. این شبرنگها باید دارای ویژگیهای زیر باشند:
- زاویه دید ۳۶۰ درجه ایجاد کنند.
- در برابر شستوشو مقاوم باشند.
- در نور کم، حداکثر بازتاب را داشته باشند.
بسیاری از شرکتهای تأمین تجهیزات ایمنی اعلام کردهاند که استفاده از شبرنگ استاندارد تا ۵۰ درصد احتمال تصادفات در پروژههای شهری را کاهش داده است.
داشتن جیبهای کاربردی و طراحی تخصصی برای ابزار
لباس کار حرفه ای باید دارای جیبهای اضافی، حلقههای نگهدارنده ابزار و فضاهای مخصوص ابزارآلات کوچک باشد تا تأیید کارشناسان ایمنی را دریافت کند. وجود این امکانات باعث صرفهجویی در زمان، جلوگیری از افتادن ابزار و کاهش خطرات ناشی از حمل نامناسب تجهیزات میشود و باعث میشود کارگران با سرعت و دقت بیشتری کار کنند.
وزن مناسب
وزن پارچه یکی دیگر از عوامل کلیدی است که کارشناسان ایمنی به آن بسیار توجه دارند. لباس کار حرفه ای باید وزنی متعادل داشته باشد؛ یعنی نه آنقدر سبک باشد که پاره شود و نه آنقدر سنگین که کارگر را خسته کند.
کیفیت دوخت
یکی از مهمترین عوامل ایمنی کیفیت دوخت است. یک لباس کار حرفه ای باید دوختی با شرایط زیر را داشته باشد:
- دوخت دوبل یا سهسوزنه
- استفاده از نخ مقاوم پلیاستر
- تقویت نقاط حساس مانند آرنج، زانو و جیبها
این ویژگیها کمک میکنند تا در شرایط عملیاتی لباس از بخشهای مختلف باز نشود.
انتخاب سایز مناسب
برخلاف تصور عمومی، سایز نامناسب میتواند یکی از بزرگترین خطرات محیط کار باشد. لباس گشاد ممکن است به ابزار گیر کند و لباس تنگ مانع تحرک کارگر شود. کارشناسان ایمنی توصیه میکنند که شرکتها از سیستم سایزبندی دقیق و استاندارد استفاده کنند.
ویژگیهای حفاظتی تخصصی برای صنایع مختلف
کارشناس ایمنی معتقدند که لباس کار باید بر اساس نوع صنعت انتخاب گردد. هر محیط کاری خطرات مختص به خود را دارد و لباس کار باید با توجه به این خطرات طراحی شود. از جمله لباس کارهای تخصصی برای صنایع مختلف موارد زیر هستند:
لباس کار ضدحریق (FR)
این لباس کار مناسب برای صنایع نفت، گاز، جوشکاری و ریختهگری است و ویژگیهای زیر را دارد:
- مقاوم در برابر شعله
- دیرسوز
- دارای تاییدیههای بینالمللی FIRE RETARDANT
لباس کار ضداسید و مواد شیمیایی
از این لباس کارها برای آزمایشگاهها و صنایع شیمیایی استفاده میکنند و دارای خصوصیات زیر هستند:
- پارچه مقاوم در برابر اسید و باز
- دوخت آببند
- پوشش داخلی محافظ
لباس کار عایق برق
این لباسها مختص تکنسینهای برق و نیروگاهها به تولید رسیدهاند و ویژگیهای زیر را دارند:
- الیاف ضدالکتریسیته
- طراحی بدون قطعات فلزی
- مقاومت در برابر جرقه
لباس کار مخصوص صنایع ساختمانی
از این لباسها در صنایع ساختمانی استفاده میشود و دارای ویژگیهای زیر هستند:
- استفاده از پارچه مقاوم
- جیبهای کاربردی
- شبرنگهای استاندارد برای کار در فضای باز
نقش برندهای داخلی در ارتقای کیفیت لباس کار
وجود استانداردهای مورد تأیید کارشناسان ایمنی بدون وجود تولیدکنندگان باکیفیت نمیتواند چندان مثمرثمر باشد. در سالهای اخیر برندهای داخلی توانستند با استفاده از تکنولوژیهای جدید لباس کارهای با کیفیت بالا و مشابه با نمونههای خارجی به تولید برسانند. در واقع وجود این برندهای معتبر همچون پوشاک کسا توانسته با عملی کردن استانداردهای کارشناسان ایمنی به رشد قابل توجه کیفیت لباس کار در ایران کمک کند.
لباس کار حرفه ای، یک سرمایهگذاری است نه هزینه
بر اساس تحلیل کارشناسان ایمنی یک لباس کار استاندارد فقط یک پوشش ساده نیست؛ بلکه یک ابزار حرفهای برای حفاظت از نیروی انسانی، افزایش کیفیت کار و کاهش هزینههای ناشی از حوادث است. لباس کار حرفه ای باید طبق اصول کارشناسان ایمنی به تولید برسد و استانداردهای لازم را داشته باشد تا بتواند از جان کارگران و کارکنان در حین کار محافظت کند. خرید یک لباس کار حرفه ای و مطابق با استانداردهای کارشناسان ایمنی میتواند نقش مهمی در بهرهوری بیشتر کارکنان و حفظ جان آنها ایفا کند و به این ترتیب به افزایش کیفیت کار یاری رساند.
