29 - 11 - 2022
برای آنکه دیده شوی محو شو!
عکس و گزارش: شقایق طباطبایی-
تا به حال شده در ساعتهایی که در خیابان تردد میکنید و در پیادهرو قدم میزنید، جوانهایی را ببینید که طرز لباس پوشیدن و مدل مویشان و راه رفتنشان یادآور بیپروایی و گستاخی باشد؟ در گوشه کنار تمام شهرهای دنیا جوانهایی هستند که خالق زندگی شخصی خودشان هستند و به شیوهای متفاوت از اکثریت جامعه زندگی میکنند و از شعارهای آنها بیشتر میتوان به مرام نامه زندگی آنها پی برد. شعارهایی مثل «دیده شدن در پنهان ماندن و دیده نشدن است». آنان میگویند برای دیده شدن باید دیده نشد برای همین شبها حرفهایشان را بر دیوارها نقاشی میکنند و اسطورهها و بتهایی که مردم خود آنها را انتخاب کردند یا قدرت دیگری به عنوان الگو آن را بر مردم تحمیل کرده است را به نقد میکشند و در نقاشیهایشان در خیابانهای شهر، الگوها را با تابوشکنی و نشان دادن ضعف آنها به تصویر میکشند. از تصویر ساده کودکی که تفنگ در دست دارد تا نشان دادن شخصیتی مانند چگوارا که دستش در بینیاش است. نقاشیهای آنها بهترین وسیلهای است که از این طریق میتوان تفکر آنها را شناخت.
یکی از معروفترین و قدیمیترین مکانهایی که گرافیتیکارها به آن اعتماد میکنند و حرفهایشان را بر دیوارهای آن مینویسند اکباتان است، شهرک اکباتان. اگر سراغ فاز اول و قدیمی اکباتان بروید در انتهای شهرک چشمتان به گرافیتیهایی میخورد که هرکدام ممکن است چند روز دیگر زیر پمپ رنگی پاک شوند.
یکی از اولین حرفهای گرافیتیها این است که ما مجرم نیستیم درحالی که در تمام دنیا نقاشی دیواری جرم خیابانی و تخریب اموال عمومی خوانده میشود. در لغتنامه آکسفورد در تعریف معنای گرافیتی نوشته شده است که گرافیتی یعنی نوشته یا نقش و طرحی که به صورت غیرقانونی بر سطوحی که در تیررس دید اذهان عمومی است، میکشند. روزی هنگام صحبت با یکی از گرافیتیکارهای حرفهای تهران به نام اوهام، نظر او را درباره غیرقانونی بودن کارش پرسیدم و او گفت که درست است البته منظورم این است که خرابکاری نیست اما غیرقانونی بودن درست است. در همه جای دنیا وقتی یک گرافیتیکار را دستگیر میکنند، جرم او تخریب اموال عمومی است و باید خسارت بدهد اما در ایران موضوع پیچیدهتر میشود.
تمام گرافیتی کارهای دنیا و ایران از اسم مستعار استفاده میکنند، شاید دلیل این کار به غیرقانونی بودن کارشان بازمیگردد و شاید آنها کسانی نیستند که بخواهند کسی خود آنها را بشناسد، از نظر آنها طرح و هنر به جای نامشان آنها را معرفی میکند و به جای آنها سخن میگوید.
از گرافیتیکارهای ایران که در گوشه و کنار خیابان اثری به جا گذاشتهاند میتوان به بیگبنگ، پیاستی کاستوم، اوهام، مورچه، فرز، تلنگر، ایل، منفی، نگاتیو، نیروان، هشوار، غار ۲ و... اشاره کرد. یکی از معروفترین گرافیتیکارهای ایران الون (alone) نام دارد. بعضیها به دستهبندی نسلی اعتقاد دارند که از نسل اولیها میتوان به الون، سیکیوان و بیسکویت و از نسل دوم به اوهام، نیروان، ایسی (IC) اشاره کرد.
از دیوارهای معروفی که گرافیتی کارها سراغ آن میروند به پارک اندیشه در میدان تجریش، برج سامان، ونک پارک،… اشاره کرد.
و اما گرافیتیکارهای داخل کشور به دلیل گرانی بیش از حد اسپری و وسایلی که از آن استفاده میکنند دست به تولید اسپری و ابزار داخل کشور زدند و برای خودشان بازار انحصاری راه انداختهاند و دستگاه تولید داخل را جایگزین اقلام خارجی کردند با اینکه کیفیت چندان خوبی ندارد اما بین گرافیتیکارها طرفدار دارد، شاید از روی ناچاری از آن استفاده کنند.
در آخر راهکاری برای کسانی که به گرافیتیکاری علاقهمند هستند و اما نمیخواهند کار خطرناک انجام بدهند، وجود دارد. در میان گرافیتی کارها، کسانی هستند که کارهایشان از دیوارها و اتاقشان و نقاشی در مغازه دوستانشان فراتر میرود و اینها همان کسانی هستند که نمیخواهند خطر کنند و سایر گرافیتی کارها برای نجات آنها از این وضعیت مضحک اپلیکیشنی طراحی کردهاند که میتوانند دیوار مورد علاقهشان در تهران را انتخاب کنند و درحالی که اسپری را انگار به شکل واقعی در دست گرفتهاند روی دیوار محبوب خودشان بسرانند و گرافیتی بکشند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد