16 - 04 - 2020
بدبینی بازار به توافق جدید نفتی
محمدعلی خطیبی*- شیوع ویروس کرونا سبب کاهش چشمگیر جابهجاییهای زمینی و هوایی و به تبع آنها کاهش شدید مصرف فرآوردههای نفتی مانند سوخت جت، بنزین و گازوییل شده است.
این اتفاق در کنار رکود اقتصادی که در ماههای اخیر شاهد آنها بودهایم تلاش کشورهای تولیدکننده نفت را تحت تاثیر قرار داده و با وجود آنکه توافق بیسابقهای در بازار نفت رقم خورده اما همچنان تردیدهایی برای موثر بودن این حجم از کاهش تولید برای بازگشت تعادل به بازار و بهبود قیمتها وجود دارد.
اگرچه کاهش ۱۹ میلیون بشکهای نفت در روز از این نظر که همه کشورها برای احیای قیمتها و برقراری تعادل میان عرضه و تقاضا احساس مسولیت کرده و پای کار آمدند مثبت ارزیابی میشود اما از نظر کارشناسی نقاط ضعفی در این توافق دیده میشود که نتیجه توافق را در هالهای از ابهام قرار داده است.
از یکسو به نظر میرسد مبنای کاهش تولید کشورهای عربستان و روسیه که در این توافق، اکتبر ۲۰۱۸ در نظر گرفته شده محل اشکال است به دلیل آنکه در آنها بازه زمانی تولید نفت این کشورها بیشتر از ماههای اخیر بوده و همین امر سبب میشود میزان ۹ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه نفتی که برای کاهش تولید اعلام شده در واقع رقمی حقیقی نباشد.
از سوی دیگر در حالی گفته میشود با افزایش ظرفیت ذخیرهسازی نفت کشورهای مصرفکننده، حدود سه میلیون بشکه در روز به تقاضای جهانی نفت افزوده خواهد شد که اکثر این ذخایر در زمانی که بهای نفت به شدت سقوط کرده بود با نفت ارزان پر شده است و از این رو عملی شدن این وعده بعید به نظر میرسد.
همچنین باید در نظر داشت که کیفیت و میزان پایبندی کشورها به توافق صورت گرفته در نتیجه آنها موثر است. در گذشته شاهد آن بودهایم که کشورهایی خارج از اوپک به توافقات این سازمان پیوسته و قول همکاری دادهاند اما در عمل هیچگونه اقدامی از سوی آنها انجام نشد.
از این رو به نظر میرسد واکنش کند بازار به توافق کاهش تولید و همچنین افزایش ملایم قیمتها تحت تاثیر این نگرانیها بوده است اما چنانچه تعهدات کاهش تولید به درستی اجرا شود میتوان انتظار عکسالعمل بهتری از سوی بازار داشت.
چنانچه کشورها بتوانند طی ماه می و ژوئن حدود ۸۰ درصد از توافق کاهش ۱۹ میلیون بشکهای نفت را عملی کنند بازار میتواند به تدریج قیمتهای بالای ۴۰ دلار را تجربه کند. در غیر این صورت نهتنها نمیتوانیم منتظر بهبود قیمتها باشیم بلکه ممکن است بازار به این موضوع واکنش منفی نشان دهد و شاهد افت بیشتر قیمتها هم باشیم.
در این میان اما توقف روند نزولی قیمت نفت که در پی نهایی شدن توافق کاهش تولید اتفاق افتاد، خود دستاوردی مثبت تلقی میشود چراکه قیمتها به حدی کاهش یافته بود که دیگر حتی کشورهای مصرفکننده نفت نیز از شرایط راضی نبودند.
افت شدید قیمتهای نفت باعث کاهش هزینه سرمایه و تعدیل مشاغل در صنعت نفت شیل آمریکا شده است. همچنین این کاهش قیمت در کشورهای اروپایی که حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد از فرآوردههای نفتی مالیات گرفته میشود سبب کاهش درآمدها شده است.
اثبات این ادعا تغییر موضع رییسجمهور آمریکاست که با وجود آنکه ابتدا از کاهش قیمتها و به تبع آنها کاهش قیمت بنزین ابراز رضایت میکرد اما در نهایت به یکی از فعالانی تبدیل شد که برای ایجاد تعادل در بازار و بهبود قیمتها تلاش بسیاری کرد.
به طور کلی میتوان گفت بازار نفت درون گردابی گرفتار شده است که چنانچه اقدامی انجام نشود به ورطه نابودی خواهد رفت.
اگرچه نهایی شدن توافق کاهش تولید توانست تا حدودی قیمتها را بالا ببرد اما بهبود بیشتر قیمتها و تثبیت آنها به میزان و کیفیت اجرای این توافق بستگی دارد که انتظار میرود در دو ماهه ابتدای اجرای توافق میزان همکاریها مشخص شود.
* نماینده سابق ایران در اوپک
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد