باید همه مردم را دید، نه فقط آنها که صدایشان بلندتر است
جهان صنعت – مسعود پزشکیان صبح روز یکشنبه با حضور در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در نشستی با وزیر، معاونان و مدیران، به بررسی عملکرد این وزارتخانه در ماه‌های سپری‌شده از دولت چهاردهم و ارزیابی برنامه‌های آتی این مجموعه پرداختند. رییس‌جمهور که به طور سرزده راهی محل وزارت ارشاد شده بود، در نشستی با وزیر و دیگر مسوولان ارشد وزارت ارشاد، نسبت‌به نبود شفافیت در نظام تولیدات فرهنگی کشور، به ویژه در حوزه نشر انتقاد کرد و گفت: «امروز مشخص نیست که در بخش تولید کتاب، چه نوع کتاب‌هایی، برای چه مخاطبانی و با چه هدفی تهیه و منتشر می‌شود. این در حالی است که انتظار می‌رود در سیاستگذاری فرهنگی، هدفگذاری دقیق و اثربخشی داشته باشیم.» پزشکیان بر این اساس خطاب به مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: «باید همه مردم را دید، نه فقط آنها که صدایشان بلندتر است، چه بسا باید آنهایی را که کمتر دیده می‌شوند، بهتر و بیشتر دید. با نگاهی عمیق، وسیع و هدفمند، برای مشکلات همه اقشار جامعه چاره‌اندیشی کنید.»
رییس‌جمهور در ادامه سخنانش خطاب به مسوولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواستار بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌های انسانی کشور بدون نگاه‌های تنگ‌نظرانه شد و گفت: «دولت باید به دور از محدودیت‌های ذهنی و جناحی، فضایی سالم و رقابتی برای فعالیت گروه‌هایی که می‌توانند به مردم خدمت کنند، فراهم سازد.» او تامین معیشت مردم را مهم‌ترین وظیفه دولت عنوان کرد و گفت: «همانگونه که در علوم تجربی، برای تحلیل دقیق، صورت و مخرج کسر را از یکدیگر تفکیک می‌کنیم، در حوزه اداره کشور نیز باید تفکیک درستی میان نیازهای آشکار و پنهان جامعه صورت گیرد. اگر ۱۰۰خانواده نیازمند وجود داشته باشد اما تنها ۵۰خانواده شناسایی شده باشند، ما مسوول رسیدگی به همه آنها هستیم، نه صرفا آنان که دیده شده‌اند.»
پزشکیان با یادآوری دوران مسوولیت خود در وزارت بهداشت به خاطره‌ای از تعامل با نمایندگان مجلس اشاره کرد و گفت: «در دوره‌ای که وزیر بهداشت بودم، نمایندگان مجلس درخواستی مطرح کردند که خدمات درمانی صرفا به کسانی ارائه شود که تحت پوشش بیمه تامین‌اجتماعی هستند. در جلسه‌ای به من گفتند که فلان فرد چون بیمه ندارد، یا فقط تحت پوشش کمیته امداد است، نباید خدمات رایگان بگیرد.» رییس‌جمهور ادامه داد: «پاسخ من این بود که وزیر بهداشت مسوول سلامت همه مردم است؛ نمی‌توانم بگویم فقط آنهایی که دفترچه بیمه دارند، حق درمان دارند. در این صورت بسیاری از مردم که یا فاقد بیمه بودند، یا سرپرست نداشتند، یا در حاشیه زندگی می‌کردند، نادیده گرفته می‌شدند. این نگاه تبعیض‌آمیز با عدالت اجتماعی و وظیفه حاکمیتی در تضاد است.»
پزشکیان این قبیل مشکلات را دارای ریشه‌های ساختاری دانست و تاکید کرد: «تا زمانی که نگاه ما به مساله خدمت‌رسانی، محدود و گزینشی باشد، نمی‌توانیم به وظیفه واقعی خود در برابر مردم عمل کنیم.» رییس‌جمهور همچنین با انتقاد از ناترازی‌های شکل‌گرفته در کشور بر اثر بی‌عدالتی در تخصیص یارانه‌ها، پرداخت سالانه ۱۵۰میلیارد دلار یارانه انرژی را غیرقابل قبول خواند و خاطرنشان کرد: «اگر یارانه انرژی به صورت عادلانه توزیع شود، قطعا و حتما می‌توان بر بسیاری از مشکلات موجود در کشور غلبه کرد.»
پزشکیان حل بسیاری از معضلات کشور را در گرو تصمیم دانست و تصریح کرد: «اگر یارانه‌ها براساس عدالت توزیع شود، دیگر هنرمندان، فرهنگیان و اقشار آسیب‌پذیر با فشار معیشتی مواجه نخواهند بود. البته این مهم نیازمند مشارکت مردم، به‌ویژه جامعه فرهنگی، هنری و شبکه مساجد در همراهی با دولت است.» رییس‌جمهور مسوولیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در جلوگیری از بروز ناترازی اجتماعی را یادآور شد و گفت: «اصحاب رسانه، فرهنگ و روحانیت نقش مهمی در جهت‌دهی افکار عمومی دارند و این وزارتخانه باید در عمل نشان دهد که در جامعه تحول ایجاد شده است. اگر چنین تغییری مشاهده نشد، باید در تصمیمات خود بازنگری کنیم.» پزشکیان در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به وقف‌نامه ربع رشیدی در تبریز، آن را نمونه‌ای تاریخی و ارزشمند از مدیریت خودگردان در نظام آموزش عالی دانست و گفت: «در آن مجموعه، ۷۵۰سال پیش با هفت زبان زنده دنیا تدریس می‌شد و دانشگاه‌ها با درآمد مزارع و تولیدات خود اداره می‌شدند. امروز نیز باید به جای تمرکز بر شکل، بر معنا و اثربخشی تاکید کنیم.»
پزشکیان در بخش دیگری از سخنانش با انتقاد از برخوردهای یک‌سویه و قضاوت‌های قطعی نسبت‌به افراد افزود: «بهشت جای کسانی که خطا کرده‌اند اما از مسیر نادرست خود بازگشته‌اند، هم هست؛ ما نباید انسان‌ها را با یک اشتباه برای همیشه از صحنه کنار بگذاریم.» رییس‌جمهور در ادامه، استفاده از ظرفیت عظیم مساجد در سراسر کشور را فرصتی مغتنم برای حل مسائل و چالش‌های اجتماعی دانست و تاکید کرد: «شبکه گسترده مساجد می‌تواند در کنار نهادهای رسمی، در کاهش مشکلات معیشتی و تقویت همبستگی اجتماعی نقش‌آفرین باشد.» پزشکیان با اشاره به روایت معروف پیامبر اسلام که می‌فرماید آنکه صبح کند و دغدغه مسلمانان را نداشته باشد، مسلمان نیست، یادآور شد: «در منظومه فکری دینی ما، بی‌تفاوتی نسبت به مشکلات مردم جایی ندارد؛ این یک اصل بنیادین اخلاقی، دینی و اجتماعی است.» رییس‌جمهور ادامه داد: «امروز بیش از ۸۰هزار مسجد در کشور وجود دارد یعنی به‌ازای هر ۱۵۰۰نفر یک مسجد فعال در دسترس است. این یک فرصت کم‌نظیر برای کشور محسوب می‌شود. اگر از این ظرفیت با یک برنامه‌ریزی منسجم و با همراهی نیروهای متدین و دغدغه‌مند استفاده شود، می‌توانیم بر بسیاری از مشکلات اجتماعی و معیشتی مردم غلبه کنیم.»
پزشکیان با اشاره به فلسفه وجودی تشکیل مسجد، مساجد را فراتر از محل عبادت صرف دانست و تصریح کرد: «نماز، مجموعه‌ای از سخنانی است که انسان در برابر خداوند بر زبان می‌آورد. اگر می‌گوییم «نماز را اقامه می‌کنیم» یعنی باید همه آن سخنان و وعده‌هایی که در برابر خدا بیان می‌شود، در رفتار اجتماعی ما و در کارکردهای مساجد تجلی یابد.» پزشکیان با اشاره به آمادگی دولت برای واگذاری مسوولیت به افراد شایسته اظهار داشت: «ما در دولت این آمادگی را داریم که هرکسی مدعی است می‌تواند بخشی از مشکلات مردم را حل کند، میدان عمل را در اختیارش قرار دهیم اما در برابر مسوولیتی که به او واگذار می‌شود باید پاسخگو باشد و ما نیز از او پاسخ خواهیم خواست.»
این درحالی بود که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز پیش از سخنان پزشکیان، با تقدیر از توجه و حساسیت رییس‌جمهور به حوزه فرهنگ، تلاش‌های ایشان طی هفت ماه گذشته را هم‌تراز با اقدامات یک رییس‌جمهور در طول هشت سال فعالیت عنوان کرد و از همراهی و حمایت ایشان در مقاطع مختلف، چه در دیدارهای عمومی و چه جلسات خصوصی، قدردانی کرد. سید عباس صالحی با تاکید بر نگاه کلان به مسائل عمومی کشور در چارچوب شعار دولت وفاق ملی، گروه‌های مرجع را مفاصل اتصال حاکمیت و جامعه توصیف کرد و افزود: «وزارت ارشاد، مسوولیت برقراری ارتباط موثر با این گروه‌ها را به عنوان حلقه‌های واسط میان دولت و جامعه برعهده دارد.» صالحی در ادامه با تاکید بر جایگاه محوری فرهنگ در پیشرفت کشور، از رییس‌جمهور درخواست کرد که مرجعیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت به رسمیت شناخته شود و جایگاه تاثیرگذار این وزارتخانه به عنوان متولی سیاستگذاری فرهنگی کشور بار دیگر احیا گردد. در پایان این بخش از برنامه، قاب یادبودی از دیدار اخیر رییس‌جمهور با هنرمند پیشکسوت، استاد علی نصیریان، از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به رییس‌جمهور اهدا شد.
