27 - 11 - 2022
باز هم راننده و نقص فنی
«جهان صنعت»- سرانجام پس از گذشت ۵۰ روز از سانحه دلخراش جاده تهران- قم، کمیسیون ایمنی راهها در گزارشی علت قطعی بروز این حادثه را اعلام کرد.
به گزارش «جهانصنعت»، کمیسیون ایمنی راههای کشور پس از انجام بررسیهای دقیق و مبسوط کارشناسی در هفت کارگروه تخصصی و سه نشست کمیسیون جمعبندی نهایی گزارش خود را منتشر کرد.
در این گزارش درخصوص علت تامه تصادف آمده است: عدم توانایی در کنترل وسیله نقلیه از جانب راننده اتوبوس شماره یک به علت بروز نقص فنی (دو پوست شدن و ترکیدن لاستیک) که منجر به تغییر مسیر و تجاوز کامل به چپ شده است و در ضمن در این تصادف ایجاد حریق در هر دو اتوبوس پس از برخورد و همچنین باز نشدن دربهای اتوبوسها و نیز عدم امکان خروج اضطراری آسان باعث افزایش تلفات و مجروحین شده است.
این در حالی است که در گزارش نهایی کمیسیون ایمنی راههای کشور پیشنهاد شده است که وزارت راه و شهرسازی نسبت به بازنگری در سرعت مجاز اتوبوسها در آزادراههای کشور اقدام نماید. در این خصوص مقرر شد کمیتهای با مشارکت دستگاههای ذیربط در سازمان راهداری و حملونقل تشکیل و تصمیمسازی شود.
همچنین پیشنهاد شد فعالیتهای ایمنی و برگزاری مستمر کمیسیونهای ایمنی راههای استانی به صورت ماهانه و به طور ویژه در اولویت اقدامات استانداران قرار گیرد. از طرفی در کمیسیون مقرر شد که بیمه مرکزی ایران در زمینه تحلیل سانحه از منظر بیمه و نیز نحوه مشارکت در امر ارتقای ایمنی حملونقل و همکاری با دستگاههای مسوول گزارش لازم را به کمیسیون ارایه کند.
ذکر این نکته ضروری است که گزارش کمیتههای کارشناسی به همراه پیشنهادات برای بهبود امور در هفت محور تعیین شده توسط کمیسیون ایمنی راهها شامل نحوه اطلاعرسانی در حوادث مهم سوانح رانندگی، بررسی علل تصادف و رسیدگی به وضعیت لاستیک در کشور، بررسی وضعیت آموزش رانندگان و آموزش مسافرین در زمان وقوع حوادث، ساماندهی نحوه بازرسی کنترل وضعیت ایمنی خودروهای حملونقل عمومی مسافربری در جادههای کشور، تقویت وضعیت امداد و نجات، فوریتهای پزشکی و ساماندهی سیستم اطفای حریق در جادههای کشور، بررسی وضعیت ایمنی اتوبوس اسکانیا و بررسی وضعیت گاردریلها در جادهها ارایه شده است.
بخشی از متن کامل گزارش کمیسیون ایمنی راهها به شرح زیر است:
در ساعت ۲۲:۴۸ روز دوشنبه مورخ ۱۸شهریور یکدستگاه اتوبوس اسکانیا (شماره ۱) با ۴۴ نفر مسافر از مبداء اصفهان به مقصد تهران در مسیر جنوب به شمال آزادراه قم- تهران (در خط دوم عبوری) در حال حرکت بوده که در کیلومتر ۲۸ بعد از شهر قم به علت دو پوسته شدن لاستیک چرخ جلو چپ، به سمت چپ متمایل و پس از برخورد با یکدستگاه سواری که در خط سوم عبوری در حال حرکت بوده به سمت گاردریلهای میانی آزادراه منحرف و پس از عبور از گاردریل و برخورد با یک پایه تیر چراغ روشنایی فلزی وارد مسیر مخالف شده و از قسمت جلو راست با قسمت جلو چپ یکدستگاه اتوبوس اسکانیا (شماره ۲) که با ۴۴ نفر مسافر در مسیر شمال به جنوب آزادراه مذکور و در خط عبوری دوم حرکت میکرده برخورد مینماید. متاسفانه شدت برخورد و ایجاد حریق باعث افزایش تلفات جانی گردید. در این حادثه ۴۴ نفر کشته و ۴۷ نفر از سرنشینان هر دو اتوبوس مجروح شدهاند.
تعیین علت تامه تصادف
عدم توانایی در کنترل وسیله نقلیه از جانب راننده اتوبوس شماره ۱ به علت بروز نقص فنی (دو پوست شدن و ترکیدن لاستیک) که منجر به تغییر مسیر و تجاوز کامل به چپ گردیده است.
و در ضمن در این تصادف ایجاد حریق در هر دو اتوبوس پس از برخورد و همچنین باز نشدن دربهای اتوبوسها و نیز عدم امکان خروج اضطراری آسان، باعث افزایش تلفات و مجروحین گردیده است.
مسوولیت اطلاعرسانی
نحوه اطلاعرسانی بنابر گزارش پلیس راهور ناجا، پس از محرز شدن علل اولیه حادثه و برای تنویر افکار عمومی و جلوگیری از هرگونه شائبه جانبداری یا احتمال فشارهای بیرونی براظهار نظر کارشناسی بلافاصله پس از اتمام جمعآوری صحنه تصادف، توسط رییس پلیس راهور ناجا اطلاعرسانی لازم صورت پذیرفت و در تمامی مراحل بعدی اطلاعرسانی بر این مسئله تاکید گردید که اظهارنظر در خصوص علتهای اعلامی صرفا براساس اطلاعات اولیه بوده و ابعاد مختلف و همهجانبه حادثه در دست بررسی کارشناسی پس از قطعیت موضوع اعلام خواهد شد.
با توجه به اینکه براساس قوانین و مقررات مسئولیت اطلاعرسانی حوادث ترافیکی برعهده پلیس میباشد بنابراین پیشنهاد میشود در حوادث حمل ونقل مسافربری با تلفات بالا، اطلاعرسانی صحنه تصادف صرفاً توسط مسئولین ارشد پلیس راهور ناجا انجام گردد. بدیهی است اطلاعرسانی اولیه براساس کارشناسی لازم در صحنه تصادف بوده و گزارشهای نهایی میبایست پس از بررسیهای دقیق و کارشناسیهای لازم ارائه شود.
بررسی وضعیت لاستیک اتوبوس
درخصوص وضعیت لاستیک اتوبوس مقصر در تصادف، بنابر گزارش کارشناسی سازمان ملی استاندارد ایران، با توجه به بررسی تکههای ارسالی از لاستیک موارد ذیل ارائه شده است.
۱- سایز لاستیک ارائهشده ۵/۲۲ ۳۱۵*۸۰ R بوده است. همچنین در خصوص علامت تجاری لاستیک، از آثار باقیمانده لاستیک سوخته شده و قطعات موجود از آن به صراحت نمیتوان نوع آن را مشخص نمود. لیکن با توجه به اعلام سازمان ملی استاندارد درخصوص علامت R موجود در تکه باقیمانده لاستیک و اسناد ارایه شده از سوی شرکت همسفر چابکسواران احتمال برند GoodYear بیشتر است ولی اطلاعاتی از محل و سال تولید بطور مشخص در اختیار نمیباشد.
۲- میزان کارکرد لاستیک فوق در حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد بوده و میزان عاج باقیمانده ۶۵ تا ۷۰ درصد میباشد.
۳- تکههای نمونه ارسالی برای اظهار نظر در مورد ایراد فنی لاستیک کفایت نمیکند.
۴- دو پوست شدن و ترکیدن لاستیک چرخ خودروها بنا بر یکی از علل مشروحه ذیل امکانپذیر است:
الف- استفاده از لاستیک کم باد
ب- استفاده از لاستیک با فشار غیرمتعارف ناشی از بار اضافه بر ظرفیت مجاز
ج- استفاده از لاستیکهای تاریخ گذشته
د- برخورد لاستیک چرخ با اشیا تیز و برنده
ه- نگهداری نامناسب لاستیک قبل از مصرف
و- استفاده از لاستیکهای طراحی شده مخصوص مناطق سردسیر برای مناطق گرمسیر
ز- استفاده از لاستیک در سرعتهای بالاتر از سرعت طراحی لاستیک
با نگرش به اینکه بدنه لاستیک دو پوست شده اتوبوس بر اثر حریق منهدم گردیده است، انتساب یکی از علل مشخص فوق برای لاستیک مذکور میسر نمیباشد.
پیشنهادات ذیل در استفاده از لاستیکها با کیفیت مناسبتر در بخش حملونقل عمومی مسافری به شرح ذیل ارایه میشود:
۱- واردات لاستیک از طریق گمرکات تخصصی و مجهز به آزمایشگاههای تخصصی و اکرودیته صورت پذیرد.
۲- به منظور اطمینان از کیفیت لاستیکهای اتوبوسی و باری وارداتی، سازمان ملی استاندارد ملزم به تجدید نظر در زمینه اعطای مجوز برندهای معتبر و گواهیهای بازرسی مبداء (COI) شود.
۳- لزوم ورود لاستیک توسط واردکنندگانی که خدمات پس از فروش ارائه مینمایند.
۴- شرکتهای حملونقل و مالکان اتوبوسها میبایست لاستیکها را از مراکز معتبر و دارای خدمات پس از فروش تهیه نمایند.
وضعیت آموزش رانندگان و آموزش مسافران
در این خصوص مقرر شد فیلمهای مناسب آموزش ایمنی توسط کارخانجات تولیدکننده اتوبوسها و همچنین شرکتهای حملونقل مسافربری برای مسافران تهیه و در اتوبوسهای برونشهری توزیع و پخش شود.
با عنایت به بررسیهای به عمل آمده از سوانح جادهای مشخص گردیده است که در حین وقوع حادثه سرنشینان وسایل نقلیه عمومی به دلیل عدم اطلاع و آگاهیهای لازم از نحوه استفاده از تجهیزات ایمنی و خروجیهای اضطراری گرفتار سوانح گردیده و جان خود را از دست دادهاند. از این رو ضرورت دارد جهت پیشگیری از افزایش سوانح و تلفات جانی ناشی از آن، کارتهای ایمنی و فیلمهای کوتاه در زمینه نحوه استفاده از تجهیزات ایمنی و محل قرارگیری آنها در وسیله نقلیه توسط کارخانه سازنده تهیه و در اختیار راننده قرار گیرد تا در ابتدای سفر توسط مهماندار وسیله نقلیه و یا از طریق سیستم صوتی تصویری خودرو به اطلاع مسافرین برسد.
از طرفی مسوولیت بازرسی و کنترل ایمنی خودروهای حملونقل مسافربری در جادهها به عهده شرکتهای حملونقل مسافری جادهای میباشد که مجوز فعالیت گرفتهاند.
با عنایت به اهمیت کنترل و نظارت از سوی مدیران فنی شرکتها که قبل از هر سفر صورت میگیرد به منظور کنترل بهتر و بهینه وسایل نقلیه نسبت به اصلاح چکلیست کنترل و نحوه انجام آن از طریق سازمان راهداری و حملونقل جادهای اقدام گردد.
همچنین شرکتها، مالکان اتوبوسها و رانندگان حق تغییر در سیستم قفل و ایمنی دربهای اتوبوس را ندارند.
به منظور نظارت بیشتر بر مراکز صدور معاینه فنی و امکان کنترل به روز برگههای معاینه فنی شایسته است سیستم صدور معاینه فنی مراکز به صورت بر خط توسط سازمان راهداری و حملونقل جادهای راهاندازی شود.
با توجه به اهمیت کنترل دقیق و صحیح معاینه فنی ضرورت دارد پلیس راه نسبت به کنترل برگههای معاینه فنی وسایل نقلیه عمومی صادره از طریق مراکز معاینه فنی مجاز کنترلهای لازم را به عمل آورد.
امداد و نجات و فوریتهای پزشکی
نظر به اینکه در کلیه حوادث اولین اولویت پاسخگویی سریع، موثر و هماهنگ به منظور کاهش مرگ و میر و معلولیتها میباشد و با عنایت به اینکه تامین سلامت وظیفه ذاتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی میباشد، لذا مصوب گردید کمیتهای با محوریت وزارت بهداشت و مشارکت کلیه سازمانهای درگیر شامل پلیس، راهداری، هلال احمر، آتشنشانی تشکیل شده و در رابطه با طراحی، وظایف و ساختار سازمان S.O.S حوادث ترافیکی تصمیمگیری شود و به کمیسیون ایمنی راهها گزارش گردد.
ساماندهی سیستم اطفای حریق جادهای
تجهیز کلیه خودروهای دولتی و امدادی اعم از اورژانس، هلالاحمر، پلیس، امداد خودرو، راهداری و… به کپسولهای مناسب اطفاء حریق
امکانسنجی استفاده از روشهای بکارگیری اعلام و خوداطفایی خودروها
بررسی وضعیت ایمنی اتوبوس اسکانیا
به دلیل اهمیت موضوع و نیاز به کار کارشناسی دقیق با حضور سازنده اتوبوس اسکانیا، دو کمیته مستقل نسبت به بررسی ایمنی اتوبوسهای اسکانیا در سوانح رانندگی اقدام نمودند. ضمناً گزارش رسمی و نهایی نمایندگان اسکانیای سوئد درخصوص حادثه اخیر هنوز به صورت رسمی وصول نشده است. اضافه مینماید حسب اعلام نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت تولید اتوبوسهای اسکانیا در شرکت عقاب افشان براساس طراحی و استاندارد مورد تایید شرکت اسکانیای سوئد انجام میشود.
در هر صورت مقرر گردید جهت افزایش ایمنی اتوبوسهای تولیدی اقدامات زیر صورت پذیرد:
۱- استانداردهای ملی مرتبط با ایمنی صنعت خودرو خصوصا خودروهای سنگین تجدید نظر و ارتقاء یابد. در این خصوص سازمان ملی استاندارد میباید در خصوص ایمنی ساختار عمومی وسایل نقلیه بزرگ(از جمله استاندارد واژگونی خودرو به پهلو، حفاظ عرضی زیر شاسی جلو و خروجیهای اضطراری و…) نسبت به افزایش شاخصهای مورد نظر و زمانبندی اجرای آنها اقدام نماید.
۲- طراحی قفل دربها باید طوری صورت گیرد که در صورت وقوع حادثه دربها قفل نگردد و امکان خروج آسان مسافران فراهم شود.
۳- نحوه تعبیه چکشها به نحوی مورد تجدید نظر قرار گیرد که امکان دسترسی آسان و بهرهبرداری از آنها در صورت وقوع حادثه فراهم گردد.
بررسی وضعیت گاردریلها در جادهها
مقاومت گاردریل آزادراه تهران- قم در مقابل برخورد اتوبوس اسکانیای حاضر در این حادثه، به دلیل وزن و نیروی حاصل از سرعت اتوبوس، مطابق استانداردها مورد نظر نبوده و مطرح نمیباشد.
۱- با توجه به معیارهایی همچون حجم ترافیک به ویژه در ایام خاص، سرعت وسایل نقلیه ترددکننده و تعدد وسایل نقلیه متنوع در برخی نواحی از راههای مهم کشور، انتخاب و کاربرد سطوح بالاتری از رده عملکرد حفاظها متناسب با ارزیابیهای لازم فنی و اقتصادی صورت میپذیرد که از سوی وزارت راه و شهرسازی توسعه و کاربرد حفاظهای بتنی پیوسته، سه موج و سوپرریل در برخی نواحی راههای کشور آغاز شده لیکن برای توسعه کاربرد آن ضروری است که بررسی مجدد با تخصیص ردیف اعتباری ویژهای در این مورد در نظر گرفته شود.
۲- با همکاری مشترک وزارت راه و شهرسازی و سازمان ملی استاندارد ایران نسبت به راهاندازی مرکز تست آزمایشات استاندارد حفاظهای ایمنی در داخل کشور اقدام شود.
۳- از طریق شورایعالی فنی و امور زیربنایی حملونقل وزارت راه و شهرسازی نسبت به بررسی و ارتقاء ضوابط سطح عملکردی حفاظها متناسب با نوع، عملکرد راه و موقعیت محل (پل، جزیره میانی و حاشیه راه) به ویژه درخصوص راههای جدیدالاحداث اقدام لازم صورت پذیرفته و در ضوابط آییننامه ایمنی راهها لحاظ گردد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد