15 - 08 - 2021
بازی خصولتیها با مصرفکنندگان
«جهانصنعت»- ورق فولاد از جمله مواد اولیه اساسی واحدهای تولیدی در خودروسازی و لوازم خانگی محسوب میشود اما بر اساس آمارها در چهار ماه ابتدایی سال عرضه این محصول در بورس کالا ۶۴ درصد کاهش داشته است؛ کاهشی که نشانگر سقوطی بزرگ برای نوردکاران و دیگر فعالان اقتصادی در عرصه فولاد است.
این در حالی است که به باور کارشناسان مشکل در تامین مواد اولیه نیست و از این نظر کشور هیچ مشکلی ندارد بلکه ماجرا از آنجا آب میخورد که پای چند شرکت بزرگ دولتی و خصولتی در میان است. مجموعههایی از جمله فولاد مبارکه که سعی کردهاند کنترل عرضه را در انحصار خود بگیرند، در نتیجه شاهد مهندسی قیمت و میزان حجم کالا هسیتم. به این ترتیب با اینکه حدود ۵/۱۱ میلیون تن تولید در زمینه ورق فولاد وجود داشته، اما نهایتا چهار میلیون تن توانسته وارد بورس کالا شود. این آمارها وقتی نگرانکننده میشود که متوجه شویم حدود ۷۰ میلیوتن تن تقاضا در این عرصه وجود دارد. مشکلی که به باور کارشناسان ناشی از ضعف مدیریت، سوءاستفاده برخی از افراد در نهادهای دولتی و قوانین خاص، خودمختاری، انحصارگرایی، مهندسی عرضه و تقاضا، مهندسی قیمت توسط بورس کالا و فولاد مبارکه است!
مشکلات توزیع و تامین فولاد به ویژه در ورق سرد و گرم به تازگی یکی از مهمترین دستورکارهای جلسه شورای گفتوگوی دولت و بخشخصوصی استان تهران بوده است. در این جلسه ضمن اینکه به ظرفیت اسمی مصرف ورق واحدهای تولیدی و تفاوت فاحش آن با میزان عرضه یعنی در حدود پنج میلیون تن اشاره شده ، راهکارهای حل مشکل مورد بررسی قرار گرفته است. نمایندگان تشکلهای فولادی نیز خروج عرضه ورق فولادی از بورس کالا و اصلاح نظام توزیع این محصول و فعالسازی ظرفیت خالی تولید ورق گرم در کشور را به عنوان راهکار برونرفت از مشکل میدانند.
نقش منفی برخی شرکتها
در همین رابطه رییس انجمن نوردکاران فولادی ایران در پاسخ به کاهش شدید عرضه ورق فولاد در بورس کالا با اشاره به نقش منفی برخی شرکتها در بازار به «جهانصنعت» گفت: متاسفانه شرکتهایی همچون فولاد مبارکه بنا به میل خود مهندسی عرضه کرده و قیمت ورق فولاد را نیز در دست گرفتهاند. این موضوع باعث شده با اینکه ۵/۱۱ میلیون تن تولید در این زمینه وجود داشته است اما نهایتا چهار میلیون تن بتواند وارد بورس کالا شود.
سید احمد رضوینیک با بیان اینکه یکی از عوامل کاهش عرضه ورق در بورس کالا انحصارگرایی در بخش دولتی و خصولتی است، ادامه داد: متاسفانه با وجود اینکه کشور به شدت نیازمند اینگونه ورقهاست اما سیاستها و راهکارها برخلاف منافع ملی و صنعت کشور پیش میرود و در نهایت شاهد هستیم که انحصار در تولید این نوع ورق در دست یک بخش خاص قرار گرفته است.
او با انتقاد از رشد انحصارگرایی در بورس کالا نیز گفت: واقعیت این است که برخی از شرکتها از جمله فولاد مبارکه بر بورس کالا کنترل دارند. در نتیجه شاهد مهندسی عرضه، قیمت و مهندسی حجم کالا هستیم. متاسفانه همواره سعی بر این شده که عده خاصی در بورس اهداف خود را پیش برده و به نتیجه مطلوب هم دست یابند.
رییس انجمن نوردکاران فولادی ایران با بیان اینکه پیامد چنین مشکلاتی را میتوان در حوزههای مختلف دید، گفت: از جمله این مشکل در مقاطع تخت دیده میشود. با وجود اینکه در وزارت صمت اقدامات مثبتی در خصوص توزیع ورق انجام شده تا ورق فولاد در بازار تامین شود و توزیع آن عادلانه هم باشد اما متاسفانه عدم همکاری بورس کالا و مبارکه با وزارت صمت چنین مشکلاتی را دامن زده است.
کمبود مواد اولیه نداریم
رضوینیک با اشاره به اینکه در خصوص تولید ورق کمبود مواد اولیه در کشور وجود ندارد، ادامه داد: حدود یازده و نیم میلیون تن اسلب تولید شده و حدود نه و نیم میلیون تن هم ورق تولید شده است اما بر اساس گزارشی که صادقنیارکی داده، عرضه ورق در بورس کالا کمتر از چهار میلیون بوده است. این در حالی است که مصرف کشور نیازمند ۷۰ میلیون تن است. به این ترتیب متوجه عمق مشکل میشویم.
رییس انجمن نوردکاران فولادی ایران ادامه داد: متاسفانه در خصوص واردات ورقهای زیر دو میلیمتر هم تصمیمگیری شد. در حالی که یکی از اشتباهات این است که مجوز واردات ورق را به مبارکه دادهاند که خودش مافیای ورق در ایران است. مبارکه این ورق را با قیمت جهانی وارد میکند و در بورس کالا دوباره با بالاترین قیمت به مزایده گذاشته و به مصرفکنندگان میفروشد.او تاکید کرد: این مساله به شدت زیانآور بوده و در واقع شاهد نوعی ضعف مدیریت در این حوزه هستیم چراکه واردات را نباید به دست بخشی که انحصار در بازار ایران و منطقه دارد، داد. رییس انجمن نوردکاران فولادی ایران تاکید کرد: اشتباه محض است که واردات ۵۰۰ هزار تن ورق کمتر از دو میلیمتر را به شرکتی بدهند که خودش باعث و بانی انحصار ورق در بازار است.رضوینیک با اشاره به در نظر گرفتن امتیازاتی برای شرکتهایی همچون فولاد مبارکه گفت: قیمت تمامشده شمش اسلب امسال برای شرکتهای مبارکه و ذوب آهن کمتر از هفت هزار تومان بود اما این کالا در بورس کالا با ۱۶ هزار و پانصد تومان به فروش میرسید. از طرف دیگر محصول ورق اسلبی که در بازار ۱۶ هزار و پانصد تومان فروخته میشود در بازار بالغ بر ۲۴ هزار تومان است. جالب است که قیمت شمش، بیلت و اسلب حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ تومان در بازار اختلاف دارد و همین شمش به نوردکار با قیمت ۱۶ هزار تومان به فروش رسیده است. محصول ورق اسلبی که در بازار ۱۶ هزار و پانصد تومان فروخته میشود در بازار بالغ بر ۲۴ هزار تومان است.
ضعف مدیریت در حوزه فولاد
رضوینیک در پاسخ به این سوال که تفاوت فاحش قیمتها برای فولاد مبارکه و بازار آزاد ناشی از چیست، گفت: چرا باید در مقاطع طویل مواد اولیه هفت هزار تومانی ۱۶ هزار و پانصد تومان فروخته شود و در مقاطع تخت که مواد اولیه توسط خودشان تولید میشود و قیمت تمام شده کمتر از هفت هزار تومان است، در بازار ۲۴ هزار تومان به فروش برسد! جالبتر اینکه چرا با وجود ظرفیت ۱۱ میلیون تنی تنها چهار میلیون تن در بورس عرضه میشود؟!
او تاکید کرد: به این ترتیب در این حوزه شاهد ضعف مدیریتی، سوءاستفاده برخی از افراد و عدم نظارت کافی در نهادهای دولتی، قوانین و دستورالعملهای خلقالساعه، خودمختاری انحصارگرایی، مهندسی عرضه و تقاضا، مهندسی قیمت توسط بورس کالا و فولاد مبارکه هستیم.
جلوی رانتها گرفته شود
رضوینیک در پاسخ به اینکه راهکار انجمن نوردکاران در این خصوص چیست، گفت: باید این مشکل به خوبی مدیریت شود و برای حل آن جلوی یک سری از رانتها گرفته شود. به طور مثال از بورس حمایت و مطرح کردند که قیمتها دستوری نباشد اما سوال این است که بورس کالا با چه مجوزی چنین قیمتگذاریهایی انجام میدهد؟ چرا محصول در بورس کالا گرانتر فروخته میشود و چرا عرضه کاهش یافته است؟
او تصریح کرد: با توجه به اینکه بخش عظیمی از تولید ورق توسط فولاد مبارکه انجام میشود و به دلیل انحصار و قیمتسازی این مجموعه دیگر واحدها تمایل و شرایطی برای ورود به به این کار ندارند، پیشنهاد میشود که بورسی موازی با بورس کالا احداث شود و همه ارکان زنجیره فولاد در آن قرار گیرند تا نقش بخش خصوصی پررنگ شود و این وضع بهبود پیدا کند.
راهکار توزیع بهینه ورق فولادی
در همین رابطه همچنین در نشست بررسی مشکلات فعالان توزیع فولاد در اتاق بازرگانی پیشنهاداتی مطرح شد. هومن حاجیپور معاون کسبوکار اتاق تهران، به فرمول وزارت صمت برای تامین نیاز واحدها و صنایع پاییندستی به ورق گرم از طریق بورس اشاره کرد و گفت: بر اساس این فرمول که تیرماه سال گذشته و طی دستورالعملی از سوی معاونت امور صنایع وزارت صمت ابلاغ شد، سهمیه ورق برای واحدهای تولیدی بر مبنای میانگین آمار تولید واحد متقاضی طی سالهای ۹۷ و ۹۸ و میانگین خرید طی این دوسال از شرکت فولاد مبارکه، تعیین شد.
به گفته وی، بر اساس این دستورالعمل، سهمیه ورق فولادی برای واحدهای جدیدالتاسیس و واحدهای راکد و واحدهایی که طرح توسعه اجرا کردهاند نیز به میزان ۳۰ درصد ظرفیت این واحدها تعیین شد. حاجیپور با اشاره به کمبود تولید ورق فولادی در کشور تصریح کرد: گلوگاه اصلی در این حوزه، تامین ورق سرد است که واحدهای تولیدی در لوازم خانگی و قطعهسازان خودرو به شدت به آن نیاز دارند. وی سپس از پیشنهاد و راهکار اتاق تهران برای رفع مشکلات این بخش سخن گفت: براساس این فرمول، ۴۰ تا ۵۰ درصد ورق فولادی در بورس و مابقی نیز در مچینگ و با نظارت دولت و وزارت صمت عرضه شود. همچنین سه کارخانه تولیدی ورقهای فولادی که کوچکتر از فولاد مبارکه هستند و در حال حاضر نیز با ۳۰ درصد ظرفیت تولیدی مشغول به کار هستند، وارد چرخه تولید شوند تا با ظرفیت حداکثری امکان تامین ورق مورد نیاز صنایع پاییندستی فراهم شود.
تقاضای ۷۰ میلیون تنی در برابر عرضه ۵ میلیون تنی
همچنین مهدی صادقینیارکی با بیان اینکه در حال حاضر، ۱۱۸۰ واحد تولیدی در سامانه بهینیاب دارای سهمیه هستند، گفت: طبق بررسیهای معاونت امور صنایع وزارت صمت، ۲۴۷ واحد تولیدی به دلیل آنکه فاقد مجوز مصرف و آمار تولید بودند، از چرخه سهمیه ورق فولادی حذف شدند.
معاون امور صنایع وزارت صمت سپس، با اشاره به اینکه در حال حاضر حدود ۲۰ هزار مصرفکننده ورق فولادی در کشور دارای پروانه بهرهبرداری هستند، گفت: ظرفیت اسمی مصرف ورق این تعداد واحد تولیدی، نزدیک به ۷۰ میلیون تن در سال است، در حالی که میزان عرضه در حدود ۵ میلیون تن بیشتر نیست.
گفتنی است، نمایندگان تشکلهای فولادی خروج عرضه ورق فولادی از بورس کالا و اصلاح نظام توزیع این محصول و فعالسازی ظرفیت خالی تولید ورق گرم در کشور را به عنوان راهکارهای برونرفت از مشکل میدانند.
در این خصوص قرار بر این شده است که وضعیت سهمیهبندی ورق فولادی برای واحدهای تولیدی، طی همفکری دوباره خریداران و وزارت صمت، اصلاح شود. همچنین طبق مصوبه شورای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی استان تهران، کارخانههای تولیدی غیر از فولاد مبارکه که تعهد عرضه خود در بورس کالا را ایفا نمیکنند، مکلف شدند که به میزان عرضه در این بازار پایبند شوند. همچنین، مقرر شد هماهنگی بیشتری میان معاونتهای وزارت صمت در زمینه ساماندهی به عرضه و توزیع ورقهای فولادی صورت گیرد.
همچنین پیشنهاد انجمن نوردکاران در شورای گفتوگو این بوده که در مقاطع طویل نزدیک به ۳۰ میلیون تن ظرفیت داریم در حالی که تا مرز ۱۵ میلیون تن تولید میشود. در این حوزه ۵۰ درصد ظرفیت خالی بوده و واحدها بیکار هستند. در حالی که با تغییرات اندکی میتوان بخشی از واحدها را به تولید ورق تخت در کشور تشویق کرد و واحدها با تغییراتی اندکی ورقهایی با عرض کم در حدود ۳۰ تا ۴۰ سانت مورد مصرف لوله و پروفیل و ضخامتهای مختلف تولید کنند .
رضوی نیک در این رابطه تصریح کرد: ظرفیت واحدهای نوردی قابل تغییر به تولید ورق و مقاطع تخت حدود شش میلیون تن است و میتوان این واحدها را به سوی تغییراتی در خطوط تولید سوق داد تا بخشی از تولید کشور را به عهده گیرند و باعث جلوگیری از خام فروشی مواد اولیه شده و ارزش افروده بالاتری را ایجاد کنند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد