20 - 02 - 2020
بازی با اعداد
حامد پاکطینت*- در طول نیمقرن گذشته و با اضافه شدن چهار صفر به پول ملی، ارزش هر واحد پول از ۵ ریال در سال ۴۶ به ۱۰ هزار ریال در سال ۹۸ رسیده است. این موضوع به معنای آن است که ماشین تولید صفر در اقتصاد ایران همچنان فعال است و اضافه شدن تدریجی صفرهای جدید به پول ملی در طول این سالها موید حرکت بر مسیر افزایش تورم است.
لایحه حذف چهار صفر از پول ملی در شرایطی از سوی سیاستگذار مطرح شده که تورم هنوز در اقتصاد ایران کنترل نشده و تا زمانی که سیاستگذاری دولت به کنترل تورم منجر نشود، حذف صفر جز تحمیل هزینههای گزاف به دولت و مردم، نتیجه دیگری نخواهد داشت.
با این حال بانک مرکزی دو سال زمان دارد تا مقدمات لازم برای حذف صفر از پول ملی را فراهم کند. اگر مقدمات اداری و بوروکراسی حذف صفر
مد نظر سیاستگذار باشد، دو سال میتواند زمانی منطقی از منظر چاپ اسکناس و تغییر سیستمهای مکانیزه کامپیوتری باشد. اما اگر تغییر واحد پول ملی بازگشت دوباره صفرها به پول ملی را به دنبال داشته باشد، دو سال زمان کمی برای فراهم شدن پیششرطهای لازم برای تغییر واحد پول ملی است.
یکی از مولفههای اصلی حذف موفقیتآمیز صفر از پول ملی، کنترل تورم است و از آنجا که کاهش تورم به سرعت اتفاق نمیافتد، حدود چهار تا پنج سال زمان لازم است تا سیاستگذار بتواند تورم را به میزان متعادلی برساند. تجربه موفقیتآمیز ترکیه در حذف شش صفر از پول ملی در سال ۲۰۰۵ نیز نتیجه فراهم کردن مقدمات لازم برای آن بود، به طوری که این کشور پس از ثبات قیمتها اقدام به حذف صفر از پول ملی کرد و در نهایت توانست هدف نهایی کنترل تورم را محقق کند.
بنابراین اگر سیاستگذار پیش از کنترل تورم به حذف صفر از پول ملی دست بزند، به سرنوشت ناموفق کشور زیمبابوه دچار میشود. از همین رو انتظار میرود سیاستگذار به شناسایی منشأ اصلی افزایش تورم در اقتصاد دست بزند و پس از آن لایحه حذف صفر از پول ملی را به مورد اجرا بگذارد. از همین رو کنترل خلق پول توسط بانکها و کاهش کسری بودجه دولت به عنوان دو منشأ اصلی افزایش قیمتها ضروری است. با این حال به دلیل شرایط تحریمی، کسری بودجه دولت سال آینده نیز بیشتر خواهد شد و این موضوع مسیر افزایش تورم را هموارتر خواهد کرد.
از سوی دیگر و در حالی که فعالان بخش خصوصی با مشکلات بسیاری از جمله بهبود شرایط کسبوکار، ثبات بازار و تامین مالی از مسیر بانکها مواجه هستند، باعث تعجب است که دولت از اجرای سیاستی سخن بگوید که نمیتواند به هیچیک از دغدغههای این فعالان پاسخ گوید؛ موضوعی که نشان میدهد لایحه دولت برای تغییر واحد پول ملی تنها یک بازی ریاضی است نه یک بازی اقتصادی.
* اقتصاددان
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد