5 - 02 - 2024
بازی انتخاباتی به سبک ارتش پاکستان
محمدرضا ستاری
در حالی قرار است پنجشنبه ۱۹ بهمن انتخابات مهم و سرنوشتساز پاکستان برگزار شود که در طول کمتر از یک هفته عمرانخان نخستوزیر برکنارشده این کشور در سه حکم جداگانه به ۳۱ سال زندان محکوم شده است.
او که پس از برکناری در بهار ۱۴۰۱ با بیش از ۱۵۰ پرونده قضایی مواجه شده در روز ۱۰ بهمن به همراه شاه محمود قریشی وزیر خارجهاش به دلیل افشای اسناد دولتی به ۱۰ سال زندان محکوم شد. یک روز بعد نخستوزیر سابق به همراه همسرش به دلیل آنچه اختلاس در پرونده توشهخانه مطرح میشود به ۱۴ سال حبس محکوم شد و در آخرین اقدام و چند روز مانده به انتخابات در حکمی عجیب از سوی قاضی ارشد دادگاه مدنی، عمرانخان و همسرش به واسطه ازدواج غیراسلامی به ۷ سال زندان محکوم شدند.
این موضوع در واقع آخرین مرحله از بازی انتخاباتی ارتش پاکستان برای پایان دادن به حیات سیاسی عمرانخان محسوب میشود؛ جایی که طی توافقات صورتگرفته به احتمال زیاد نواز شریف که چند سال قبل قربانی بازیهای سیاسی دامنهدار در پاکستان شده و به انگلستان فرار کرده بود، حالا با بازگشت به کشور قرار است دوباره سکان نخستوزیری در این کشور را به دست بگیرد.
در این رابطه چند تفاوت اساسی در پاکستان نسبت به سالهای گذشته مشاهده میشود. هر چند که از زمان استقلال پاکستان تاکنون ارتش بازیگر اصلی صحنه سیاسی در این کشور بوده و شاهکلید این صحنه نیز در دستان سازمان اطلاعاتی ارتش پاکستان (ISI) است، اما روند منازعات و جنگ سیاسی برای برکناری عمرانخان چندان هم برای ارتش این کشور ساده نبود، چراکه او علاوه بر محبوبیتی که در میان مردم به خصوص در ایالت پنجاب دارد، همزمان بخشی از ارتش به خصوص نیروهای قدیمی را در پشت سر خود داشت، به طوری که گفته میشود سال گذشته و طی ناآرامیهایی که به واسطه دستگیری او ایجاد شده و مهمترین مقر ارتش نیز در راولپندی از سوی معترضان به آتش کشیده شد، به دلیل حمایتهایی بوده که بخشی از نظامیان قدیمی پاکستان از عمرانخان به عمل آورده بودند. در نهایت بازی قدرت میان عمرانخان و ژنرال عاصم منیر مانند همیشه به نفع ارتش رقم خورد و صحنه سیاسی به گونهای آراسته شد که با کنار گذاشته شدن کامل عمرانخان و کنترل نیروهای معترض، ارتش و حزب مسلم لیگ (شاخه نواز) تا به اینجای کار نقشه انتخاباتی خود را عملی کنند.
لازم به ذکر است که اگر چنین فرآیندی با چالش نیز مواجه میشد، مانند تمامی ادوار گذشته، ارتش به راحتی و با یک کودتای نظامی نشان میداد که در پاکستان یک ارتش است که یک کشور را در اختیار دارد.
تفاوت بعدی این دوره با دورههای قبل نیز به بحران اقتصادی در این کشور بازمیگردد؛ بحرانی که هر روز دامنه آن تشدید شده و در پیوند با چالش اساسی پاکستان در زمینه امنیتی که در قالب عملیاتهای متعدد تحریک طالبان (طالبان پاکستان) نمایان شده، میتواند این کشور را در مثلث بحرانهای سیاسی، اقتصادی و امنیتی به مرز فروپاشی برساند. به همین دلیل هر چند که ارتش باز هم توانست با برکنار کردن یک رییس دولت، نشان دهد که فرمان اصلی حکمرانی در دست کدام گروه قرار دارد، اما به طور قطع این بار و پس از برگزاری یک انتخابات راحت و بیدردسر در فردای پساانتخابات با انواع بحرانهای کمسابقه دستوپنجه نرم خواهد کرد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد