18 - 06 - 2023
بازگشت منابع ارزی در قالب تهاتر کالا
اگرچه خیلیها منتظر بودند با آزادسازی منابع ارزی کشور علاوه بر افت قیمت ارز، نرخ همه کالاها نیز در بازار نزولی شود اما اینگونه نشد و چنین موضوعی فقط حباب قیمت چند کالا را تا حدی کاهشی کرد.
به گزارش بازار، دهها میلیون دلار ایران به دلیل تحریمهای بینالمللی و قطع سوئیفت بانکی در حالی سالهاست در فراسوی مرزها قفل شده که اکنون با مذاکرات غیرمستقیم از طریق میانجیگریهای دیپلماتیک و رایزنیهای سیاسی پس از مدتها بخشی از آن آزاد شده و به کشور برگشته است. منابع فراوان ارزی که میتواند تحول خاصی را در اقتصاد کشور ایجاد کند و معیشت مردم را بهبود بخشد. طبق گفته کارشناسان این منابع عظیم ارزی با ورود به ایران بازار ارز را تحت تاثیر قرار داده و باعث شکست قیمتها خواهد شد، زیرا بنیه ارزی کشور برای تامین نیازهای ارزی تجار، فعالان اقتصادی بهخصوص واردکنندگان تقویت و از طرفی مانع از رشد قیمت ارز به دلیل کاهش میزان تقاضا به این کالا در بازار میشود.
تاثیر آزادسازی منابع ارزی بر اقتصاد کشور و خانوارها فرآیندی است که خیلی سریع میتواند قیمت کالاهای ارزبر را کاهشی کند و به صورت غیرمستقیم زمینه کاهش نرخ همه کالاها و خدمات را نیز در بازار فراهم کند. البته یک ماهی است اخبار متعددی از آزادسازی منابع بلوکهشده ارزی ایران منتشر و بعضا تکذیب میشود، اما معاون اول رییسجمهوری در حاشیه جلسه اخیر هیات دولت به صراحت اعلام کرد که پولهای بلوکهشده ایران در برخی کشورها، آزاد شده و تعداد دیگری از کشورها نیز مقدمات آزادسازی ارزهای بلوکهشده کشورمان را فراهم کردهاند. این درحالی است که بانک تجارت عراق در پی اعلام آمریکا مبنی بر توافق با عراق و ایران برای دسترسی تهران به ۳ میلیارد دلار از منابع بلوکهشده، پیشتر اعلام کرده بود: اموال ایرانی که اخیرا و از ماه فوریه تا ژوئن ۲۰۲۳ پرداخت شده، مطابق سازوکار مورد توافق ایران، عراق و آمریکا بوده است.
به دنبال این اخبار چند روز پیش نیز مشاور نخستوزیر عراق اعلام کرد: مجموع داراییهای آزادشده ایران حدود ۵/۱ میلیارد یورو شده است و یک میلیارد یوروی دیگر نیز به زودی آزاد میشود. انتشار چنین اخبار امیدوارکنندهای بازار ارز را هفته گذشته تحت تاثیر قرار داد، به طوری که قیمتها در مسیر سراشیبی قرار گرفتند؛ کاهش قیمتی که دلار ۵۲ هزار تومانی را با سقوط آزاد تا اواسط هفته گذشته به کانال ۴۶ هزار تومان رساند. افت قیمتها در بازار ارز خیلی سریع تاثیر خود را روی قیمت طلا و سکه نیز برجای گذشته و قیمت سکه که حدود ۳۳ میلیون تومان رقم خورده بود را با کاهش شدید همراه کرد و به کانال ۲۸ میلیون تومان آورد.
البته این کاهش قیمت دوام نیاورد و قیمتها در بازار ارز و طلا اواخر هفته گذشته به دلایلی دوباره بر مدار رشد تدریجی قرار گرفتند. دلاری که در کانال ۴۶ هزار تومان قرار داشت به کانال ۴۸ و در برخی روزها حتی به ۴۹ هزار تومان بازگشت و سکه نیز حدود یک میلیون پس از افت قیمت، دوباره ارزش گرفت. برخی کارشناسان و مسوولان علت بازگشت تدریجی قیمتها در بازار ارز و سکه را احتمال عدم برگشت ارزهای بلوکهشده به صورت نقد عنوان کردهاند و میگویند درست است که منابع ارزی ایران آزاد شده، اما گویا این آزادسازی در قالب تهاتر کالا بوده است.
محمد باقریبنابی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز در رابطه با اثرات آزادسازی دلارهای بلوکهشده ایران بیان کرد: «آزادسازی دلارهای بلوکهشده عملا اتفاق نخواهد افتاد. احتمالا کشورهای طرف مقابل به ازای چنین منابعی، کالاهای اساسی مثل دارو و… را به ایران ارسال کنند. البته مردم نیز انتظار داشتند با آزادسازی بخشی از منابع بلوکهشده ایران در برخی کشورها قیمت کالاهای ارزبر کاهشی شود و از طرفی نیز قیمتها در بازار ارز دوباره بر مدار صعود قرار نگیرد، اما آنگونه که مشاهده میشود آزادسازی بخشی از منابع ارزی ایران فقط چند روزی باعث کاهش قیمتها در بازار ارز و برخی کالاهای دیگر شد در حالی که پس از آن نرخها در این بازار دوباره به صورتی خزنده در حال افزایش است.»
تهاتر کالا به جای پرداخت ارزهای بلوکهشده ایران؟
اسفندیار شاهمنصوری، کارشناس بازار درباره اینکه چرا آزادسازی ارزهای بلوکهشده ایران قیمت کالاها را در بازار کاهشی نکرد، افزود: به دنبال فعال شدن روابط دیپلماسی ایران با دنیا همچنین انتشار اخباری امیدبخش مبنی بر توافق آمریکا با آزادسازی تدریجی برخی کشورهایی که منابع ایران در آن بلوکهشده است، گشایشهایی برای ورود چنین منابعی به کشور انجام شده که این روند میتواند اقتصاد کشور را در مسیر رونق قرار دهد، اما آنگونه که مشخص است گویا قرار نیست منابع ارزی بلوکهشده به صورت نقدی به ایران بازگردد و اغلب آزادسازی منابع ارزی ایران به صورت تهاتر کالا با کشورهای طرف مقابل انجام میشود.
وی با بیان اینکه این موضوع باعث شد قیمتها در بازار ارز به جای کاهشی که اتفاق افتاد پس از چند روز دوباره روندی صعودی با شیب ملایم را پیش بگیرد، افزود: شوکی که اوایل هفته گذشته با آزادسازی منابع ارزی کشور به بازار وارد کرد ناشی از هیجان و جو روانیای بود که قیمتها را کاهشی کرد و نشان داد که همچنان اخبار برگرفته از رفع تدریجی تحریمها یا بازگشت داراییهای قفلشده ایران در برخی کشورها تاثیر خود را روی قیمتها در بازار به جای میگذارد. حال چنانچه این منابع به صورت نقدی به ایران برسد بیتردید کارایی مثبت خود را بیشتر در کاهش قیمتها و رونق اقتصاد کشور بر جای میگذارد.
کاهش حباب قیمت ۲ کالا در پی بازگشت ارزهای بلوکهشده
شاهمنصوری اضافه کرد: کاهش قیمت دلار و رسیدن آن به کانال ۴۶ هزار تومان در پی خبر انتقال پولهای بلوکهشده به کشور هر چند همه را امیدوار کرده بود که قیمتها نیز در بازار متاثر از کاهش نرخ ارز کاهشی شود، اما این کاهش قیمت فقط توانست حباب قیمت سکه را در بازار تا حدودی کاهش دهد و بهای خودرو را نیز به دلیل واردات این کالا که با نرخ ارز محاسبه میشود در بازار نزولی کند. بنابراین به جز این دو کالا مردم همچنان افت قیمتی را در سایر کالاها در بازار در پی کاهش نرخ ارز احساس نکردهاند.
وی در ادامه افزود: البته چنانچه منابع بلوکهشده ایران در قالب کالاهایی چون مواد اولیه مراکز تولید در کارخانهها، کنجاله و خوراک دام، کالاهای اساسی و… به کشور وارد شود بیتردید تاثیر خود را بر اقتصاد خانوارها، بهبود معیشت مردم و رونق تولید بر جای میگذارد. حال باید دید که این منابع به چه شکلی به ایران خواهد رسید و چه اندازه میتواند بر رشد اقتصاد کشور و کاهش قیمتها در بازار موثر واقع شود. این در حالی است که اگر منابع ارزی ایران به صورت تهاتر کالا انجام شود خیلی سریع اثر مثبت خود را بر بازار بر جای نمیگذارد و نیازمند زمان است تا بازار به ثبات برسد.
بنا بر این گزارش، از آنجایی که ایران منابع ارزی فراوانی را در برخی کشورها دارد و به دلیل تحریمها سالهاست نتوانسته به آن دست یابد اما مدتی است با انجام مذاکرات غیرمستقیم و با میانجیگری برخی کشورها همچنین ایجاد روابط دیپلماتیک و رایزنیها قرار است این منابع به تدریج به کشور بازگردد؛ منابعی که طبق اظهارات مسوولان بخشی از آن وارد کشور شده است. کارشناسان میگویند، منابع ارزی بلوکهشده ایران در صورت آزادسازی تحول خاصی در کشور ایجاد میکند. حال باید دید که با ورود چنین منابعی چه به صورت نقد یا چه در قالب تهاتر کالا چه اندازه میتواند منجر به کاهش قیمتها در بازار، بهبود معیشت مردم و رشد اقتصاد کشور شود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد