8 - 06 - 2023
بازگشت شامخ به مدار رونق
گروه صنعت- بعد از کسادی و رکود فروردینماه که البته با خوشبینی فعالان اقتصادی نسبت به آینده همراه بود، بنگاههای اقتصادی در اردیبهشتماه فعالیت خود را افزایش دادهاند و شامخ نیز بالاترین رقم در دوره ۴۴ ماهه را ثبت کرده است.
مرکز پژوهشهای اتاق ایران، گزارش شامخ اردیبهشت ۱۴۰۲ شامل دوره چهل و چهارم طرح شاخص مدیران خرید (PMI) کل اقتصاد و گزارش دوره پنجاه و ششم طرح شاخص مدیران خرید بخش صنعت بر اساس نظرسنجی از فعالان و بنگاههای اقتصادی را منتشر کرد. طبق این گزارش، شاخص مدیران خرید (تعدیل فصلینشده) برای کل اقتصاد ایران ۳۰/۵۷ محاسبه شده است و شاخص کل بعد از رکود شدید ماه گذشته بیشترین مقدار ۴۴ ماهه خود را ثبت کرده است که از شروع مجدد فعالیتها در اکثر شرکتها بعد از تعطیلی طولانیمدت فروردین حکایت دارد.
شاخص مدیران خرید کل اقتصاد
بررسی مولفههای شاخص مدیران خرید (PMI) که مرکز پژوهشهای اتاق ایران آن را با عنوان شامخ منتشر میکند، حاکی از این است که در اردیبهشتماه، با ثبت رقم ۳۰/۵۷ برای شامخ کل، همه مولفههای اصلی شامخ بالاتر از ۵۰ ثبت شدهاند و مطابق انتظارات ماه گذشته در این ماه شاخص افزایش داشته است؛ بهخصوص که امسال به دلیل تعطیلات طولانیتری که شرکتها در مقایسه با سالهای قبل داشتند، افزایش شاخص با شدت بیشتری همراه بوده است.
بر اساس اطلاعات شامخ، در فروردینماه، در میان رشته فعالیت اصلی هر سه فعالیت رونق داشتهاند و بخش صنعت بیشترین و ساختمان کمترین مقدار را داشتهاند.
شاخص میزان فعالیتهای کسبوکار در اردیبهشتماه (۹۶/۶۰) مطابق روال اردیبهشت هرسال افزایش داشته و از آنجا که شاخص در ماه گذشته افت شدیدی را ثبت کرده بود، در این ماه با شروع مجدد فعالیت در اکثر شرکتها بیشترین مقدار ۴۴ دوره خود را (به غیر از یک دوره) ثبت کرده است. فعالیتها در هر سه بخش با افزایش شاخص همراه بوده و بخش صنعت بیشترین افزایش را در مقایسه با سایر بخشها ثبت کرده است.
شاخص میزان سفارشات جدید مشتریان در اردیبهشتماه (۱۵/۵۷) طی ۴۴ ماه اخیر بیشترین مقدار خود را از شهریور ۱۴۰۰ داشته است. همچنین شاخص موجودی مواد اولیه و یا لوازم خریداریشده (۰۸/۵۸) بیشترین مقدار خود طی ۴۴ دوره را ثبت کرده است. شرکتها که طی ماههای اخیر به علت عدم تخصیص ارز و نوسانات قیمتی بهشدت در تامین مواد اولیه با مشکل روبهرو بودهاند در این ماه اکثرا ارز مورد نیاز خود را از طریق بازار آزاد تامین کردهاند. از طرفی شاخص موجودی محصول نهایی در انبار (۳۰/۴۹) به بیشترین مقدار ۵ ماه اخیر رسیده است. این شاخص فقط در بخش صنعت افزایش داشته و در بخش کشاورزی و خدمات و ساختمان با کاهش بیشتری همراه بوده است.
شاخص میزان صادرات کالا و خدمات در اردیبهشت (۸۶/۵۱) بعد از افت شدیدی که در فروردینماه داشت با آغاز به کار شرکتها دومین بیشترین مقدار خود را ثبت کرده است. این شاخص در هر سه رشته فعالیت بالای ۵۰ ثبت شده است. شاخص قیمت خرید مواد اولیه یا لوازم خریداریشده (۶۷/۸۳) همچنان بهشدت افزایشی است هرچند شدت افزایش در مقایسه با ماه قبل اندکی کمتر است.
شاخص میزان فروش کالاها و خدمات (۰۹/۶۴) که در فروردین یکی از کمترین مقادیر خود را ثبت کرده بود در اردیبهشتماه با ازسرگیری فعالیتها و سفارشات بیشترین مقدار سری ۴۴ دوره را به ثبت رساند.
کاهش شیب انتظارات خوشبینانه
شاخص انتظارات در ارتباط با میزان فعالیت اقتصادی در ماه آینده (۱۷/۶۵) نشان میدهد که شیب انتظارات خوشبینانه برای ماه آینده در مقایسه با فروردینماه کمتر شده است. در اردیبهشتماه مطابق انتظارات ماه گذشته فعالیت کسبوکارها افزایش داشته و همانطور که پیشبینی شده بود به دلیل تعطیلی طولانیتر در فروردینماه، میزان افزایش شامخ در اردیبهشت با شدت بیشتری همراه بوده است.
در اردیبهشتماه طبق روال هر سال بعد از تعطیلات، اکثر زیرشاخصها با شدت بیشتری افزایش مییابند، اما از آنجا که در فروردینماه شرکتها به دلیل نااطمینانی قیمتی و عدم تخصیص ارز مورد نیاز برای تامین مواد اولیه با تعطیلی طولانیتری در مقایسه با سالهای قبل روبهرو بودند، با ازسرگیری فعالیتها در اکثر شرکتها در اردیبهشت شاخص با شدت بیشتری در مقایسه با سالهای قبل افزایش داشته است. بااینحال شرکتها همچنان با مشکلات عدم تخصیص ارز، تغییر دائمی قوانین و مقررات و نوسانات و افزایش شدید قیمتها روبهرو هستند.
شاخص مدیران خرید در بخش صنعت
بر اساس دادههای به دست آمده از بنگاههای بخش صنعت، شاخص مدیران خرید صنعت (تعدیل فصلینشده) در اردیبهشتماه عدد ۹۶/۶۶ به دست آمده است و طی سری زمانی ۵۶ دوره بیشترین مقدار خود را ثبت کرده که مطابق انتظارات ماه قبل حاکی از افزایش در فعالیتهای بخش صنعت پس از تعطیلات طولانیمدت شرکتها در فروردینماه است. در این ماه کل مولفههای اصلی بیشتر از ۵۰ گزارش شدهاند و مولفه تولید محصولات، بیشترین مقدار را در میان مولفههای اصلی داشته است. همه رشته فعالیتهای صنعتی نیز با افزایش در شاخص کل روبهرو بودند و در میان رشته فعالیتها صنایع چوب، کاغذ و مبلمان و صنایع نساجی بیشترین افزایش شاخص را داشتهاند.
شاخص مقدار تولید محصولات بخش صنعت در اردیبهشتماه (۷۸/۷۳)، به بیشترین مقدار سری ۵۶ ماهه رسیده است. پس از تعطیلی طولانیمدت فروردینماه اکثر شرکتها فعالیت خود را از سر گرفتند، هرچند به دلیل مشکلات موجود در تامین ارز، تهیه مواد اولیه و تجهیزات با هزینه بالا همراه است.
شاخص میزان سفارشات جدید مشتریان (۰۹/۷۰) به بیشترین مقدار ۵۶ ماهه خود رسیده است. از آنجا که در فروردین با توجه به نابسامانی قیمتی این شاخص یکی از کمترین مقادیر خود را ثبت کرده بود، در این ماه با تقویت طرف تقاضا شاخص بهبود داشته است.
شاخص سرعت انجام و تحویل سفارش (۶۵/۶۶) در این ماه بیشترین دومین مقدار خود را ثبت کرده است. این شاخص که طی ماه گذشته به علت عدم تخصیص ارز مورد نیاز تامین مواد اولیه از سوی بانک مرکزی با افت شدید روبهرو شده بود، با شروع فعالیتها و تامین بیشتر ارز مورد نیاز شرکتها از طریق بازار آزاد بهبود یافت.
شاخص میزان استخدام نیروی انسانی در اردیبهشتماه (۵۶/۵۹) دومین بیشترین مقدار خود را در سری ۵۶ دوره ثبت کرده است. فعالان اقتصادی که طی ماههای اخیر به دلیل شرایط تورمی، با مهاجرت یا عدم تمایل نیروی کار متخصص و آموزشدیده یا تعدیل نیرو به علت افزایش فشار هزینههای تولید روبهرو بودند، مجبور به استخدام و آموزش نیروی کار جدید هستند.
شاخص میزان صادرات کالا در اردیبهشتماه (۹۲/۵۲) بعد از افت شدیدی که در فروردینماه داشته، بهبود یافته است. این شاخص اگرچه در بسیاری از صنایع با کاهش همراه بوده در صنعت نساجی بیشترین افزایش را داشته است.
نابسامانی قیمتی بازار ارز
شاخص میزان فروش محصولات در اردیبهشتماه (۸۵/۷۱) بعد از کاهش شدید در فروش که همه صنایع در فروردینماه داشتهاند (به دلایلی از قبیل تعطیلی طولانیمدت فروردین ناشی از شرایط نابسامان قیمتی در بازار و سردرگمی در خرید مواد اولیه)، در این ماه اکثر صنایع فروش بهتری از ماه قبل داشتهاند. شاخص بیشترین مقدار خود را طی سری ۵۶ دوره ثبت کرده است.
شاخص انتظارات تولید در ماه آینده (۱۶/۷۲) نشاندهنده انتظارات خوشبینانه اکثر صنایع در خردادماه است، اگرچه شدت افزایش شاخص در مقایسه با ماه قبل کمتر است.
همچنین طبق روال دورهای در اردیبهشتماه همه رشته فعالیتهای بخش صنعت با افزایش شاخص روبهرو بودهاند، اما در این دوره بنا بر نظر فعالان اقتصادی، تعطیلی گسترده بخش صنعت در فروردینماه ناشی از نابسامانی قیمتی بازار ارز و همچنین عدم تخصیص ارز مورد نیاز مواد اولیه شرکتها از سوی بانک مرکزی بوده است. با بازگشایی مجدد شرکتها، افزایش شاخص با شدت بیشتری در مقایسه با اردیبهشت سالهای قبل روبهرو بوده است و اکثر زیرشاخصهای اصلی بیشترین مقدار خود را ثبت کردهاند. اما همچنان به علت جهش قیمتی و تغییرات دائمی قوانین و مقررات، تولیدکنندگان با ریسک اقتصادی بالا به فعالیت ادامه میدهند و چشمانداز و برنامهریزی در افق کوتاهمدت نیز وجود ندارد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد