30 - 06 - 2022
بازگشت به سرمایهگذاری واقعی سال ۹۰،نیازمند ۱۴ سال زمان
«جهانصنعت»- وضعیت سرمایهگذاری در سالهای اخیر به یکی از نگرانیهای اصلی جامعه اقتصادی کشور تبدیل شده است. آمارها نشان میدهد که در یک دهه اخیر روند تشکیل سرمایه ثابت ناخالص منفی بوده و حتی به اندازه جبران استهلاک نیز نبوده است. در همین راستا معاونت بررسیهای اقتصادی اتاق تهران در گزارشی به روند سرمایهگذاری واقعی در بازه زمانی ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ و نقش آن در رشد اقتصادی کشور پرداخته است. همچنین اجزای سرمایهگذاری کل در حوزههای سرمایهگذاری ماشینآلات و سرمایهگذاری در ساختمان طی سالهای مزبور نیز مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.بر اساس گزارش اتاق تهران، طی بازه زمانی منتهی به سال ۱۴۰۰، روند عمومی تشکیل سرمایه ثابت ناخالص به قیمتهای ثابت سال ۱۳۹۵، نزولی بوده و میانگین نرخ رشد سالانه سرمایهگذاری طی این بازه زمانی، منفی ۹/۶ درصد است. کمترین رقم سرمایهگذاری کشور به قیمتهای ثابت، مربوط به سال ۱۳۸۸ و برابر با ۲۴۹ هزار میلیارد تومان است که کمتر از نصف رقم سال ۱۳۹۰ است. در سال ۱۴۰۰، سرمایهگذاری واقعی کشور فقط ۳۴ میلیارد تومان افزایش یافت به نحوی که رشد در این سال نسبت به سال ۱۳۹۹، نزدیک به صفر درصد بود. با فرض رشد سالانه ۵ درصدی سرمایهگذاری از سال ۱۴۰۱ به بعد، در سال ۱۴۱۵ یعنی بعد از گذشت ۱۴ سال، سرمایهگذاری واقعی کشور به رقم سال ۱۳۹۰ خواهد رسید و با فرض رشد سالانه ۱۰ درصدی، این اتفاق در سال ۱۴۰۸ رخ خواهد داد که خوشبینانه به نظر میرسد.
آنطور که آمارها نشان میدهند، برای سومین سال متوالی و بر اساس قیمتهای ثابت بانک مرکزی در سال ۱۳۹۵، در سال ۱۴۰۰ تقریبا استهلاک سرمایه با رقم سرمایهگذاری جدید در این سال برابر شده است. این اتفاق بدین معنی است که کاسته شدن از سرعت رشد سرمایهگذاری و میل کردن رشد مزبور به سمت صفر، موجب شده تا استهلاک سرمایهگذاریهای قبلی با سرمایهگذاریهای جدید برابری کند و شکاف بین این دو رقم به حداقل برسد. استمرار عدم رشد و یا افت سرمایهگذاری، میتواند نگرانی پیشی گرفتن استهلاک از سرمایهگذاری جدید را تشدید کند.
روند عمومی سرمایهگذاری واقعی در حوزه ماشینآلات و ساختمان طی سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ کاهشی بوده، به نحوی که سرمایهگذاری در ساختمان از حدود ۲۵۶ هزار میلیارد تومان به قیمت ثابت ۱۳۹۵ در سال ۱۳۹۰ به ۱۵۰ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ و سرمایهگذاری در ماشینآلات نیز از حدود ۲۶۰ هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۹۰ به ۱۰۰ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ کاهش یافته است. شدت تضعیف سرمایهگذاری در حوزه ماشینآلات طی بازه مورد بررسی بیش از تضعیف سرمایهگذاری در حوزه ساختمان است. کمترین ارقام سرمایهگذاری واقعی در حوزه ماشینآلات و ساختمان مربوط به سال ۱۳۹۸ است که با وجود افزایش ارقام مزبور در سال ۱۳۹۹، همچنان فاصله قابلتوجهی بین این ارقام با سطوح سرمایهگذاری در سال ۱۳۹۰ وجود دارد.
طی دوره ۱۰ساله ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۰، فقط در سه سال ۱۳۹۳، ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ رشد کل سرمایهگذاری در اقتصاد ایران، مثبت و به ترتیب برابر با ۱/۷، ۲/۳ و ۰۱/۰ درصد بوده است. در همین بازه زمانی طی نیمی از دوره رشد سرمایهگذاری در ماشینآلات، مثبت و فقط طی دو سال رشد سرمایهگذاری در ساختمان، مثبت است. میانگین نرخ رشد سالانه سرمایهگذاری در حوزه ماشینآلات طی این بازه زمانی، منفی ۱/۹ درصد و در حوزه ساختمان نیز منفی ۲/۵ درصد است. طی دو سال ۱۳۶۹ و ۱۴۰۰ به ویژه در سال گذشته، رشد سرمایهگذاری در حوزه ماشینآلات به دلیل افزایش تولید کالاهای سرمایهای در این حوزه و همچنین افزایش واردات این گروه کالایی، رشد مثبت و بالای ۵/۱۲ درصدی داشت ولی رشد سرمایهگذاری در ساختمان در سال ۱۴۰۰، منفی ۱/۷ درصد بود.در اغلب اقتصادهای در حال توسعه یکی از عوامل و محرکهای مهم رشد اقتصادی، رشد سرمایهگذاری است. این در حالی است که در اقتصاد ایران طی سالهای ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۰ برآیند کلی رشد سرمایهگذاری، منفی بوده و در نتیجه نهتنها تاثیر مثبتی در رشد نداشته، بلکه خود به عاملی کاهنده در رشد تبدیل شده است. فقط طی دو سال ۱۳۹۳ و ۱۳۹۹ سرمایهگذاری به دلیل رشد توام سرمایهگذاری در ماشینآلات و ساختمان، نقش محرکی در رشد اقتصادی کشور داشته و در سایر سالهای بازه مورد بررسی، مشارکت آن در رشد منفی بوده است. در سال ۱۴۰۰ تاثیر مثبت ۸/۰ واحد درصدی رشد سرمایهگذاری در ماشینآلات در رشد ۳/۴ درصدی اقتصاد با تاثیر منفی ۸/۰ واحد درصدی سرمایهگذاری در ساختمان، خنثی شده و در نهایت نقش سرمایهگذاری در رشد کل اقتصاد معادل صفر واحد درصد بوده است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد