11 - 02 - 2018
بازدهی پایدار صنعت IT در بورس ایران
هادی مومنی- بورس ایران با وجود آن که عمری حدود ۵۰ سال دارد اما در حال حاضر به عنوان یک بازار سرمایهپذیر، سرمایههای قابل توجهی را جذب کرده است. ارزش بازار سهام ایران بر اساس آخرین آمار «مهر ماه ۹۶» بیش از ۳۳۸ هزار میلیارد تومان است که حاصل عملکرد نزدیک به ۴۰ صنعت است. در این میان صنعت انفورماتیک در بورس نیز از جمله صنایعی است که در سالهای اخیر توانسته با پررنگ شدن نقش IT در همه امورات از دستگاهها و تجهیزات تا الکترونیک شدن دولتها تاثیر روزافزونی بر فعالیتها در همه فعالیتها داشته باشد. همین تنوع و گستردگی نیز باعث شده سبد متنوعی از پروژههای سودده و پربازده برای شرکتهای فعال در این صنعت ایجاد شود. هر چند در بورس ایران سهم شرکتهای IT بسیار کم و در حد انگشتان یک دست است اما با افق و چشماندازهای بسیار امیدوارکننده و تغییر نگاه بنیادی که درباره صنعت IT در دنیا شکل گرفته تا چند سال آینده تقریبا همه اشکال زندگی شخصی و کاری افراد با IT درگیری بیشتری هم خواهد داشت. همه این تغییرات به تثبیت جایگاه صنعت IT در دنیا و ایران و البته بورس به عنوان یک بازار شفاف ختم خواهد شد. بهطور مشخص سهامدارانی که روی این صنعت سرمایهگذاریهای هدفمند و بلندمدتی انجام دهند به خوبی میتواند از سود و بازدهی خوبی برخوردار شوند. از سوی دیگر به اعتقاد کارشناسان ایران میتواند در صنعت IT به هاب منطقه تبدیل شود و با توجه به پتانسیلهای فراوانی که در کشور وجود دارد صنایع در کل دنیا بر پایه نظامهای اطلاعاتی اداره میشود و این نظامهای مبتنی بر فناوری اطلاعات بسیار گسترده هستند. حال در همین نظامها یکسری مباحث خاص وجود دارد که در صنایع استفاده میشود و یکسری مباحث هم در بستر جامعه حرکت میکند. در صنایع IT و به خصوص آن بخشی که در قسمت نوآورانه حرکت میکنند، سرمایهگذاری، هم زمان کوتاهی دارد و هم مبالغ پایینتری نسبت به صنایع دیگر را به خود اختصاص میدهد. این ویژگیها باعث شده کارشناسان آینده صنعت IT در بورس را هم مثبت ارزیابی کنند. اما باید به هر حال به این نکته مهم هم اشاره کرد که وجود ریسک در هر صنعتی در بورس جزو لاینفک این بازار جذاب و هیجانانگیز است که باید با تحلیل و استراتژیهای مناسب نسبت به سرمایهگذاری در آن اقدام کرد.
رشد صعودی ادامهدار
برای بررسی میزان رشد این صنعت بهتر است یک ارزیابی کلی درباره وضعیت شرکتهای IT در بورس انجام دهیم. کارشناسان در حال حاضر سهم این صنعت را از بازار سرمایه زیر ۱۰ درصد اعلام میکنند اما عقیده دارند سرعت رشد صنعت IT در بورس در سالهای پیشرو بیشتر از همیشه خواهد بود. در همین حال چندی پیش یک مقام رسمی بورس تهران از وضعیت رو به رشد گروه انفورماتیک در بورس و فرابورس خبر داد و اعلام کرد که این صنعت با رشد هر چه بیشتر به زودی سهم عمدهای را در بین سایر صنایع بورسی به دست خواهد آورد. بر اساس این گزارش، کیوان شیخی، کارشناس آمار و اطلاعات بورس تهران، با بیان اینکه در حال حاضر دولتها به سمتی حرکت میکنند که انجام کارهای سنتی را به حداقل برسانند گفت: «توجه ویژه به صنعت IT باعث شده زمینههای رقابت برای شرکتهای بزرگ در این حوزه به وجود آید.» این کارشناس صنایع بورسی با بیان اینکه به عنوان مثال شرکتهای خودروسازی و صنایعی از این دست امروزه IT را در صنعت خود وارده کردهاند و از ابزارهای آن برای توسعه محصولات و تولیداتشان استفاده میکنند، میگوید: «در واقع صنعت IT امکاناتی را فراهم میکند که کسبوکارها گسترش پیدا کند. از این رو پیشبینی میشود در چند سال آینده این صنعت جزو یکی از صنایع پربازده در دنیا و ایران باشد. »
تقویت پروژههای IT
کیوان شیخی با بیان اینکه عمده سرمایهگذاران خارجی که امروزه به دنبال مشارکت در ایران هستند پروژههای IT را جزو اولویتهای خود عنوان کردهاند، گفت: «این نشان میدهد جهت سوددهی در اقتصاد کشور کمکم در حال گردش به سمت صنایع نو است.» از سوی دیگر بسیاری از کارشناسان معتقدند، در حال حاضر امکان رشد صنعت IT در ایران به مراتب بیشتر از سایر کشورهاست زیرا هنوز زیرساختهای لازم چه در زمینه گزارشگری مالی و چه در زمینه نقل و انتقالات نامهای و مراودهای و چه در زمینه تراکنشهای مالی نهادینه نشده است. این دورنما نشان میدهد، سهم صنعت IT از تولید ناخالص ملی در آینده رو به افزایش خواهد بود. این مسایل باعث شده که وضعیت صنایع الکترونیکی حاضر در بازار سرمایه هم کمی متفاوت از سایر صنایع باشد. به اعتقاد کارشناسان بازار سرمایه، یکی از حوزههای بکر برای سرمایهگذاری بلندمدت در بازار سرمایه، شرکتهای مرتبط با حوزه IT و ICT است.
وضعیت پس از برجام
این مقام مسوول بورس تهران درباره وضعیت شرکتهای IT در پسابرجام میگوید: «با برداشته شدن تحریمها و ورود شرکتهای جدید توسعه بسیار مناسبی در زیرساختهای IT در سطح کشور به وجود میآید و میتوان به آینده این صنعت امیدوار بود.» به گفته وی سهم صنایع الکترونیکی در بورس در حال حاضر کمتر از پنج درصد است. البته این نشان از کماهمیت بودن این صنایع نیست. این صنایع خاص هستند و نیاز به دانش و تکنولوژی بسیار خاصی دارند لذا معدود افرادی هستند که توانستهاند وارد این صنعت شوند. به اعتقاد کارشناسان بازار سرمایه، در شرایط جدید باید شاهد رشد سرمایهگذاری با شیب بالا در صنایع الکترونیکی باشیم و این مساله با در نظر گرفتن تلاشهایی که برای فعالتر شدن بازار سرمایه در اقتصاد کشور در جریان است، میتواند زمینهساز رشد این صنایع در بورس شود. هر چند شرکتهای IT ارزش بازار کمتری در بازار سرمایه نسبت به سایر شرکتها دارند ولی از لحاظ دانشی ارزش بازار بسیار بالایی نسبت به شرکتهای خودروسازی، پالایشی و فولادی دارند.
تصمیمسازیهای اثرگذار
افزون بر این برخی از تصمیمها نیز که از سوی نهادهایی همانند بانک مرکزی برای شرکتهای انفورماتیک اعلام میشود هم میتواند در بازدهی این گروه بورسی تاثیرگذار باشد. بهطور نمونه تصمیم بانک مرکزی در سالجاری در خصوص واریز درآمد از تراکنشهای پوز به شرکتهای psp ، سودآوری این شرکتها را متحول کرد. هر چند باید اذعان کرد در کنار این عامل بهطور کلی IT، صنعت رو به رشدی است و این دلایل در کنار هم باعث افزایش چشمگیر سودآوری صنعت شد. در همین حال یکی دیگر از تحلیلگران بازار سهام، در خصوص صنایع پربازده بازار با تاکید بر اینکه در شرایط فعلی صنایع کوچک بیشتر مورد توجه سرمایهگذاران قرار میگیرند گفت: به همین دلیل در بررسی بازدهی صنایع بازار به صنایع بنیادی همانند IT و صنایع کوچکی مثل قند و شکر و حتی صنایع بزرگ همانند پتروشیمی و خودرویی برخورد میکنیم. محمودی کارشناس بازار سهام با اشاره به اینکه صنعت IT و خدمات انفورماتیک نیز در گروه صنایع برتر بازار در سالجاری قرار دارند، افزود: صنعت IT صنعت بزرگی است که برای بازدهی بالای آن دلایل متعدد و البته بنیادی وجود دارد. وی با اشاره به افزایش نرخ کارمزد تراکنشها افزود: از بهمن سال گذشته بانک مرکزی مقرر کرد به ازای هر تراکنش از دستگاههای پوز به شرکتهای psp درآمد مشخصی واریز شود. این کارشناس با تاکید بر اینکه این تصمیم بانک مرکزی سودآوری شرکتهای psp را متحول کرد، افزود: در کنار این عامل بهطور کلی IT صنعت رو به رشدی است و این دلایل در کنار هم باعث افزایش چشمگیر سودآوری صنعت شد.
تاثیر انحصار در صنعت IT
همچنین این کارشناس بازار سهام، با اشاره به اینکه انحصار در این صنعت نیز چشمانداز آن را مثبتتر کرد، افزود: بانک مرکزی در تصمیمی اعلام کرد هیچ شرکت psp جدیدی مجوز فعالیت نخواهد گرفت. بر همین اساس در حال حاضر بازار این صنعت در اختیار ۱۲ شرکت است و این بازار انحصاری چشمانداز روشنی را برای سهامداران این صنعت ترسیم کرده است. این تحلیلگر با تاکید بر اینکه بازار این گروه سالانه ۲۰ تا ۳۰ درصد بزرگتر میشود، گفت: این رشد بازار در بین ۱۲ شرکت حاضر تقسیم میشود و هیچ شرکت تازهای به این گروه اضافه نمیشود. وی در ادامه به شرکتهای گروه خدمات انفورماتیک اشاره کرد و اظهار داشت: شرکتهای این گروه متولی تراکنشهای شتابی هستند و بر اساس تعداد تراکنشها درآمد کسب میکنند. محمودی بازار گروه خدمات انفورماتیک را نیز رو به رشد دانست و افزود: در چند سال اخیر این گروه رشد خوبی داشته که مهمترین دلیل رشد این صنعت چشمانداز روشن سودآوری است. به گفته این کارشناس بازار سرمایه، در بورسهای بزرگ دنیا نیز صنعت IT و خدمات انفورماتیک سهم بزرگی از بازار را در اختیار دارند و از شرایط سودآوری خوبی برخوردارند.
دورنمای مثبت گروه انفورماتیک
انتظار میرود تا انتهای سال و به خصوص در سال آینده، برنامه پذیرش شرکتها به خصوص در صنعت IT در بازارهای بورس و فرابورس ادامه داشته و تعداد کثیری از شرکتها در صنایع مختلف مورد پذیرش قرار گیرند اما نکته مهم و قابل تامل باید ادامه تلاش مدیران سازمان بورس و اوراق بهادار برای ورود شرکتهای پرپتانسیل و با داشتن سرمایه مناسب باید باشد که از روند سودآوری مستمری بهره میبرند. همچنین از نکات مثبت پذیرش شرکتهای جدید با توجه به استقبال مناسب فعالان بازار سرمایه از عرضههای اولیه (هر چند شرکتهای کوچک)، ورود نقدینگی تازهنفس، افزایش حجم معاملات و پویایی بازار سرمایه است. محمد پورتدین، کارشناس بازار سرمایه نیز به رشد گروههای فلزی، معدنی، IT و پالایشگاهی اشاره و پیشبینی کرد: این گروهها جزو صنایع پرتقاضای نیمه دوم سال بازار سرمایه باشندوی خاطرنشان کرد: به دلیل هفتهها کاهش محسوس ذخایر استراتژیک فلزات پایه در بورسهای بینالمللی (لندن و چین LME-SHFE بخصوص کاهش ذخایر فلزات روی و سرب)، رشد شتابان صنعت ساخت و ساز و مسکن کشور چین، تضعیف روزافزون ارزش دلار در بازارهای جهانی، ادامه صعود شاخص PMI تولید (شاخص مدیران خرید) کشورهای چین، هند، کره، ژاپن، آلمان واتحادیه اروپا که فراتر از پیشبینی اکثر اقتصاددانان بوده و شتابگیری رشد اقتصاد دنیا را درپی داشته است، با رشد سریع قیمت فلزات پایه و کامودیتیها در نیمه اول سال مواجه شدیم که اقبال شرکتهای فلزی و معدنی فعال در بازار سرمایه را موجب شده و رشد آنها در سال گذشته و نیمه اول سال را ایجاد کرده و انتظار میرود این روند ادامه داشته باشد. پورتدین ادامه داد: گروه پالایشگاهی که در سایه وجود ابهامات و با وجود پتانسیلهای فراوانی همانند افزایش قیمت نفت و خروج تولید مازوت از زیان، احتمال برگشت ذخایر گزارشات سال گذشته، تکنرخی شدن قیمت ارز، افتتاح طرحهای توسعه، بهبود کیفیت محصولات، افزایش واحدهای تبدیل ثانویه که در نهایت موجب رشد ضریب پیچیدگی آنها شده است (که همچنان در ایران عدد بسیار کوچکی حدود ۶/۴) نسبت به کشورهای توسعهیافته یا حتی کشورهای همسایه عربی است)، همگی موجب افزایش حاشیه سود این صنعت شده که البته با بیمهری فعالان بازار مواجه هستند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد