12 - 09 - 2017
بازار در سیطره خارجیها
نسترن یوسف بکیان- چیزی به شروع سال جدید تحصیلی باقی نمانده اما آنطور که فروشندگان بازار لوازمالتحریر میگویند، بازار هنوز رونق نگرفته است. این در حالی است که امسال اصناف نیز برنامهای برای برگزاری نمایشگاه لوازمالتحریر ندارد درحال حاضر واحدهای صنفی لوازمالتحریر با چنان رکودی دست و پنجه نرم میکنند که حضور عدهای از آنها در نمایشگاهها، به نفع همه آنها نیست.
از اینرو ترجیح میدهند بعد از ماهها انتظار، این یکی، دو ماهه روزهای پر رونق خود را در مغازه باشند تا بلکه فروش کنند.در این میان مشکلات اقتصادی و کاهش قدرت خرید طی سالهای اخیر، مردم را حتی برای خرید مایحتاج روزانه هم دچار مشکل کرده است اگرچه واقعیت این است که خرید لوازم مدرسه و لوازمالتحریر هم یکی از ضرورتهای مهم به شمار میآید و هر کس به تناسب قدرت خریدی که دارد، ناچار است دستکم لوازم مقدماتی و ابتدایی تحصیل را برای فرزندان خود مهیا کند. در این میان البته هستند اقشار ثروتمندی که به بهانه آغاز سال تحصیلی، حتی لوازم غیرضروری برای مدارس را با قیمتهای باورنکردنی و در مدلهای گوناگون خریداری میکنند اما به طور کلی به دلیل معضلات اقتصادی که بیشتر اقشار سطح جامعه را درگیر خود کرده است، بازار لوازمالتحریر این روزها همچون سال گذشته رونق نگرفته است. به گفته رییس اتحادیه فروشندگان نوشتافزار، شاید مردم دست نگه داشتهاند تا در دقیقه نود، کتاب و مابقی لوازمالتحریر را خریداری کنند.گشت و گذاری در بازار لوازمالتحریر حکایت از آن دارد که پای اجناس و کالاهای خارجی نه تنها در بازارهایی مانند پوشاک باز شده و گسترش یافته بلکه بازار لوازمالتحریر نیز در سیطره خارجیها قرار دارد. این در حالی است که به گفته مسوولان، تولیدکنندگان ایرانی اگرچه در برخی موارد، تولید را به صرفه نمیدانند اما در موارد دیگری، توانایی تولید کالاهای باکیفیتی را دارند که به طور حتم میتواند با نمونههای چینی برابری کند اما مشکل اینجاست که مردم سالهاست که رغبتی به خرید تولیدات داخلی ندارند و حتی نمونههای بیکیفیت خارجی را به کالای ایرانی ترجیح میدهند. در این میان انتقاداتی در مورد لوازمالتحریر مطرح میشود که کالاهای ایرانی کیفیت و تنوع لازم را نسبت به کالاهای خارجی ندارند.این در حالی است که طی سالهای گذشته با حمایتهای معنوی که در حوزه لوازمالتحریر صورت گرفته است، تولیدکنندگان خلاقیت به خرج داده و به عنوان مثال در تولید دفترها از طرحهایی مثل شخصیت «دیرین دیرین» که یک شخصیت پرمخاطب در رسانهملی و ر فضای مجازی است، استفاده کرده یا از شخصیتهای شاهنامه برای طراحی دفترها کمک گرفتهاند اما متاسفانه به دلیل فرهنگی که در میان بچهها رایج شده است، آشنایی با شخصیتهای ایرانی به پای شناخت شخصیتهای معروف خارجی هم نمیرسد و به همین دلیل، تولیدات ایرانی فروش نمیرود. اگرچه به گفته محسن خردمند رییس اتحادیه سراجان، این کار به لحاظ فرهنگی بسیار ارزشمند است اما ابتدا باید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یا دیگر ارگانها پیشقدم شوند و یکسری سفارش به تولیدکنندگان بدهند تا تولیدکننده با اطمینان از فروش این نوع کالاها را تولید کند.
رییس اتحادیه فروشندگان نوشتافزار: سهم ۴۵ درصدی تولید داخل
با این وجود، با توجه به اینکه تولیدکنندگان ایرانی توانایی تامین ۸۰ تا ۸۵ درصد نیاز بازار داخل را دارند اما کارخانهها در حال حاضر با ظرفیت پایین کار میکنند و بازار را دو دستی تحویل خارجیها دادهاند. اگرچه به گفته مسوولان، نمیتوان برای رونق تولید داخل جلوی واردات را گرفت زیرا منجر به شکلگیری کمبود، گرانی و فساد در بازار میشود اما دستکم میتوان برای جان گرفتن تولید ملی، از تولیدکنندگان داخلی حمایت کرد. بر همین اساس سراغ رییس اتحادیه فروشندگان نوشتافزار رفتیم تا در آستانه سال تحصیلی جدید در مورد توانایی تولیدکنندگان ایرانی برای تامین بازار داخل توضیحاتی ارائه داده و وضعیت بازار را به طور شفاف شرح دهد.
در همین خصوص موسی فرزانیان، رییس اتحادیه فروشندگان نوشتافزار با اشاره به وضعیت بازار لوازمالتحریر در آستانه شروع سال تحصیلی جدید به «جهان صنعت» گفت: ۴۰ تا ۴۵ درصد بازار نوشتافزار را تولید داخلی و حدود ۵۵ درصد آن را کالاهای وارداتی به خود اختصاص میدهند که نیمی از این اجناس از چین و نیم دیگر از کشورهایی همچون ژاپن، کره، مالزی و اندونزی وارد میشود. البته این روزها واردات نوشتافزار از هند نیز افزایش یافته است. در این میان برخی از برندهای معروف خارجی نیز از کشورهای اروپایی وارد میشود که محدود هستند. فرزانیان با اشاره به کمپین «ایرانی، ایرانی بخر» که با هدف حمایت از نیروی کار و سرمایه و اقتصاد ایرانی دنبال میشود، افزود: دو سالی میشود که در راستای حمایت از تولید داخلی حمایتهای معنوی از تولیدکنندگان انجام میشود اما حمایتهای مالی خاصی در این زمینه وجود ندارد. با این حال ما امیدواریم که همین سیاستها هم به امان خدا رها نشده و تداوم داشته باشد.
خروج از تولید بعد از پول به جیب زدن
وی اظهار کرد: در دهه ۷۰ به دلیل مشکلات ارزی که وجود داشت، برخی افراد سراغ کار تولید رفتند اما حدود چهار تا پنج سال بعد، زمانی که پول زیادی به جیب زدند، از کار تولید خارج شده و به سمت واردات رفتند چرا که واردات آن هم در حوزه لوازمالتحریر کار آسانی است. فرزانیان خاطرنشان کرد: در حال حاضر اگرچه رکود در بازار حاکم است اما برخی واردکنندگان در کنار واردات، سراغ تولید هم آمدهاند و قصد دارند در این زمینه هم اقداماتی انجام دهند تا تولید ملی جان تازهای گیرد.
وی افزود: اما این فعالیتها زمانی معنی پیدا میکند که تولیدکنندگان پشتشان به حمایت دولت گرم نباشد. این حمایت میتواند حتی معنوی نیز باشد و با برنامههای فرهنگی، رغبت مردم را نسبت به خرید کالاهای تولید داخل افزایش دهد.
حمایتها استمرار داشته باشد
رییس اتحادیه فروشندگان نوشتافزار با تاکید بر اینکه باید حمایتهای دولت از تولید ملی استمرار داشته باشد، اظهار کرد: در حال حاضر همه دولتمردان و مسوولان در محافل گوناگون از اهمیت تولید ملی صحبت میکنند اما مهم این است که در راستای حمایت از تولید ملی اقدامات لازم صورت گیرد و تنها در حد حرف نباشد. در این صورت میتوان امیدوار بود در دو تا سه سال آینده کارخانهها بیشتر نیاز بازار داخلی را تامین کنند.فرزانیان گفت: چندین سال پیش هم بسیاری از مسوولان سنگ تولید ملی را به سینه زدند اما در نهایت دروازه تجارت خارجی کشور را به سوی واردات باز کردند.
وی ادامه داد: در رابطه با نوشتافزار به دلیل اینکه کالاها صحیح و سالم و با کیفیت ارسال میشود، بنابراین کار واردات آسان است و خیلیها در این زمینه وارد شدهاند اما باید در راستای حمایت از تولید داخلی کارهای اساسیتری انجام شود تا سرمایهداران در راه تولید فعالیت کنند.
رییس اتحادیه فروشندگان نوشتافزار با انتقاد از سود بالای تسهیلات بانکی افزود: در هیچ کشوری سود تسهیلات مانند ایران بالا نیست بنابراین تولیدکنندگان از پس این هزینهها برنمیآیند و ناچار هستند کار تولید را کنار بگذارند. این در حالی است که در حوزه نوشتافزار، سرمایهدار باید حدود ۹ تا ۱۰ ماه سرمایه خود را برای خرید مواد اولیه و تولید بخواباند که معمولا کسی حاضر به انجام این کار نیست.
فرزانیان همچنین در مورد مشکلات تولید در این زمینه گفت: در حال حاضر به دلیل رکودی که در بازار وجود دارد، سود آنچنانی هم وجود ندارد و تولیدکنندگان با مشکلات زیادی روبهرو هستند. در این میان هزینههای مربوط به خرید زمین برای افتتاح کارخانه یا سوله بالاست. بوروکراسیهای اداری نیز خود به خود هزینههای زیادی را برای تولیدکنندگان در بر دارد. بنابراین از دولت انتظار میرود که دستکم امکانات مربوط به سوله تولید را در اختیار تولیدکنندگان واقعی بگذارد تا به این شکل، تولید لوازمالتحریر در کشور تقویت شود. وی ادامه داد: در صورت افزایش حمایتهای دولتی، این امید وجود دارد که برخی واردکنندگان هم به سوی تولید ترغیب شوند.
فعالیت کارخانه با ظرفیت پایین
رییس اتحادیه فروشندگان نوشتافزار در پاسخ به سوالی درباره اینکه چه کالاهایی در حوزه نوشتافزار در داخل کشور تولید میشوند، گفت: حدود ۹۵ درصد از دفترهای موجود در بازار تولید داخل است که البته کاغذ آنها وارد میشود. همچنین اقلامی مانند خودکار، مداد، پاککن، تراش و اجناسی از این دست نیز در کشور تولید میشود اما خیلی زیاد نیست. وی افزود: به طور کلی کارخانههای لوازمالتحریر کشور با ظرفیت پایینی کار میکنند در حالی که اگر حمایتها تقویت شود، سهم این کارخانهها در بازار افزایش مییابد.
فرزانیان ادامه داد: اگرچه تولیدکنندگان توانایی تولید بسیاری از کالاها را در این حوزه دارند اما واقعیت این است که به عنوان مثال تولید اتود در ایران به صرف نیست بنابراین وارد میشود چراکه ماشینآلات و دستگاههای گرانقیمتی را میخواهد در صورتی که در کشورها میزان تقاضا آنچنان زیاد نیست که چنین سرمایهای برای خرید تجهیزات تولید آن صرف شود. از این رو با توجه به اینکه در مورد این قلم کالا سودی عاید تولیدکنندگان نمیشود، ترجیحا اتود وارد میشود.
وی افزود: در این میان با وجود اینکه مداد در داخل کشور تولید میشود اما به دلیل اینکه در ساخت رنگ و مغزی مداد، تکنولوژیهای خاصی استفاده میشود، کیفیت خیلی خوبی در ایران از آب در نمیآید در صورتی که اگر نقدینگی لازم در اختیار تولید قرار داده شود، میتوان در این زمینه به نقطه مطلوب در کیفیت دست پیدا کرد.
برندهای ایرانی کم هستند
رییس اتحادیه فروشندگان نوشتافزار در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چه تعداد برند ایرانی در نوشتافزار داریم، گفت: برندهای ایرانی بسیار کم هستند و نمیتوان به تعداد خاصی در این زمینه اشاره کرد. این موضوع به دلیل ضعف فرهنگی است که باعث شده مشتری چندان به دنبال خرید کالاهای ایرانی نروند.
فرزانیان افزود: البته برای جلوگیری از گسترش فرهنگ غربی، تولیدکنندگان ایرانی سعی کردهاند تا از طرح و نقشهای ایرانی اسلامی و همچنین شخصیتهای شاهنامه یا انیمیشنهای ایرانی بر روی جلد دفترها استفاده کنند اما به دلیل اینکه کودکان چندان آشنایی با چنین شخصیتهایی ندارند، بیشتر به دنبال خرید لوازمی هستند که آنها را میشناسند. به عنوان مثال کودکی که با شخصیت کارتونی «باباسفنجی» آشنایی دارد، از خرید لوازمی با طرح و نقش «باباسفنجی» هم استقبال میکند چرا که رستم و سهراب را خیلی در کارتونهای خود نمیبیند. بر همین اساس کالاهای این تولیدکنندگان هم به فروش نمیرود.وی با تاکید بر اینکه باید از لحاظ فرهنگی در این خصوص کار انجام شود و شخصیتهای ایرانی به کودکان شناسانده شود، گفت: این مشکلات در حالی است که مردم تصور میکنند کالاهای ایرانی کیفیت لازم را ندارند. بنابراین از خرید برندهای خارجی استقبال میکنند.
تولید ایرانی با برند خارجی
رییس اتحادیه فروشندگان نوشتافزار خاطرنشان کرد: به همین دلیل است که برخی از تولیدکنندگان مداد، کالاهای خود را با برند خارجی تولید میکنند تا در بازار فروش داشته باشد.
به گفته وی، ما مدعی نیستیم جنس کاملا مرغوب را تولید میکنیم اما کیفیت کالاهای تولید داخل قابل قبول است و میتواند دستکم با کالاهای چینی رقابت کند. فرزانیان در این رابطه گفت: برای جلوگیری از واردات غیرقانونی کالاهای خارجی و رونق تولید در داخل کشور و همچنین فرهنگسازی، باید تمام دستگاههای مرتبط با هم همکاری داشته باشند تا به نتیجه برسند.
ممنوعیتهای وارداتی، فساد میآورد
وی در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا ممنوعیتهای موردی در واردات نمیتواند باعث رونق تولید نوشتافزار و لوازمالتحریر شود، گفت: تجربه ثابت کرده است که ممنوعیتهای وارداتی منجر به سوءاستفاده و فساد در بازار میشود. همچنین به دلیل سودجویی برخی افراد و گروهها، لوازمالتحریر کمیاب و گران خواهد شد. بنابراین ممنوعیت نمیتواند اثر نتیجهبخشی داشته باشد چرا که راه قاچاق نیز باز است.
رییس اتحادیه فروشندگان نوشتافزار بیان کرد: البته طی چند سال گذشته، قوانین وارداتی سختگیرانه اجرا میشود و طبق اقداماتی که گمرک انجام داده است، ترخیص به ارزش واقعی انجام میگیرد که به نفع تولیدکننده است و در کنترل قاچاق تاثیر دارد اما واقعیت این است که باید در کنار کار تولید، واردات نیز انجام شود تا تعادل در بازار حفظ شود. اما این در شرایطی است که برای حمایت از تولید، اقدامات موثر انجام گیرد.
فرزانیان در رابطه با وضعیت فعلی بازار لوازمالتحریر عنوان کرد: رکود موجود در سال جاری به گونهای است که حتی خود ما نیز تعجب میکنیم که با وجود ۱۴ میلیون دانشآموزی که در کشور وجود دارد، چرا خریدی در بازار انجام نمیشود. در حالی که خرید لوازمالتحریر و نوشتافزار برای مدارس بچهها ضروری است و نمیتوان از خرید آنها صرفنظر کرد.
وی بیان کرد: همانطور که رکود در بسیاری از بازارها وجود دارد، در بازار ما هم رخنه کرده و چندان خریدی انجام نمیشود. بنابراین میتوان گفت که وضعیت فروش نسبت به سال گذشته بدتر هم شده. البته باید تا زمان فروش کتابهای درسی دست نگه داشت، چرا که شاید مردم میخواهند تمام خرید خود را به صورت یکجا انجام دهند.
رییس اتحادیه فروشندگان نوشتافزار در مورد قیمتها نیز گفت: با رکودی که وجود دارد، وضعیت قیمتها چندان تغییری نکرده و شاید در بعضی اقلام نسبت به سال گذشته، در نهایت ۱۰ درصد رشد داشته باشیم.
کاسبی یکی دو ماهه
فرزانیان همچنین در رابطه با نمایشگاههای فصلی لوازمالتحریر اظهار کرد: در حال حاضر، به اندازه کافی نوشتافزار داخلی و خارجی در بازار وجود دارد و از این رو، اتاق اصناف برای برپایی نمایشگاه نوشتافزار و ملزومات مدارس برنامهای ندارد.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه تمام فروش صنف لوازمالتحریر در این یکی دو ماه است، بنابراین واحدهای صنفی ما نیز موافق برگزاری نمایشگاه نیستند چرا که تنها برخی واحدهای خاص، موفق به حضور در نمایشگاه میشوند و مابقی نمیتوانند در این یکی دو ماه هم فروش داشته باشند.
رییس اتحادیه فروشندگان نوشتافزار در واکنش به نمایشگاههای دیگری که در خارج از نظارت اصناف برگزار میشود، گفت: مجوز آن نمایشگاهها توسط سازمانهای دیگری داده میشود که در مورد آنها، از دست اصناف کاری بر نمیآید ولی به طور کلی اصناف با برگزاری نمایشگاه موافق نیست.
فرزانیان در ادامه به حضور شریعتمداری در وزارت صنعت اشاره کرد و گفت: همه امیدوار هستند که با پیگیری بحث مدیریت کلان و حمایت از تولیدات داخلی، شرایط بهبود پیدا کند. اصناف نیز نسبت به این موضوع خوشبینانه اظهارنظر کرده است. بنابراین ما نیز امیدواریم با تلاشهای مسوولان، ارزآوری در حوزه تولید لوازمالتحریر نصیب ایران شود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد