بارش ۱.۹ میلیمتری از مهرماه؛ آینده سد ماملو و تأمین آب شرب تهران
جهان صنعت، راما حبیبی مدیر دفتر حفاظت منابع آب منطقه ای تهران در نشست حاشیه ای بیست و یکمین نمایشگاه بین المللی صنعت آب گفت: ۵ سد تامین کننده نیاز آبی تهران ۱۷۰ متر مکعب آب دارند در حالی که این رقم سال گذشته ۳۸۰ میلیون متر مکعب و میانگین بلندمدت ۵۰۹ میلیون متر مکعب بوده است و این نشان میدهد نسبت به میانگین بلندمدت یک سوم و نسبت به سال گذشته نصف کاهش داشته است که لزوم مصرف بهینه و صرفه جویی را میطلبد.
وی با بیان اینکه ۵ سال خشکسالی متوالی را پر کشور سپری کرده ایم، اظهار داشت: از ابتدای مهر امسال تاکنون بارشها ناچیز بوده است به نحوی که میزان بارندگی امسال ۱.۹ میلیمتر بوده در حالی که در مدت مشابه سال قبل ۴۸ میلیمتر و در میانگین بلندمدت ۷۵ میلیمتر بارندگی داشته ایم.
حبیبی اضافه کرد: میزان بارندگی نسبت به پارسال ۹۶ درصد و نسبت به بلندمدت ۹۷.۵ درصد کاهش داشته که بسیار چشمگیر بوده است.
وی افزود: کسری سالانه ۱۳۰ میلیون مترمکعبی مخازن آب زیرزمینی تهران است؛ حدود ۴۵ درصد آب شرب را از منابع زیرزمینی تأمین میکنیم .
تاثیر ماهی بر کیفیت آب سدها
حبیبی در پاسخ به سوال خبرنگار مهر مبنی بر اینکه بر اساس اعلام وزیر نیرو سد ماملو در شهریورها باید از مدار خارج میشد، است سد در چه وضعیتی قرار دارد، گفت: بخشی از آب سد لتیان قابل انتقال به سد ماملو است و هیچ یک از سدهای ما از مدار خارج نشدهاند اما برخی از سدها به حجم مرده رسیدند. با توجه به اینکه در برخی از سدها ماهی وجود دارد که بر کیفیت آب تاثیر گذار است اما در مقطعی اعلام کردند احتمال خروج این سد ممکن است به لحاظ فنی بوده که این اتفاق نیفتاده است.
معاون حفاظت و بهرهبرداری شرکت آب منطقه ای تهران، با اشاره به ترکیب منابع تأمین آب شرب تهران گفت: همواره بخشی از منابع آب شرب تهران از گذشته از منابع سطحی و بخشی دیگر از منابع زیرزمینی تأمین میشده است. در سالهای مختلف بسته به شرایط بارندگی و وضعیت منابع، سهم این دو بخش تغییر کرده است. به طور معمول حدود ۷۰ تا ۷۵ درصد آب شرب تهران از منابع سطحی تأمین می شد و مابقی از منابع زیرزمینی اما اکنون به دلیل خشکسالی ها ۴۵ درصد از آب زیرزمینی و ۵۵ درصد آب سطحی استفاده می گردد.
راما حبیبی، معاون حفاظت و بهرهبرداری، با اشاره به عوامل مؤثر بر فرونشست زمین و مدیریت منابع آب زیرزمینی تصریح کرد: نوع خاک و زمینشناسی هر منطقه در نرخ فرونشست و بهرهبرداری از منابع آب تأثیر مستقیم دارد. در این راستا اقداماتی همچون جلوگیری از حفر چاههای غیرمجاز، مسدود کردن چاههای مجاز قبلی و کنترل برداشت چاههای مجاز با استفاده از کنتورهای هوشمند در استان تهران انجام شده و بهطور مستمر رصد میشود.
وی افزود: بیشترین نرخ فرونشست در استان تهران مربوط به منطقه ورامین است که شرایط خاص زمینشناسی خود را دارد. یکی از برنامههای اصلی ما اجرای طرحهای تغذیه مصنوعی سفرههای آب زیرزمینی است؛ بخشی از این اقدامات نیز در سند تخصیص منابع برای مناطق مختلف پیشبینی شده است.
مخازن زیرزمینی تهران
حبیبی ادامه داد: در حال حاضر کسری مخزن زیرزمینی استان تهران حدود ۱۳۰ میلیون متر مکعب در سال برآورد میشود. این روند تدریجی است و با اجرای عملیات تغذیه مصنوعی و انسداد چاهها میتوانیم افت سفرههای آب را کاهش دهیم و شاهد کسری مخزن پایینتری باشیم. نرخهای مربوط به این اقدامات نیز بهطور مستمر بهروزرسانی خواهد شد.
معاون حفاظت و بهرهبرداری، با اشاره به عملیات سالانه رسوبزدایی سدها گفت: هر سال عملیاتی تحت عنوان فلشینگ انجام میدهیم که طی آن رسوبات از دریچههای تحتانی سد بهصورت یکباره رهاسازی میشود. رسوبات همواره در پایینترین بخش سدها تجمع میکنند و این عملیات برای زدودن آنها طراحی شده است.
حبیبی با اشاره به اینکه در این فرآیند، دریچهها بهطور ناگهانی باز میشوند و در حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه نخست، حجم زیادی از رسوبات با غلظت بالا خارج میشود، توضیح داد: این اقدام بهنوعی رسوبزدایی محسوب میشود و تا حد امکان سالانه انجام میگیرد.
حبیبی ادامه داد: البته با توجه به کاهش سطح آب، اجرای عملیات رسوبزدایی در شرایط کنونی دشوارتر است، چرا که دسترسی به کف دریاچه سد محدود میشود. با این حال، این برنامه همچنان در دستور کار قرار دارد.
وی با اشاره به کیفیت آب شرب تهران گفت: آب شرب پیش از ورود به شبکه مصرف شهروندان، چندین مرحله آزمایش و بررسی کیفی را پشت سر میگذارد. پارامترهای مختلفی سنجیده میشود و تنها زمانی که نتایج آزمایشها نشاندهنده رسیدن آب به حد استاندارد باشد، وارد شبکه توزیع خواهد شد. آب موجود در شبکه از نظر کیفی مناسب است. منابع آب زیرزمینی به دلیل ویژگیهای فیزیکی متغیر، پس از اختلاط به سطح نرمال میرسند و اگر به استاندارد نرسند، به هیچ وجه وارد شبکه نمیشوند. نکته مهم این است که هیچگونه آلودگی میکروبی در شبکه وجود ندارد و آزمایشهای متعدد این موضوع را تأیید میکند.
وضعیت سدها و بارندگی
حبیبی، با اشاره به وضعیت سدهای استان تهران و شرایط بارندگی گفت: با این حال، پیشبینیها نشان میدهد هفته آینده سامانههای بارشی بهتری وارد کشور خواهند شد و امیدواریم این سامانهها بتوانند بخشی از کمبودها را جبران کنند و شرایط به مرحله بحرانی نرسد.
حبیبی تأکید کرد: «در شرایط فعلی امکان ارائه تخمین دقیق وجود ندارد، اما امیدواریم با ورود سامانههای بارشی جدید وضعیت منابع آبی بهبود یابد.
حبیبی با اشاره به برنامههای عملیاتی در حوزه حفاظت از منابع آب و حریم و بستر رودخانه ها گفت: یکی از پارامترهای مهم در برنامههای عملیاتی ما، رفع تصرف از اراضی و حریمهایی است که توسط متصرفین مورد ساختوساز یا دخل و تصرف قرار گرفتهاند. این موضوع جزو برنامههای اصلی ماست و هر ساله با جدیت دنبال میشود.
وی در پایان خاطر نشان کرد: هیچگاه از این اقدامات کاسته نشده و همواره با حساسیت بالا در دستور کار قرار دارد. هدف اصلی این برنامهها حفظ حریم منابع آبی و جلوگیری از تخریب یا تصرف غیرقانونی آنهاست.
مهر
