5 - 03 - 2017
ایران غول تولید گاز اتان خاورمیانه
با بهرهبرداری از فازهای جدید پارسجنوبی درحالی ظرفیت تولید اتان کشور دو برابر شده که ایران و آمریکا در تولید و عرضه گاز اتان به عنوان خوراک اصلی صنایع پتروشیمی دوئلی جدید را رقم زدهاند.
یکی از استراتژیکترین محصولات گازی تولیدی در جهان، گاز اتان بوده که از تامینکنندگان خوراک اصلی صنایع پتروشیمی در کشورهای مختلف جهان است و با افزایش ظرفیت تولید این گاز و تبدیل آن به محصولات مختلف پلیمری و پتروشیمی، علاوه بر کاهش خامفروشی، امکان تولید محصولاتی با ارزشافزوده و قابل مصرف در صنایع مختلف فراهم میشود.
در طول حدود دو دهه گذشته که توسعه پارسجنوبی در ایران آغاز شد، همواره بیشترین تمرکز روی استحصال بیشتر گاز طبیعی و میعانات گازی بهعنوان دو محصول اصلی این میدان مشترک گازی بوده به طوریکه در برخی فازهای پارسجنوبی همچون فاز یک، دو، سه، شش، هفت و هشت پارسجنوبی اصلا ظرفیتی برای تولید اتان پیشبینی نشده است.
پایین بودن ظرفیت تولید اتان در پارسجنوبی منجر به ایجاد مشکلات متعدد در تامین خوراک صنایع پتروشیمی کشور شد به طوری که عملا به دلیل افزایش تعداد واحدهای مصرفکننده اتان و پتروشیمیهای تولیدکننده اتیلن در عسلویه و مسیر خط لوله اتیلن غرب، عملا برای تامین خوراک متوازن پتروشیمیها، اتان در صنعت پتروشیمی کشور به طور غیررسمی سهمیهبندی شده است.
در شرایط فعلی ظرفیت مصرف اتان در سطح صنایع پتروشیمی ایران و با راهاندازی مجتمعهای پتروشیمی همچون کاویان، جم، مروارید، آریا ساسول و … به حدود پنج میلیون و ۲۵۰ هزار تن در سال رسیده این در حالی است که ظرفیت تولید این خوراک استراتژیک گازی با بهرهبرداری از فازهای پارسجنوبی حدود سه میلیون تن در سال بوده است.
از سوی دیگر با توجه به بهرهبرداری از فاز دوم پتروشیمی کاویان و طرحهای جدیدی همچون گچساران، فیروزآباد، بوشهر، کیان، واحد اتیلن پتروشیمی ایلام و … ظرفیت مصرف تولید اتان در سطح صنایع پتروشیمی ایران با افزایشی حدود ۴ تا ۱/۴ میلیون تنی در سال از مرز ۹ میلیون تن عبور میکند.
ظرفیت تولید اتان ۲ برابر شد
به گزارش مهر، با آغاز بهرهبرداری از فازهای ۱۷، ۱۸، ۱۹، ۲۰ و ۲۱ پارسجنوبی تا پایان امسال و اواسط فروردینماه سال ۹۶ در مجموع حدود سه میلیون تن به ظرفیت تولید اتان ایران افزوده میشود و هر یک از این فازها از ظرفیت تولید سالانه یک میلیون تن برخوردار هستند.
به عبارت سادهتر با راهاندازی کامل این پنج فاز پارسجنوبی ظرفیت تولید اتان ایران از محل بهرهبرداری فازهای جدید پارسجنوبی (بدون در نظر گرفتن واحد استحصال اتان پتروشیمی پارس) با افزایشی دو برابری به حدود شش میلیون تن در سال میرسد.با این افزایش ظرفیت تولید عملا با لغو سهمیهبندی گاز اتان صنایع پتروشیمی امکان تامین کامل نیازهای تولیدکنندگان اتیلن ایران فراهم میشود که تامین خوراک این دسته از واحدهای پتروشیمی عملا منجر به افزایش ظرفیت تولید در پتروشیمیهای پاییندستی صنعت پتروشیمی به ویژه واحدهای تولیدکننده انواع پلیاتیلن سبک و سنگین خطی، پروپیلن، پلیپروپیلن و … در سطح کشور خواهد شد.
از سوی دیگر همزمان با آغاز شمارش معکوس برای برداشت برابری گاز طبیعی بین ایران و قطر در پارسجنوبی، با بهرهبرداری از پنج فاز جدید این میدان مشترک، ایران از دو رقیب سنتی خود در صنعت پتروشیمی یعنی کشورهای قطر و عربستان سعودی در تولید و عرضه اتان به عنوان خوراک اصلی صنایع پتروشیمی پیشی میگیرد.
در همین حال پیشبینی میشود با بهرهبرداری کامل از تمامی فازهای باقیمانده پارسجنوبی شامل فازهای ۱۳، ۱۴، ۲۲، ۲۳ و ۲۴ پارسجنوبی سالانه سه میلیون تن دیگر به ظرفیت تولید اتان ایران افزوده شود که در این صورت ایران به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گاز اتان در منطقه خاورمیانه و حتی جهان تبدیل خواهد شد.
براساس برآوردهای انجام شده در سطح شرکت ملی صنایع پتروشیمی با افزایش ظرفیت تولید اتان در پارسجنوبی، بدون احداث واحدهای جدید و صرفا از محل تامین کامل خوراک صنایع موجود پتروشیمی حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد تولید محصولات پتروشیمیایی و پلیمری ایران افزایش مییابد.
افزایش ظرفیت تولید گاز
آمریکا در طول چهار سال گذشته با بهرهبرداری و افزایش ظرفیت تولید گاز از ذخایر نامتعارف و به اصطلاح شیل گس به یکی از کشورهای بزرگ تولیدکننده اتان در سطح منطقه آمریکا شمالی تبدیل شده و حتی با توسعه کانال پاناما به اولین صادرکننده اتان جهان تبدیل شده است.
همزمان با افزایش تولید و صادرات گاز اتان آمریکا، برخی از تحلیلگران بازار پتروشیمی اعتقاد دارند که این افزایش تولید تهدیدی برای کشورهای بزرگ تولیدکننده محصولات پتروشیمی خاورمیانه همچون ایران، عربستان سعودی و قطر خواهد بود.
اما به نظر میرسد افزایش ظرفیت تولید و حتی صادرات اتان آمریکا به دلیل افزایش تولید این خوراک استراتژیک گازی در ایران عملا تاثیری بر روند توسعه صنعت پتروشیمی کشور ندارد و به دلیل کیفیت بالا و ذخیار غنی اتان، ایران دستکم برای یک دوره ۱۰ ساله میتواند با افزایش اتان در آمریکا رقابت کند.
تکمیل پارسجنوبی، کلید صادرات گاز ایران
بر اساس این گزارش میزان استخراج گاز ایران در پایان زمستان سال گذشته ۸/۱۴ میلیارد فوتمکعب در روز بود ولی از آن زمان تاکنون ۴/۳ میلیارد فوتمکعب در روز بر سطح تولید افزوده شده و تولید گاز کشور اکنون به ۲/۱۸ میلیارد فوتمکعب در روز رسیده است. با بهکارگیری فازهای ۲۰، ۲۱، ۱۷ و ۱۸، سطح تولید تا پایان سال ۱۳۹۵ به ۴/۱۹ میلیارد فوتمکعب در روز خواهد رسید و با تکمیل تمام ۲۴ فاز، ظرفیت پارسجنوبی مطابق برنامه به ۲۸ میلیارد فوتمکعب در روز میرسد.
براساس اعلام شرکت ملی نفت، سطح تولید کل گاز در سال ۲۰۱۵، روزانه ۱۹ میلیارد فوتمکعب بود و از این میزان ۵۲/۱۱ میلیارد فوتمکعب در روز از پارسجنوبی حاصل میشد بنابراین با به بهرهبرداری رسیدن بخش اعظم میدان پارسجنوبی، میتوان تخمین زد سطح فعلی تولید گاز کل کشور درحال حاضر به روزانه ۷/۲۵ میلیارد فوتمکعب رسیده است.سال ۲۰۱۵ با وجود افزایش تولید گاز، صادرات کاهش یافت. ترکیه در سال ۲۰۱۵ معادل ۸/۷ میلیارد مترمکعب از ایران گاز وارد کرد که نسبت به سال ۲۰۱۴، این سطح کاهش بسیار قابل توجهی یافت به طوری که ترکیه در سال ۲۰۱۴ حدود ۹/۸ میلیارد مترمکعب واردات داشت ولی این میزان در سال ۲۰۱۶ به ۷/۷ میلیارد مترمکعب کاهش یافت.مقصد بعدی صادرات گاز ایران، ارمنستان و آذربایجان است. آذربایجان سال گذشته معادل ۳۰۰ میلیارد مترمکعب معادل ۲۹ میلیون فوتمکعب در روز از ایران واردات گاز داشته است که دقیقا همراستا با میزان مورد توافق بوده و ارمنستان نیز مطابق توافق حدود ۴۰۰ میلیون مترمکعب معادل ۳۹ میلیون فوتمکعب در روز واردات گاز داشته است.
صادرات گاز به عراق معطل امنیت دیاله
عراق به عنوان مقصد جدید بازار صادرات گاز ایران در سال ۲۰۱۷ بهشمار میرود. در آبانماه سال ۹۴ ایران و عراق قرارداد صادرات گاز از طریق خط لوله به میزان ۱۲۰۰- ۷۰۰ میلیون فوتمکعب در روز برای سه نیروگاه برق شهر بصره واقع در جنوب عراق امضا کردهاند. در ابتدای امضای قرارداد حدود ۱۷۷ میلیون فوتمکعب در روز معادل پنج میلیون مترمکعب در روز از سوی ایران به عراق عرضه شده است.به گفته امیرحسین زمانینیا، معاون امور بینالملل و بازرگانی وزارت نفت، زیربنای صادرات گاز ایران به بصره تکمیل شده و مهیاست. درحال حاضر ایران آماده صادرات گاز به عراق است و بغداد هم آماده دریافت آن شده است. تنها مورد بازدارنده صادرات، مسایل مالی در اعتبارنامه عراق است. اقتصاد عراق تحت تاثیر و فشار حملات و مسایل سیاسی و قیمت پایین نفت قرار دارد.
مسوولان کشورمان به کرات اظهار داشتهاند تنها چیزی که مانع آغاز صادرات گاز از طریق خط لوله شده، عدم تامین امنیت در استان دیاله است.
عمان؛ مشتری نه چندان دور
در میانمدت هم مشتری مهم دیگر گاز ایران، عمان است که قرار است برای ۱۵ سال از طریق خط لوله میدان کیش که از سال ۲۰۱۹ آغاز خواهد شد به این کشور گاز صادر شود. مناقصه توسعه میدان آزادگان جنوبی بهزودی برگزار میشود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد