ایران‌فارما؛ سکوی پرتاب یا آینه ناکامی‌ها؟
دکتر مریم سادات خرمگاه، بیوتکنولوژیست و کارشناس دارویی
ایران‌فارما ۱۴۰۴ بار دیگر نگاه‌ها را به صنعت داروی ایران جلب کرد. حضور سفرا، رایزنان اقتصادی و نمایندگان کشورهای مختلف نشان داد که ایران همچنان ظرفیت تبدیل‌شدن به یکی از محورهای اصلی سرمایه‌گذاری و همکاری‌های بین‌المللی را دارد. در کنار این موفقیت، ضعف‌های پنهان و ساختاری، تصویر کلی رویداد را تحت‌تاثیر قرار داد.
چیدمان غرفه‌ها یکی از نکات برجسته‌ای بود که نیاز به بازنگری جدی دارد. بخش‌های حیاتی صنعت، مانند تامین مواد اولیه و تجهیزات، در نقاط دور از دسترس قرار گرفته بودند درحالی‌که استانداردهای جهانی نمایشگاهی ایجاب می‌کند این بخش‌ها در مرکز تعامل قرار گیرند و تولیدکنندگان در دو سوی آن مستقر شوند تا پیام اولویت‌های واقعی صنعت به‌درستی منتقل شود. تعامل رسانه‌ای نیز ناکافی بود. روابط عمومی سندیکا در سطح حرفه‌ای با خبرنگاران و عکاسان همکاری نکرد؛ تذکرهای بی‌مورد، محدودیت تبلیغات و نبود فضای کافی برای معرفی شرکت‌ها سبب شد ظرفیت رسانه‌ای نمایشگاه بالفعل نشود. حتی رسانه‌هایی مانند «جهان‌صنعت» که خبرنگار حرفه‌ای و مسلط بر تعاملات دیپلماتیک داشتند، فرصت پوشش مناسب را پیدا نکردند. نبود فضایی ایمن و آرام برای گفت‌وگوهای تصویری و هماهنگی با سفرا و رایزنان اقتصادی، انعکاس گسترده توانمندی‌های کشور را در رسانه‌های تخصصی مختل کرد.
مراسم افتتاحیه نیز نیازمند بازنگری بود. مجری‌گری غیرحرفه‌ای، سخنان کلیشه‌ای و حماسی به‌جای محتوای تخصصی و دیپلماتیک و جایگاه‌بندی ضعیف وزیر و معاونان، اثرگذاری سخنان رسمی کشور در نگاه مهمانان خارجی را کاهش داد. در چنین رویدادهایی، جزئیات تشریفاتی و نحوه انتقال پیام بیش از هر چیز در ذهن دیپلمات‌ها و سرمایه‌گذاران باقی می‌ماند.
از منظر زیرساختی و رفاهی نیز مشکلات مشهود بود: سالن‌های فاقد تهویه مناسب، سرویس‌های بهداشتی و محل غذاخوری پایین‌تر از استانداردهای بین‌المللی و پذیرایی غیرحرفه‌ای، بخشی از تصویر نمایشگاه را مخدوش کرد. جزئیاتی از این دست در ذهن مهمانان خارجی ماندگارتر از بروشورها و سخنرانی‌هاست و زمان‌بندی‌های نامنظم، فرصت‌های طلایی تعامل را از دست داد.
این ضعف‌ها فراتر از کاستی‌های اجرایی یک نمایشگاه هستند؛ ریشه ناکامی ما در صادرات دارو و تجهیزات و معرفی توانمندی‌های ملی در عرصه جهانی را نشان می‌دهند. وقتی در مهم‌ترین ویترین داخلی دارویی کشور نتوانیم تصویر حرفه‌ای و منسجمی ارائه دهیم، طبیعی است که بازارهای منطقه‌ای و جهانی نیز به توانمندی‌های ما اعتماد نکنند.
با این حال حتی در شرایط تحریم، فرصت‌سازی ممکن است؛ به شرط آنکه همدلی، صداقت و ارائه تصویری شفاف و منسجم از توانمندی‌های کشور در اولویت قرار گیرد. تنگ‌نظری، ریا و حسادت تنها منافع ملی را در عرصه بین‌المللی تخریب می‌کند. ایران‌فارما می‌تواند سکوی پرتاب صنعت دارو به عرصه جهانی باشد، به شرط آنکه ضعف‌های اجرایی و رسانه‌ای برطرف شوند و تصویر روشن و حرفه‌ای از ظرفیت‌های ملی به جهان ارائه شود.
در نهایت فردیت و پلکان قدرت اهمیت ندارد؛ آنچه می‌ماند، شکوه و اعتبار ملی است که در سایه همدلی و حرفه‌ای‌گری ساخته می‌شود. ایران خانه ماست و افتخار آن، افتخار همه ما.
