24 - 12 - 2019
اول خودرو بعد بنزین
الهام بیگی- اگرچه بیکیفیت بودن بنزین از سوی نهادهای رسمی همچون وزارت نفت و سازمان ملی استاندارد رد شده است اما همچنان عدهای سعی دارند توپ این ماجرا را در زمین وزارت نفت بیندارند.
در حالی همانند سالهای گذشته عدهای با شدت گرفتن آلودگی هوا در تهران و سایر کلانشهرها انگشت اتهام را به سوی وزارت نفت نشانه رفته و صحبت از غیراستاندارد بودن بنزین مصرفی در داخل کشور و صادرات بنزین با کیفیت یورو ۴ و ۵ به خارج از کشور را به میان آوردند که این بار سازمان ملی استاندارد که خود همیشه منتقد اصلی کیفیت بنزین بوده است پر و پاقرص پشت کیفیت بنزین مصرفی در کشور ایستاده است.
در همین حال طی هفتههای گذشته، سازمان ملی استاندارد و سازمان حفاظت محیطزیست به عنوان دستگاههای متولی کنترل و نظارت بر استاندارد سوخت، به دفعات بنزین توزیعی در کشور را مطابق استاندارد دانستهاند.
به گزارش شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی، بازرسان و ناظران سازمانهای ملی استاندارد و محیطزیست بهطور مستمر و روزانه به نمونهبرداری و آزمایش سوخت توزیعی در کشور اقدام کرده و در صورت خارج بودن کیفیت سوخت از استانداردهای تعیین شده سریعا مراتب را به مراجع قانونی گزارش میکنند. علاوه بر این بازرسان شرکت ملی پخش نیز پیش از توزیع سوخت بارها اقدام به انجام آزمایشات مختلف کرده و در صورت مغایرت هر یک از پارامترهای زیستمحیطی سوخت با استانداردهای تعیین شده از توزیع آن جلوگیری میکند.»
نیره پیروزبخت، رییس سازمان ملی استاندارد اخیرا با اعلام اینکه بنزین واقعا از نظر استاندارد مشکلی ندارد، گفت: خودروهای فرسوده از بنزین استاندارد استفاده میکنند و کامیونها و خودروهای سنگین نیز از گازوییل استفاده میکنند که البته ما گازوییل را آزمایش نمیکنیم زیرا در این مورد تکلیفی برای سازمان استاندارد تعیین نشده است.طبق گزارش منتشره توسط شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نیز منشأ بیش از ۸۰ درصد از آلودگی وسایل نقلیه شهر تهران مربوط به کامیونها، اتوبوسها و مینیبوسها بوده که از قضا سوخت مصرفی هیچ کدام از آنها بنزین نیست بنابراین مرتبط دانستن آلودگی هوا با بنزین بهطور کامل رد میشود.
از سوی دیگر طبق گزارشات روزانه سایت شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، حتی در آلودهترین روزهای هفته گذشته، شاخص آلایندگی SOx که بخشی از آن میتواند ناشی از گوگرد موجود در بنزین باشد، در حدود ۱۵ بوده که بسیار پایینتر از حد مجاز آن یعنی ۵۰ بوده است. این امر نشاندهنده کیفیت بالای سوخت توزیعی اعم از بنزین و گازوییل در کلانشهر تهران است.
بیژن زنگنه وزیر نفت نیز میگوید: نوع بنزین مساله اصلی در آلودگی هوا نیست بلکه آلودگیای که موتورسیکلتهای غیراستاندارد در کشور ایجاد میکنند به اندازه هفت برابر خودروهاست که تعداد این نوع از موتورسیکلتها نیز زیاد است.
شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی هم در گزارش خود آورده است: بخش عمدهای از آلودگی هوای تهران و اکثر کلانشهرها مربوط به ذرات معلق کمتر از ۵/۲ میکرون است. یکی از مهمترین عناصر تشکیلدهنده ذرات معلق هوا، کربن است. به واقع بخش کربندار ذرات معلق به عنوان یکی از زیانبارترین ترکیبات موجود در ذرات معلق از نظر تاثیر بر سلامتی به شمار میرود. این بخش به طور کلی به دو قسمت کربن آلی (OC) و کربن معدنی (EC) تقسیم میشود. کربن آلی شامل عناصری همچون هیدروکربنهای حلقوی(PAHs)، آلکانها و اسیدهای آلی میشود و منبع آنها وسایل نقلیه، احتراق سوختهای فسیلی، احتراق چوب، تجزیه گیاهان و واکنشهای فوتوشیمیایی است. با توجه به مشخص بودن میزان آروماتیک و بنزن و الفینهای موجود در بنزین طبق استاندارد، آلاینده کربن آلی بخش کوچکی از ذرات معلق را تشکیل خواهد داد. اما کربن معدنی که به دوده اطلاق میشود و مهمترین منبع آن احتراق ناقص سوختهای فسیلی وسایل نقلیه بنزینی و دیزلی است بخش بزرگی از ذرات معلق موجود را تشکیل میدهد.
در این میان با توجه به اظهارنظرهای متفاوت و بعضا متناقضی که اخیرا در خصوص عوامل اصلی آلودگی هوا صورت گرفته است به سراغ چند تن از کارشناسان رفتیم که از قضا همه این کارشناسان بیکیفیت بودن بنزین را رد کرده و عواملی همچون افزایش بیرویه مصرف انرژی، استاندارد نبودن خودروها، صنایع و نیروگاهها را در کنار پدیده اقلیمی وارونگی دما عامل آلودگی هوای این روزهای بسیاری از کلانشهرها از جمله تهران میدانند.
صادرات مانعی ندارد
حمید حسینی، عضو اتحادیه صادرکنندگان نفت گاز و پتروشیمی معتقد است با توجه به بررسیهای کارشناسی و نتایج آزمایشهایی که از سوی سازمان ملی استاندارد تایید شده میزان سولفور و بنزن موجود در بنزین مصرفی کشور استاندارد و در حد نرمال است.
به گفته حسینی، آلودگی هوا ارتباطی با صادرات بنزین ندارد چراکه بنزین مازاد بر مصرف داخلی و همه نوع بنزین را بر اساس بازار هدف صادر میکنیم و اینگونه نیست که فقط بنزین با کیفیت بالا صادر شود. در حال حاضر هم بنزین اکتان ۸۷، هم بنزین A91 و هم بنزین A95 را صادر میکنیم.
چرخه معیوب مدیریت حمل و نقل
سعید ساویز کارشناس حوزه انرژی معتقد است با توجه به توسعه صنعت پالایشی کشور در سالهای اخیر و به مدار آمدن پالایشگاه ستاره خلیج فارس به جرات میتوان گفت کیفیت بنزینی که اکنون در کشور تولید میشود با بنزین پتروشیمیها بسیار متفاوت است .
ساویز با بیان اینکه شاید کیفیت سوختی که در ایران مصرف میشود نسبت به سوخت مصرفی در کشورهای اروپایی کمتر باشد به «جهانصنعت» گفت: اما با توجه به اینکه کیفیت سوخت در چندین مرحله و توسط سازمانهای مختلف مورد ارزیابی قرار میگیرد بعید به نظر میرسد که بنزین تولیدی در کشور عامل آلایندگی هوا باشد.
به گفته این کارشناس انرژی اما آنچه که مشخص است آن است که در کشور با چرخه معیوبی از مدیریت در زمینه حملونقل مواجه هستیم و مافیای صنعت خودرو سبب شدهاند تا با تعداد انبوهی وسایل نقلیه غیراستاندارد از لحاظ چرخه احتراق و تولید نیروی محرکه مواجه باشیم.
ساویز تاکید کرد: در آمارها ۱۸ درصد از آلودگی هوا مربوط به موتورسیکلتها اعلام شده و ما در ایران به دلیل مافیایی که وجود دارد شاهد تولید انبوه موتورسیکلت بدون هیچ نظارتی بر آنها هستیم.
علاوه بر این در طرح سهمیهبندی بنزین سهم به نسبت بالایی به موتورسیکلتها تعلق گرفته است و همچنین چندی پیش اعلام شد موتورسیکلتهای فرسوده توقیفشده مجدد به فروش رفته است. این موارد از عدم مدیریت و نظارت بر سیستم حملونقل ناشی میشود.
وی همچنین با اشاره به اقدام اخیر دولت برای گازسوز کردن خودروها افزود: با وجود تلاشی که شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی برای تشویق مردم به جایگزینی CNG به جای بنزین میکند اما به دلیل جایگاههای محدود گاز و معایبی از قبیل جاگیر بودن کپسول گاز در پشت خودرو مردم استقبال چندانی از گازسوز کردن خودروها نکردهاند.
ساویز معتقد است در این شرایط لازم است با قطع کردن دست مافیا از صنعت خودرو و حملونقل، به سمت تولید خودروهای باکیفیت برویم .
خودمان مقصریم
کوروش کرمپور حقیقی عضو هیاتریسه کمیسیون انرژی مجلس نیز میگوید مشکل اساسی از صنایع و خوردوهاست.
کرمپور حقیقی معتقد است صنایع و نیروگاههایی که در اطراف کلانشهرها در حال فعالیت هستند، استانداردهای لازم را رعایت نمیکنند و بعضا دچار مشکلاتی در این زمینه هستند.
وی همچنین میگوید زمان آن رسیده است تا با بهکارگیری دانش و فناوریهای روز دنیا به سمت تولید خوروهایی با کمترین آلایندگی برویم نه اینکه همچنان دل خوش به ساخت خودروهایی باشیم که ۴۰ سال پیش فرانسه تولید میکرده است.
عضو هیاترییسه کمیسیون انرژی مجلس نیز در خصوص احتمال پایین بودن کیفیت بنزین تولیدی در کشور به «جهانصنعت» گفت: با وجود آنکه وزارت نفت و شرکت پخش فرآوردههای نفتی اعلام میکنند سوخت براساس استانداردهای جهانی تولید میشود اما لازم است برای تایید این امر به نتایج آزمایشها و نظرات کارشناسان این حوزه مراجعه کرد.
وی ادامه داد: البته پیشرفتهای چشمگیری که در سالهای اخیر در این حوزه صورت گرفته است بر کسی پوشیده نسیت.
کرمپور حقیقی با بیان اینکه در مرحله اول باید مشکل را در صنایع و خودروها جستوجو کنیم و در مرحله آخر به سراغ نوع و کیفیت سوخت برویم افزود: در سالهایی به دلیل شرایط حاکم بر کشور دولت مجبور به تولید بنزین از طریق پتروشیمیها شد اما اکنون به طور قطع میتوان گفت یا هیچ بنزین پتروشیمی در کشور به مصرف نمیرسد و یا اگر هم مصرف شود میزان آن بسیار ناچیز است .
وی همچنین در خصوص شایعاتی مبنی بر صادرات بنزین با کیفیت داخل کشور به خارج از مرزها گفت: براساس گزارشی که به کمیسیون انرژی مجلس تحویل داده شده است تولید بنزین در کشور با ظرفیت بسیار بالا و با کیفیت مطلوب و یورو ۴ و ۵ است که عمده آن به مصرف داخل میرسد.
عضو هیاترییسه کمیسیون انرژی مجلس خاطرنشان کرد: میزان صادرات بنزین به خارج از کشور نسبت به بنزینی که در داخل به مصرف میرسد بسیار ناچیز بوده و اینکه به دلیل صادرات در کشور از بنزین با کیفیت بالا محروم شدهایم تفکر بسیار نادرستی است.
وی با بیان اینکه در شرایط بحرانی به جای راهحل به دنبال مقصر میگردیم گفت: فرض را بر این میگیریم که آلودگی هوا مربوط به بنزین بیکیفیت باشد. آیا خودمان برای جلوگیری از مصرف این فرآورده غیراستاندارد و بیکیفیت قدمی برداشتهایم؟
کوروش کرمپور حقیقی مقصر اصلی این ماجرا را خودمان میداند که با وجود فرهنگ و تمدن بینظیری که در جهان داشتهایم اکنون به جایی رسیدهایم که این گونه افراطی مصرف میکنیم .
وی ادامه داد: متاسفانه ما در بحث مصرف در همه زمینهها از انرژی گرفته تا خوراک و دارو بسیار ضعیف هستیم و این فرهنگ به هیچ عنوان مناسب با تمدن دیرینه ایرانیان و مکتب دین اسلام نیست.
خودروهای غیر استاندارد متهم
ردیف اول
مجید عباسپور عضو شورایعالی حفاظت از محیطزیست نیز میگوید آلودگی هوایی که در روزهای اخیر گریبان کلانشهرها را گرفته است بیشتر مربوط به آلایندههایی از قبیل اکسیدهای سولفور، اکسیدهای نیتروژن و ذرات معلق است. این در حالی است که منواکسیدکربن آلایندهای است که در صورت وجود بنزین بیکیفیت بالا خواهد رفت.
عباسپور با بیان اینکه شایعاتی که در خصوص استاندارد نبودن کیفیت بنزین مطرح شده است صحت ندارد گفت: در سال ۹۲ آلودگی هوا در ارتباط با بنزین بود به دلیل آنکه ماده بنزنی که در بنزین تولید شده در پتروشیمیهای کشور وجود داشت به شدت بر آلودگی هوا میافزود اما اکنون قضیه آلودگی هوا ارتباطی با استانداردهای بنزین تولیدی ندارد.این عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف معتقد است تردد بالای خودروها در سطح شهر و استاندارد نبودن خودروها در کنار پدیده اقلیمی تحت عنوان وارونگی هوا این فاجعه را به بار آوردهاند.
به گفته وی در شرایطی که میزان مصرف سوخت در برخی از خودروهای ما به ۱۰ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر هم رسیده است کاملا طبیعی است که این در فصول سرد پاییز که با وارونگی هوا مواجه هستیم سطح آلایندهها در شهر بالا رود.عباسپور تاکید کرد در پدیده وارونگی هوا در واقع پتویی بالای سر شهر کشیده میشود که سبب تجمع آلایندهها در سطح شهر میشود. بنابراین تا زمانی که وارونگی هوا برطرف نشود آلودگی نیز رفع نخواهد شد. عضو شورایعالی حفاظت از محیطزیست راهکارهای دولت مانند تعطیلی مدارس برای جلوگیری از تشدید آلودگی هوا را مسکنی برای بهبود وضعیت عنوان کرد و گفت: بهتربن راه برای کاهش آلایندههای حاصل از خودروها گسترش حملونقل عمومی به ویژه مترو است که البته تاکنون دولتها همتی برای توسعه آن نداشتهاند.
عباسپور با اشاره به اینکه اخیرا در دانشگاه صنعتی شریف استاندارد برای آلودگی هوای تهران را به جایAQI شاخصی تحت عنوان AQRI که در نظر گرفتهاند گفت: علت این امر محاسبه هزینههایی است که به طور ناخواسته و غیرمستقیم به هنگام آلودگی هوا بر کشور تحمیل میشود مانند تعطیلی مدارس و افزایش مراجعه به مراکز درمانی و…
وی معتقد است باید این هزینهها قبل از این اتفاق و در زمان و مکانی مناسب انجام شود تا در بلندمدت مفید واقع شود .
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد