11 - 12 - 2016
اهرمی برای بازگشت به خلیج فارس
باتوجه به شرایط حاضر آنچه در انگلیس میگذرد حاکی از اختلافات بین اعضای دولت انگلیس بر سر مواضع استعماری و نوع منفعتطلبی در اعضای این دولت است. در همین راستا جانسون وزیر امور خارجه انگلیس هفته گذشته در حالی که «ترزا می» برای شرکت در اجلاس شورای همکاری خلیج فارس به بحرین رفته بود در کنفرانسی در پایتخت ایتالیا، عربستان را به سوءاستفاده از اسلام برای راهاندازی جنگهای نیابتی و تحقق اهداف سیاسی خود در منطقه متهم کرد. وی در این زمینه اظهار کرده بود: شما عربستانیها را در همه جا میبینید که در حال جولاندادن هستند، خیمهشب بازی اجرا میکنند و جنگ نیابتی راه میاندازند که تماشای آن یک تراژدی است. جانسون همچنین عربستان را متهم به سوءاستفاده از اسلام کرده بود.
انتقاد بوریس جانسون از عربستان در حالی صورت گرفت که انگلیس یکی از بزرگترین صادرکنندگان سلاح به عربستان است و با وجود گزارشهای متعددی که در رابطه با استفاده ریاض از این تسلیحات در جنگ یمن منتشر شده، صادرات سلاح به عربستان را متوقف نکرده است.
اظهار نگرانی از نفوذ ایران
این در حالی است که نخستوزیر انگلیس در اجلاس سران خلیج فارس اظهار داشت: «ما باید همچنان به مقابله با دولتهایی که نفوذ آنها بیثباتی منطقه را مشتعل میکند، ادامه دهیم بنابراین میخواهم به شما اطمینان دهم که من به وضوح تهدیدی را که ایران متوجه منطقه خلیج فارس و در بعدی وسیعتر، متوجه خاورمیانه میکند، مشاهده میکنم و به منظور تقویت امنیت کشورهای منطقه خلیج فارس، از «یک مشارکت امنیتی» حمایت میکند که شامل سرمایهگذاری دفاعی و آموزش نظامی در بحرین و اردن هم بشود.
همچنین وی در گفتوگو با شبکه خبری «العربیه» بار دیگر ادعاهایی مشابه را مطرح کرد. وی در مورد آنچه خبرنگار آن را نگرانی اعراب از «مداخلات ایران» خواند، مدعی شد: «چشمان ما در مورد ایران کاملا باز است و من هم همین نگرانیها را در مورد فعالیتهای مخرب ایران دارم. ایران در چندین بخش از منطقه مشارکتی مخرب دارد.»
نخستوزیر انگلیس در بخش دیگری از اظهارات خود گفت: «تصور میکنم مهم است که همچنان فعالیتهای مخرب ایران در دیگر حوزهها را هم به چالش بکشیم. این همان کاری است که ما به عنوان انگلستان در حال انجام آن هستیم اما در عین حال این هم مهم است که ما با کشورهای خلیج فارس همکاری کنیم تا از تامین امنیت آنها اطمینان یابیم به این منظور ما در اینجا حضور نظامی فیزیکی داریم که به نظر من حائز اهمیت است.»
چرایی اتخاذ تصمیم علیه ایران
برای یافتن دلایل چرایی طرح این ادعاها علیه ایران از سوی نخستوزیر انگلیس، باید مواضع ضدایرانی مواضع وی را در کنار موقعیت فعلی دولت انگلیس قرارداده و چالشهای اقتصادی این دولت را جهت خروج از اتحادیه اروپا در نظر گرفت. تنها در چنین صورتی است که تصویر واضح از اهداف واقعی انگلیس در این زمینه به دست خواهد آمد. بخش مهمی از اظهارات می بر ضرورت فعال شدن مشارکت امنیتی انگلیس با کشورهای منطقه و «حضور نظامی فیزیکی» این کشور در منطقه خلیج فارس تشکیل میداد. این مساله ممکن است به رقابتهای نظامی میان لندن و واشنگتن ربط داشته باشد. طی سالهای پس از سقوط صدام حسین در عراق ایالات متحده همواره دست بالا را در خلق ترتیبات نظامی خلیج فارس در دست داشته و اکنون انگلستان برای بازگشت به نقشآفرینی در تدوین مناسبات راهبردی این آب راه حساس و مهم تلاش میکند.
حضور مجدد در خلیج فارس
آنچه میتوان درباره آن با اطمینان سخن گفت، تمایل انگلیس به فعال شدن دوباره و حضور مجدد در این منطقه استراتژیک از جهان است. گفتنی است، در همین راستا، نخستوزیر انگلستان در حاشیه حضور خود در نشست شورای همکاری از پایگاه دریایی انگلیس در بحرین نیز بازدید کرد.
از مجموعه شرایط حاکم بر عرصه بینالمللی و همچنین روندهای مربوط به انگلیس در سطح کلان روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکاست؛ مواضعی که ترامپ چه در دوران مبارزات انتخاباتی گرفته و اظهارات او پس از این دوران احتمال کاهش حضور ایالات متحده در خاورمیانه را تقویت میکند. در این صورت شکلی از خلا قدرت در منطقه خاورمیانه به وجود میآید که میتواند به سود لندن تمام شود. این موضوع از یک سو دیگر بازیگران مهم بینالمللی را به تکاپو برای پر کردن خلا یادشده واداشته و از سوی دیگر، اسباب نگرانی کشورهای عربی منطقه را فراهم کرده که این امر به نوبه خود، بیش از پیش، زمینه حضور خارجی را فراهم میسازد. در چنین شرایطی است که انگلیس قصد دارد ضمن تلاش برای احیای نقش قدیمی خود در منطقه، زمینه نفوذ هر چه بیشتر در کشورهای منطقه را فراهم کند. انگلیس از این خلا جهت فروش هرچه بیشتر تسلیحات نظامی به کشورهای منطقه علیالخصوص عربستان استفاده میکند. برای روشن ماندن آتش تفرقه بین کشورهای خلیج فارس نزدیکترین روش را میتوان اختلافات بین ایران و عربستان دانست. از طرفی دولت انگلیس از قدرت گرفتن ایران در منطقه احساس خطر میکند. تغییرات جدید تعاملات منطقهای بین ایران و عراق، نقش ایران در معادلات مبارزاتی بین عراق و داعش، نقش ایران در بیرون راندن داعش از حلب، شکستهای پیاپی داعش در محاصرات اخیر که به اذعان دولتهای درگیر در منطقه در سایه اقتدار ایران اتفاق افتاده میتواند برای انگلیس زنگ هشدار مهمی باشد که کمکم موجب قدرتگیری اسد در منطقه شده و تلاشهای متمادی قدرتطلبانه این کشور طی سالها را زیرسوال ببرد.
مشکلات اقتصادی انگلیس با خروج از اتحادیه اروپا
از طرفی با بازگشت به عرصه سیاسی میتوان به این موضوع اشاره کرد که در پی قطعی شدن خروج این کشور از اتحادیه اروپا، اکنون انگلیس دست خود را برای ایفای نقشی مستقل در امور جهانی بازتر میبیند به ویژه اینکه تحلیلگران بخش عمدهای از انتقادات را مربوط به روابط انگلیس با کشورهای منطقه میدانند. فروش تسلیحات انگلیسی به دولتهایی چون عربستان ازجمله این اقدامات است. آنها از جنگافروزیها در مناطق مختلف بین مسلمانان در راستای ارتکاب جنایات جنگی در جاهایی همچون یمن استفاده میکنند. هرچند این خروج به معنای قطع روابط گسترده با دیگر کشورهای اروپایی نیست، از جنبههای مختلف برای انگلیس ضرر اقتصادی به همراه دارد که این امر، دولت می را به سوی جایگزین کردن منابع اقتصادی سوق داده است. طبیعی است که افزایش فروش تسلیحات به کشورهای منطقه، میتواند منبع خوبی برای جبران این مساله باشد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد