31 - 12 - 2023
انواع فساد در ورزش و راهکارهای مقابله با آنها
مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی انواع فساد در ورزش و راهکارهای مقابله به آنها را بررسی کرد. به گزارش روابط عمومی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات فرهنگ و آموزش این مرکز با همکاری دبیرخانه مقابله با فقر، فساد و تبعیض، در گزارشی با عنوان «انواع فساد در ورزش و راهکارهای مقابله با آنها» بیان میکند که در فرهنگ ایرانی- اسلامی، ورزش و ورزشکار با روحیه جوانمردی و مروت پیوستگی دارند و در جهان نیز ورزش بهعنوان یک پدیده مثبت مطرح است، چراکه نقش اساسی آن در ترویج سبک زندگی سالم قابل توجه است. وجود منابع مالی زیاد، جذابیت و توسعه ورزش سبب شده است که ورزش در معرض پدیدههای مخرب همچون فساد قرار گیرد. فساد در ورزش سبب کاهش سرمایه اجتماعی و یک مانع جدی برای توسعه ورزش در جوامع است. از آنجا که بخش اعظم بودجه ورزش کشور از محل بیتالمال است و با توجه به محبوبیت ورزش در جامعه ایرانی بنابراین لازم است اقدامات جدی و موثری جهت مقابله با پدیده فساد در ورزش شود.
گزارشها حاکی از این است که عوامل اقتصادی یکی از موثرترین عامل ایجادکننده فساد ورزشی هستند. عواملی همچون درآمد اندک، جوایز و پاداشهای نامتعارف، سرازیر شدن پول هنگفت و مشکلات مالی و اقتصادی ازجمله عوامل اقتصادی هستند که ممکن است بر بروز پدیده فساد در ورزش موثر باشند.
این گزارش بیان میکند که ازجمله عوامل مهم و موثر دیگر در بروز فساد در ورزش ایران عوامل سیاسی و ساختاری هستند. ساختار ناکارآمد و نحوه انتخابات در مجامع ملی و استانی فدراسیونها که به رییس فدراسیون قدرت بلامنازعهای میدهد بهعنوان یک بستر احتمالی ایجاد رانت و ویژهخواری قابل رصد است. سیاستزدگی و انتخاب سلیقهای مدیران ورزشی غیرمتخصص و نحوه اداره سلیقهای ساختار ورزش نیز از دیگر عوامل موثر در بروز فساد ورزشی است.
یکی دیگر از عوامل موثر در بروز فساد عوامل حقوقی و قانونی است. در این ارتباط پیرامون برخی مصداقهای فساد مانند تخلفهای مربوط به برخی قراردادهای ورزشی قانون مشخص وجود دارد (قانون راجع به دلالان مصوب ۱۳۱۷)، اما نظارت و اجرای قانون با مشکل مواجه شده است. در برخی موارد دیگر مانند دلالی فوتبال قانون منوط به آییننامه شده (که تاکنون تدوین و به تصویب هیات وزیران نرسیده) و فرصت فعالیتهای نامشروع را فراهم کرده است. در برخی مصادیق فساد ورزشی دیگر مانند دوپینگ نیز خلأ قانونی وجود دارد، بنابراین عوامل مذکور در بروز فساد میتواند نقشی سهگانه داشته باشند، به این معنا که هم میتوانند انگیزه فساد را در سایر افراد ایجاد کنند و هم میتوانند سبب توجیه منطقی فساد در سطح اجتماع شوند و در نهایت به دلیل ضعف سیستم نظارتی شانس و فرصت فساد را به وجود بیاورند.
از دیگر عوامل تاثیرگذار بر بروز فساد در ورزش نقش عوامل فرهنگی و شخصیتی مطرح است که بر ایجاد و تقویت انگیزه فساد و همچنین توجیه عقلانی ارتکاب به بزهکاری اثر دارد. مرکز پژوهشهای مجلس پیشنهاد میدهد که با توجه به انتخاب سلیقهای و غیرتخصصی مدیران ورزشی و خسارات مادی و معنوی پیشآمده برای ورزش ایران بهویژه فوتبال، پیشنهاد میشود خصوصیسازی و تدوین صلاحیت عمومی و تخصصی برای پستهای مدیریت ورزش در دستور کار قرار گیرد.
این گزارش ادامه میدهد که با توجه به دخالت مستقیم و غیرمستقیم رییس فدراسیون در انتخاب هیاترییسه و ارکان فدراسیون همین امر قدرت بلامنازعهای به رییس فدراسیونهای ورزشی میدهد. از این رو ضرورت دارد برخی مفاد اساسنامهها و آییننامههای فدراسیونهای ورزشی مرتبط با ساختار انتخابات ملی (مصوب هیات وزیران) و استانی (مصوب وزارت ورزش و جوانان) اصلاح شود.
این گزارش بیان میکند از آنجا که در برخی موارد افراد غیرمرتبط از طریق تیمهای ورزشی به خارج از کشور اعزام شدهاند و نقض قوانین شده، احتمال تحصیل مال نامشروع وجود دارد، بنابراین اصلاح آییننامه شورای برونمرزی (مصوب هیات وزیران) با رویکرد ایجاد ضمانت اجرایی لازم به نظر میرسد.
این گزارش پیشنهاد میدهد که دولت از طریق وزارت ورزش و جوانان باید استانداردهای ضدفساد در ورزش ازجمله ایجاد سازوکار مناسب جهت شناسایی و گزارشدهی فساد در ورزش و تقویت مشارکت اجتماعی در این زمینه از طریق سامانه سوتزنی و شفافیت مالی مدیران ارشد ورزشی را تدوین کند. جهت مبارزه با فساد در ورزش ایجاد و اجرای سازوکارهای نهادی یا هماهنگی ملی امری ضروری است، بنابراین تشکیل واحدی در فراجا (فرماندهی نیروی انتظامی) برای پیشگیری، شناسایی و تحقیق در مورد فساد در ورزش نقش قابل توجهی خواهد داشت.
پیشنهاد دیگر مرکز پژوهشهای مجلس مبنی بر این است که از جهت تاثیرات اجتماعی و فرهنگی فساد در ورزش و همچنین هزینههای هنگفت فساد در ورزش برای بیتالمال، تشکیل دادگاه (شعبه) تخصصی رسیدگی به فسادهای ورزشی توسط قوه قضاییه لازم به نظر میرسد. با توجه به پدیده دلالی در فوتبال و آسیبهای ناشی از این پدیده، مطابق ماده (۱۱) قانون راجع به دلالان مصوب (۱۳۱۷) و الحاقات و اصلاحات بعدی، هیات وزیران باید در اولین فرصت مصوبهای برای شفافسازی مرجع رسیدگی به دلالی فوتبال صادر کند تا امکان نظارت بر فعالیتهای آنها فراهم شود که تاکنون چنین مصوبهای تهیه و تصویب نشده است.
در این گزارش پیشنهاد دیگری مطرح میشود مبنی بر اینکه با توجه به اینکه دوپینگ یکی از پرتکرارترین موضوعات در فساد ورزشی ایران است و جرائم انضباطی نتوانستهاند نقش بازدارنده خود را بهخوبی ایفا کنند و همچنین از آنجا که در عمل دوپینگ افراد بسیاری (مانند ورزشکار، تجویزکننده و فروشنده) دخیل هستند، لذا تدوین بسته تقنین جرمانگاری برای این حوزه لازم به نظر میرسد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد