انتظار اصلاح بورس در کوتاه‌مدت
محسن تقی نژاد ، کارشناس بازار سرمایه
در بررسی وضعیت فعلی بازار سرمایه سه عامل اصلی نقش تعیین‌کننده‌ای دارند: گزارش‌های شش‌ماهه شرکت‌ها، شرایط بنیادین بورس و انتظارات تورمی. این سه محور در کنار رفتار هیجانی بازار و تاثیرپذیری آن از متغیرهای سیاسی و اقتصادی چشم‌انداز کوتاه‌مدت بازارسهام را شکل می‌دهند.
در بخش نخست یعنی گزارش‌های شش‌ماهه شرکت‌ها می‌توان گفت عملکرد کلی شرکت‌های بورسی در مجموع مطلوب بوده است. بسیاری از صنایع سودسازی مناسبی را در نیمه نخست سال به ثبت رساندند اما این مطلوبیت به‌تنهایی نیروی محرک قدرتمندی برای رشد پایدار بورس محسوب نمی‌شود.
به عبارت دیگر اگرچه صورت‌های مالی مثبت هستند اما بازار در شرایط کنونی بیش از آنکه به داده‌های بنیادی واکنش نشان دهد تحت تاثیر روانی و انتظارات آتی است.
بازار سرمایه پس از ریزش ناشی از جنگ ۱۲روزه و افت ۲۰تا ۲۵درصدی قیمت صندوق‌های اهرمی وارد مرحله‌ای از رکود و درجازدن شد. این وضعیت باعث شد ناامیدی در میان سهامداران به اوج رسیده و فضای کلی بازار منفی شود اما درست در همین نقطه یعنی جایی که بسیاری از فعالان از ادامه روند بازار ناامید شده بودند روند صعودی بورس آغاز شد.
شاخص کل برخلاف پیش‌بینی بسیاری از کارشناسان توانست از مرز ۳میلیون واحد عبور کرده و حتی تا ۳میلیون و ۲۰۰هزار واحد نیز پیشروی کند. این رشد غیرمنتظره در حالی اتفاق افتاد که عمده فعالان بازار انتظار داشتند بورس پس از لمس سقف ۳میلیون واحد با فشار عرضه روبه‌رو شود اما جریان نقدینگی و امید به بهبود شرایط اقتصادی به رشد ادامه داد و شاخص را به سطوحی بالاتر رساند.
درهمین حال شایعاتی مبنی بر انتقال نرخ ارز به بازار‌دوم تالار مطرح شد که می‌تواند در صورت تحقق زمینه‌ساز رشد مجدد بورس در نیمه دوم سال باشد. از منظر بازدهی نیز شاخص کل از محدوده ۲میلیون‌و۴۰۰هزار واحد و قیمت صندوق‌های اهرمی از سطح ۱۶۰۰تومان شروع به رشد کرد و بازدهی حدود ۷۰تا۸۰درصدی را برای سرمایه‌گذاران به همراه داشت.
با این حال پس از چنین جهشی طبیعی است که بازار وارد یک فاز اصلاحی کوتاه‌مدت شود تا تعادل میان عرضه و تقاضا برگردد. در شرایط فعلی نرخ دلار روی سقف سال گذشته قرار داشته که می‌توان آن را یک محدوده حمایتی مهم در نظر گرفت. از سوی دیگر اونس جهانی طلا حدود ۱۰درصد از سقف خود کاهش یافته و این احتمال وجود دارد که هر دو دارایی یعنی دلار و طلا در کوتاه‌مدت مجددا رشد نرخی را تجربه کنند. در صورت تحقق این سناریو بخشی از سرمایه‌ها پس از تثبیت رشد در بازارهای موازی دوباره به سمت بورس و به‌ویژه صندوق‌های اهرمی بازگشته و محرکی برای رشد دوباره قیمت سهام ایجاد خواهد کرد.
با این حال در بازه زمانی کوتاه‌مدت یک‌تا دوماهه چشم‌انداز بورس چندان مثبت نیست. انتظار می‌رود بازار در این دوره بیشتر در مسیر اصلاح و نوسان حرکت کند اما در افق بلندتر یعنی تا پایان سال‌جاری می‌توان امید داشت شاخص‌های بورس مجددا رشد قابل‌توجهی را ثبت کنند. البته تحقق این رشد به شدت وابسته به شرایط سیاسی و اقتصادی کشور است.
اگر ریسک یا خبر منفی جدیدی رخ ندهد بازار توان بازگشت به مسیر صعودی را دارد. در مقابل بروز هرگونه تنش یا تصمیم غیرمنتظره اقتصادی می‌تواند این روند را متوقف کند. در حال حاضر با رشد اخیر بازار قیمت بسیاری از سهام از ارزش‌های جذاب فاصله گرفته و در نواحی پرریسک معامله می‌شوند. بنابراین توصیه می‌شود سهامداران عادی و سرمایه‌گذاران خرد به‌جای ورود مستقیم به سهام از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری اقدام کنند. صندوق‌ها علاوه بر تنوع‌بخشی به دارایی ریسک ضرر را نیز کاهش می‌دهند.
به‌طور کلی ورود به بازار در محدوده‌های حمایتی و ارزنده می‌تواند استراتژی منطقی‌تری باشد زیرا پس از رشدهای پشت‌سر‌هم اخیر احتمال اصلاح در کوتاه‌مدت افزایش یافته است. چنانچه بازار دچار ریزش شود بیشترین آسیب متوجه سهامداران خرد و تازه‌واردان خواهد بود و از این‌رو صبر، مدیریت ریسک و نگاه بلندمدت همچنان سه کلید اصلی موفقیت در بازار سرمایه محسوب می‌شوند.
در جمع‌بندی بورس پس از رشد چشمگیر اخیر اکنون در نقطه‌ای ایستاده که نیاز به استراحت و اصلاح دارد اما این اصلاح می‌تواند مقدمه‌ای برای یک روند صعودی پایدارتر در ماه‌های آینده باشد به‌شرط آنکه متغیرهای کلان اقتصادی و سیاسی در مسیر آرام و قابل پیش‌بینی حرکت کنند.
