15 - 07 - 2023
انتخابات رقابتی؛ ضامن بقای نظام
«گروه سیاسی» – حدود ۵ ماه پس از برگزاری نخستین همایش انتخاباتی خانه احزاب، حالا فعالان حزبی بار دیگر گردهم آمده و از انتخابات میگویند؛ انتخاباتی که در روزهای پایانی سال جاری برگزار میشود تا زمینه تشکیل مجلس دوازدهم را فراهم کند، اما دبیران کل احزاب اصلاحطلب، اصولگرا و مستقل کماکان بیش از آنکه بر چگونگی صفآرایی مقابل یکدیگر تمرکز داشته باشند و خود را برای حضور در این رقابت انتخاباتی و تصاحب کرسیهای پارلمانی آماده کنند، نگران میزان مشارکت مردم هستند و دغدغه اصلیشان نیز چگونگی برگزاری این انتخابات از سوی دولت انقلابی است و البته چگونگی بررسی صلاحیت کاندیداهای این انتخابات ازسوی شورای نگهبان. نگرانیها و دغدغههایی از سوی شماری از دبیران کل احزاب اصلاحطلب، اصولگرا و مستقل در همایش روز پنجشنبه هفته گذشته خانه احزاب ایران مطرح شد که هدف از این گردهمایی، بررسی «نقش احزاب در انتخابات» بود، نه جایگاه نظارتی شورای نگهبان و وظایف و اختیارات اجرایی وزارت کشور و مجموعه دولت انقلابی؛ همایشی که عملا دومین گردهمایی حزبی در کمتر از ۶ ماه گذشته بود و صبح روز پنجشنبه هفتهای که گذشت، در محل سالن اجتماعات وزارت کشور برگزار شد.
در حالی که انتظار میرفت جدیترین انتقادها نسبت به چگونگی برگزاری انتخابات و نحوه اعمال نظارت استصوابی شورای نگهبان در مسیر بررسی صلاحیت کاندیداها از سوی دبیران کل احزاب اصلاحطلب مطرح شود، در عمل بسیاری از دبیران کل احزاب اصولگرا و مستقل نیز در همین راستا موضعگیری کردند و در مواردی حتی با لحنی تند و تیزتر و ادبیاتی بهمراتب انتقادیتر از اصلاحطلبان، در این باره اظهارنظر کردند، تا جایی که بیراه نیست اگر بگوییم یکی از صریحترین مواضع انتقادی، در جریان نطق دبیرکل جمعیت آبادگران ایران اسلامی ابراز شد؛ تشکلی که اگرچه در سالهای گذشته، با خروج از فراکسیون اصولگرایان خانه احزاب، به فراکسیون سوم یا همان فراکسیون مستقلین و اعتدالگرایان این نهاد حزبی پیوسته، اما آنچه در جریان نطق دبیرکل این تشکل سیاسی مطرح شد، دستکم چندان رنگ و بوی اعتدال نداشت. حسن بیادی که در حدود یکی، دو دهه پیش، یعنی زمانی که محمود احمدینژاد ریاست دولت را برعهده داشت و محمدباقر قالیباف شهردار تهران بود، به عنوان یکی از چهرههای اصولگرای نزدیک به این دو چهره سیاسی، در شورای شهر پایتخت عضویت داشت، در جریان نطق خود در همایش اخیر خانه احزاب نسبت به کمتوجهی مسوولان به اصول قانون اساسی انتقاد کرد و گفت: «افراطیها یا احمقاند یا خائن و یا نمیدانند دقیقا باید چه کار کنند!» او که معتقد است احزاب در نظام سیاسی ایران، «قدرت و جایگاه مشخصی ندارند»، گفت: «نباید به احزاب فقط در دوره انتخابات توجه کرد.» بیادی همچنین بر لزوم تغییر در حوزههای گوناگون تاکید کرد و گفت: «اگر تغییر را نپذیریم، در آینده خود را به ما تحمیل خواهد کرد.» او تاکید کرد: «باید در سیستم احزاب نوع برگزاری انتخابات را تغییر داد. روش انتخابات امروز در بسیاری از کشورهای دنیا، حتی در کشورهای جهان سوم تغییر کرده و ما هم باید تغییر کنیم.» بیادی همچنین گفت: «مردم در سپهر سیاسی مسوولان جایگاهی ندارند و حذف شدهاند.»
معصومه آقاپور نیز به عنوان یکی از معدود زنانی که در این نشست سخنرانی کرد، موضوع «مشارکت مردم در انتخابات» را مهمترین موضوع در بحث انتخابات مجلس دوازدهم عنوان کرد و با تاکید بر لزوم ترمیم شکاف میان ملت و حاکمیت، خواستار این شد که «جامعه را به خودی و غیرخودی تقسیم نکنیم.» این عضو ارشد حزب مردمسالاری که به عنوان یکی از چهرههای اصلاحطلب حاضر در این نشست سخنرانی میکرد، یادآور شد: «احزاب حلقه ارتباط مردم با مسوولان و چرخدنده دموکراسی هستند و باید این نقش را تقویت کنیم.» این در حالی بود که یکی از دیگر سخنرانان اصلاحطلب این همایش نیز از اهمیت موضوع «اعتماد عمومی» سخن گفت و تاکید کرد که «حزب باید نقطهنظرات مردم را به حاکمیت منتقل و نقادانه با موضوعات برخورد کند.» کریمی خواستار توجه به «تمامی گرایشها و نظرات در انتخابات» شد و گفت: «با گذشت چهل سال، وجود ناکارآمدی در نظام انتخاباتی مشخص و غیرقابل انکار است و البته بخشی از این ناکارآمدی، بهدلیل نبود احزاب قوی است.»
اما در حالی که در این نشست خانه احزاب نیز مطابق انتظار، انتقادهایی درباره «نظارت استصوابی» و نحوه عملکرد شورای نگهبان در بررسی صلاحیت کاندیداها مطرح شد، یکی از دبیران کل احزاب اصولگرا تاکید کرد: «مفسر قانون اساسی، شورای نگهبان است و این شورا اعلام کرده که نظارت استصوابی است.» مجتبی شاکری که در قامت دبیرکل جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی در این نشست حاضر بود، همچنین گفت: «احزاب اصلاحطلب نباید موضوع «نظارت استصوابی» را کش بدهند و باید آن را قبول کنند.» این در حالی بود که یکی از اعضای ارشد حزب اعتدال و توسعه در سخنانش در این همایش تاکید کرد که «نباید از این نشست انتظار معجزه داشته باشیم، بلکه باید واقعیتها را بگوییم.» سیدعلی آقازاده که بر نقش و جایگاه احزاب در نظامهای دموکراتیک تاکید کرد، با بیان اینکه نتیجه حکمرانی خوب، رضایت عمومی و مشارکت مردم است، تصریح کرد: «احزاب میتوانند بار بزرگی از روی دوش مردم و نظام در این زمینه بردارند.» حال آنکه یکی از دیگر اصلاحطلبان حاضر در این نشست، کاهش اهمیت احزاب در بدنه جامعه را ناشی از مشکلات ساختاری دانست و گفت: «این مشکل ساختاری سبب شده حوزه سیاست یا جذابیت لازم را نداشته باشد یا نیروهای سیاسی امکان بروز توانمندی خود را نیابند.» حسین نورانینژاد که به نیابت از حزب اتحاد ملت سخنرانی میکرد، گفت: «ما به عنوان یک حزب دموکراسیخواه انتخابات را تحریم نمیکنیم، بلکه برای محوریت یافتن آن تلاش میکنیم، اما باید تحولاتی در راستای خواست بخشهای معترض جامعه ایجاد شود و چراغ سبزی از سوی حاکمیت باشد تا این قشر نیز امیدوار شود.»
اما دبیرکل جمعیت ایثارگران که به عنوان یکی از چهرههای اصولگرا در این نشست حاضر بود، با انتقاد نسبت به برخی فعالان حزبی که بهباور او، «علیه قانون اساسی صحبت میکنند»، گفت: «مثلا اصل ۵۹ قانون اساسی مربوط به همهپرسی است و بنابر آن، مجلس میتواند تصمیمگیری را به خود مردم واگذار کند، اما این اصل اجرا نمیشود، زیرا برخی به بهانه این اصل میخواهند خواستهای را که از بیرون کشور دیکته میشود، پیگیری کنند تا اصل نظام، انقلاب و قانون اساسی را به همهپرسی بگذارند.» مالک شریعتی که در حال حاضر به عنوان یکی از نمایندگان مجلس انقلابی فعالیت میکند، به احزاب توصیه کرد که «به جای شورای نگهبان، خودشان برخی اصول را برای حضور در انتخابات رعایت کنند؛ به طوری که اگر کسی فساد اخلاقی، اقتصادی، امنیتی و سیاسی دارد، مانع از ورود او به عرصه انتخابات شوند.» این در حالی بود که در ادامه بازرس خانه احزاب تاکید کرد: «اصل ششم قانون اساسی، نظام انتخاباتی کشور را بر پایه دو ستون در نظر گرفته که یکی انتخابات است و دیگری همهپرسی.» جعفر خداقلیزاده بر این اساس خواستار توجه بیشتر به اصول مرتبط با حقوق ملت در قانون اساسی شد و توجه به این مهم را زمینهساز «افزایش مشارکت در انتخابات» دانست.
رییس فصلی خانه احزاب ایران در این نشست با بیان اینکه نقش احزاب در ساختار سیاسی کشور تعریف نشده، اظهار کرد: «احزاب یک وظیفه قانونی دارند اما چون در ساختار سیاسی نیستند، دولتها توجهی به حرفهای احزاب ندارند.» منوچهر متکی که به عنوان یکی از دبیران کل احزاب اصولگرا در این نشست سخنرانی میکرد، با انتقاد نسبت به فعالیت احزابی که به باور او، «مردم را به شرکت نکردن در انتخابات ترغیب میکنند»، گفت: «مجوز حزبی که انتخابات را تحریم میکند یا مردم را به عدمشرکت در انتخابات فرا میخواند باید از سوی مسوولان مورد تجدیدنظر قرار گیرد.»
دبیرکل حزب مردمسالاری با تاکید بر اینکه هیچ نظام مردمسالاری بدون انتخابات معنا ندارد، گفت: «انتخابات لازمه هر نظام دموکراتیک، رقابت ضرورت این انتخابات و حزب پیشنیاز رقابت است.» مصطفی کواکبیان که در پایان این همایش، در سخنانی به عنوان جمعبندی نکات مطرحشده در این جلسه، گفت: «شورای نگهبان باید با نگاه به دیدگاه رهبری مبنی بر مشارکت حداکثری مردم، برخی نگاههای سلیقهای را در برخی شهرستانها مدیریت کند تا مشارکت افزایش یابد.» او همچنین در تذکراتی گفت: «در این جلسه قرار نبود مشکلات کلان مطرح شود و برخی مباحث مطرحشده چندان ربطی به موضوع نداشت.» این چهره سیاسی عضو فراکسیون اصلاحطلبان خانه احزاب همچنین بر رفع موانع مشارکت مردم تاکید کرد و با اشاره به تاثیر حل مشکلات معیشتی و اقتصادی بر مشارکت، گفت: «در جهت برطرف کردن این موانع باید اقدامات اساسی انجام شود.» کواکبیان در پایان گفت: «اگر احزاب جدی گرفته نشوند، رقابت بیخاصیتشده و درپی آن انتخابات و مردمسالاری بیخاصیت خواهد شد.»
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد