امید پزشکیان به رای اقلیت و حمایت ریاست
جهانصنعت – آبانماه ۱۴۰۴ از نیمه گذشته و با نزدیک شدن به واپسین ماه پاییز، کمکم به «فصل بودجه» که مهمترین روزهای تعامل و همکاری دولت و مجلس است، نزدیک میشویم. با این همه اما موضوع و محور اصلی گفتوگو و مذاکرات اعضای دولت و نمایندگان مجلس در آغاز هفته جدید و ازسرگیری جلسات علنی مجلس و جلسات غیرعلنی کمیسیونهای تخصصی پارلمان، نه این تعاملات بودجهای بلکه بحث استیضاح و برکناری چند تن از اعضای کابینه است و مهمتر آنکه هر چهار وزیری که این روزها از آنان بهعنوان وزیران در آستانه استیضاح نام برده میشود، از اعضای تیم اقتصادی دولت هستند. آنطور که منابع خبری به نقل از نمایندگان منتسببه طیفهای مختلف مجلس خبر دادهاند، عباس علیآبادی وزیر نیرو، غلامرضا نوریقزلجه وزیر جهاد کشاورزی، احمد میدری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و بالاخره فرزانه صادقمالواجرد بیش از دیگر اعضای کابینه خطر استیضاح را احساس میکنند.
۴ وزیر اقتصادی در آستانه استیضاح
بنابر این گزارش، مهرداد لاهوتیبائوج که ازقضا بهعنوان یکی از معدود نمایندگان حامی دولت در این مجلس شناخته میشود، بهتازگی در این رابطه اظهارنظر کرده و با بیان اینکه «طرح استیضاح وزیران کار و کشاورزی بهزودی اعلام وصول میشود»، مدعی است که «استیضاح آقایان میدری، نوریقزلجه و علیآبادی جدیتر است.» او که خود از جمله امضاکنندگان طرح استیضاح وزیر کار است، ضمن تاکید بر اینکه هدف مجلس از استیضاح این چند عضو هیاتوزیران، «کمک به دولت» و «تلاش در راستای تقویت کابینه» است، به پایگاه خبری تابناک گفته «ما همانطور که در زمان معرفی وزیران پیشنهادی رییسجمهور به آنان رایاعتماد دادیم، اکنون نیز این اختیار را داریم که مجددا رایاعتمادمان را از آن وزیرانی که عملکرد مناسبی ندارند، پس بگیریم.»
اما در حالی که لاهوتیبائوج از اعلاموصول استیضاح دو تن از این چهار وزیر در آینده نزدیک خبر داده، سخنگوی هیاترییسه مجلس تاکید کرده که «استیضاح این چهار وزیر در هیاترییسه مجلس ثبت شده است.» عباس گودرزی که ازجمله نمایندگان منتسب به جبهه پایداری و مخالفات سرسخت دولت پزشکیان است، با اشاره به اینکه «استیضاح چهار وزیر ثبت و به هیاترییسه ارجاع شده تا مسیر قانونی خود را طی کنند»، گفته: «شایسته است که دولت چهاردهم پس از گذشت یک بازه زمانی معقول، راسا دست به یکسری اصلاحات در کابینه بزند تا نیازی به اقدام مجلس نباشد.»
تلاش فراکسیون اقلیت برای نقشآفرینی بیشتر
لاهوتیبائوج که این روزها بهعنوان یکی از متقاضیان استیضاح وزیر کار بهشدت در فضای رسانهای فعال است، در گفتوگویی دیگر با وبسایت خبرآنلاین برنامههای فراکسیون مستقلین مجلس بهعنوان فراکسیون اقلیت را تشریح کرده و گفته: «هفته آینده با چهار وزیر در آستانه استیضاح جلسه خواهیم داشت و با آنان صحبت میکنیم.» او با تاکید بر اینکه وزیر جهادکشاورزی نخستین مهمان فراکسیون مستقلین در هفته آینده خواهد بود، توضیح داده که تصمیم به برگزاری این جلسات و دعوت از چهار وزیر در آستانه استیضاح دولت برای شرکت در جلسات فراکسیون مستقلین، در واقع خروجی رایزنیهای هیاترییسه و حدود ۲۰تن از دیگر اعضای این فراکسیون در یکی از جلسات هفته گذشته بوده است. این عضو هیاترییسه فراکسیون مستقلین اما در عین حال تاکید کرده که دعوت از این چهار وزیر در آستانه استیضاح، بهمعنای حمایت فراکسیون از آنان نیست. فراکسیونی که اگرچه بهعنوان «فراکسیون اقلیت» در مجلس دوقطبی کنونی فعالیت میکند اما آنطور که لاهوتیبائوج مدعی است، این فراکسیون صاحب قدرت و نفوذ قابلتوجهی در مناسبات مجلس است. تاثیرگذاری و نفوذی که پشتوانه آن، شمار چشمگیر اعضای این فراکسیون است؛ چنان که لاهوتیبائوج مدعی است: «شمار افراد حاضر در جلسات فراکسیون، از یکصدتن هم عبور میکند.»
حضور رییسجمهور در فراکسیون مستقلین
با این همه شاید مهمترین بخش از اظهارات اخیر این عضو ارشد فراکسیون اقلیت مجلس، آنجاست که او از حضور رییسجمهور در یکی از جلسات هفته آتی این فراکسیون خبر داده است. بهگفته لاهوتیبائوج، «بعد از جلسه با چهار وزیر در آستانه استیضاح، میخواهیم دیداری هم با آقای پزشکیان داشته باشیم.» او با اذعان به اینکه فراکسیون مستقلین مجلس دستکم تا به امروز، حضور و بروز چندانی در مناسبات سیاسی پارلمان نداشته، میگوید: «اگرچه تا به امروز حضور این فراکسیون در فضای سیاسی کمرنگ بوده اما اولا، در فضای طرحها و لوایح بسیار پرقدرت ظاهر شده و دوم اینکه میخواهیم حضور فراکسیون مستقلین را تثبیت کنیم.» این عضو هیاترییسه فراکسیون اقلیت مجلس در عین حال با تاکید بر رابطه عمیق این فراکسیون با دولت پزشکیان گفته: «تمام فریادهایی که بچههای ما در نطقهایشان میزنند، در حمایت از دولت است چراکه ما معتقدیم این دولت، دولتی است که بحث وفاق را مطرح کرد و باید کمک کنیم تا این وفاق آسیب نبیند.»
لاهوتیبائوج اما در شرایطی با انتقاد از تندروهای جناح راست که بهگفته او، توجهی به وفاق ملی و انسجام داخلی ندارند و همیشه برخلاف روند حرکت میکنند، به این واقعیت اذعان کرده که کماکان نیروی موثر در مناسبات، تصمیمات و تحولات درون مجلس، همان تندروهای منتسب به جبهه پایداری هستند که طبیعتا اگر در جریان بررسی طرح استیضاح وزیران دولت، حتی تنها بخشی کوچک از اعضای فراکسیون اقلیت نیز علیه دولت و همسو با استیضاحکنندکان گام بردارند، قاعدتا دولت و شخص رییسجمهور دیگر نباید به تثبیت و ابقای آن وزیران امیدوار باشند. البته اگر رییس مجلس نیز مخالفتی با استیضاح آن وزیران نداشته باشد. چه آنکه به هر حال روسای مجالس در ادوار گوناگون، به دفعات نشان دادهاند که در صورت تمایل میتوانند غیرممکن را ممکن کرده و نظر و خواستشان را بر آرای نمایندگان مجلس تحمیل کنند. نکتهای که بهویژه آنگاه در بحث کنونی درخصوص استیضاح چهار وزیر دولت پزشکیان، محل تامل خواهد بود که ادعاهای یکی از نمایندگان مجلس درخصوص حمایت سفت و سخت رییس مجلس دوازدهم از رییس دولت چهاردهم را بپذیریم.
محسن زنگنه که معتقد است «رییسجمهور با شناخت خوبی که از مجلس دارد، به قول معروف «رگ خواب مجلس» را میداند»، در عین حال مدعی است که «رییس مجلس هم هوای رییسجمهور را دارد.» اما نکته عجیبتر در سخنان این نماینده اصولگرای مجلس که بهنحوی میتوان او را در زمره چهرههای نزدیک به رییس مجلس قلمداد کرد، این است که او نهتنها مدعی است که قالیباف هوای پزشکیان را دارد بلکه از این نیز فراتر رفته و گفته است: «در دولت ابراهیم رییسی، وضعیت اینگونه نبود!»
این نماینده اصولگرای مجلس در اثبات ادعایش درباره روابط نهچندان حسنه ریاست مجلس و دولت پیشین، ادعا کرده که در دولت رییسی، «با یک اولتیماتوم رییس مجلس به رییسجمهور، رییس بانک مرکزی برکنار شد!» زنگنه همچنین ادعا کرده که دستکم «۱۱ مقام عالیرتبه دیگر اعم از معاون رییسجمهور، وزیر، معاون وزیر و برخی دیگر از مسوولان ارشد دولتی تغییر کردند» و در حالی از این سخن گفته که یکی از دیگر وزیران کابینه رییسی نیز درپی یکی از همین بهقول او، «اولتیماتومهای قالیباف»، ناگزیر به کنارهگیری از ادامه حضور در دولت و مقام وزارت شدند که احتمالا منظور او، کنارهگیری بهظاهر خودخواسته حجتالله عبدالمالکی، وزیر کار جنجالی دولت رییسی در روزهای پایانی خردادماه ۱۴۰۱ است.
به هر تفسیر در حالی که عزم برای استیضاح چهار تن از وزیران دولت و متعاقبا برکناری دستکم برخی از آنان جزم شده است، به نظر میرسد آنچه کماکان میتواند حفظ و تثبیت اعضای کابینه را تضمین کند، رای فراکسیون اقلیت مجلس است و البته حمایت ریاست مجلس؛ حمایتی که اگرچه در ماههای گذشته، چندان بروز و ظهور آشکاری نداشته اما برخی نمایندگان مجلس معتقدند که دولت میتواند روی آن حساب باز کند.
