2 - 01 - 2020
امیدهای بربادرفته
فاطمه رحیمی- با آغاز سال ۲۰۲۰، آنگونه که از شواهد امر پیداست، دیپلماسی ترامپ نه فقط در عراق و سوریه که در دو جبهه کرهشمالی و ایران شکست خورده است؛ شکستی که همزمان با آغاز سال پایانی ریاستجمهوری او و در آستانه استیضاحش در مجلس سنا رقم خورده است و میتواند پایههای ریاستجمهوری ترامپ را متزلزلتر کند و او را در آستانه خداحافظی با کاخ سفید محبوبش قرار دهد. هر دو بحران جان آمریکاییها را در معرض خطر قرار داده و قادر است توازن سیاسی انتخابات آمریکا در سال جاری میلادی را به زیان ترامپ تغییر دهد.
پس از حمله معترضان عراقی به ساختمان سفارت آمریکا به تلافی حمله آمریکا به نیروهای شبهنظامی تحت حمایت تهران، تقابل آمریکا با ایران به سطح خطرناک جدید رسید. در همین حال رهبر کرهشمالی هم در نخستین روز از سال ۲۰۲۰ هشدار داد که کرهشمالی به زودی سلاح استراتژیک جدیدی را آزمایش خواهد کرد. این سلاح میتواند آزمایش یک موشک بالستیک قارهپیما با قابلیت حمل کلاهک هستهای باشد که قادر است خاک ایالات متحده آمریکا را در معرض تهدید قرار دهد. این اقدام احتمالی کرهشمالی میتواند رابطه شخصی عاشقانه «ترامپ- اون» را به سرعت به یک وضعیت خطرناک جدید تبدیل کند. پیش از آن نیز رهبران کرهشمالی بارها به ترامپ و همکارانش در کاخ سفید درباره به خطر افتادن توافقهای گذشته در اثر زورگوییها و یکجانبهگراییهای واشنگتن هشدار داده بودند.
نخستین نگرانی ترامپ از ناحیه ایران است. او اکنون به جمهوری اسلامی ایران هشدار میدهد که هر گونه تهدید جدید برای آمریکاییها یا حمله به اهداف ایالات متحده میتواند عواقب شدیدتری برای تهران داشته باشد و حملات آمریکا به مواضع طرفداران ایران را تشدید کند. البته بارها کاخ سفید در خصوص موارد مشابه به رهبران ایران هشدار داده بود ولی به جز تشدید تحریمها، اقدام عملی دیگری از جانب ایالات متحده مشاهده نشد. از بسیاری جهات، حمله به سفارت آمریکا در بغداد نتیجه تقریبا اجتنابناپذیر سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ علیه ایران و متحدان این کشور در عراق است. منتقدان مدتهاست هشدار میدهند که سیاستهای نمایشی ترامپ در قبال ایران و کره شمالی ظاهرا برای پیشبرد موقعیت سیاسی او اتخاذ شده و نه ارزیابی هوشیارانهتر از اهداف سیاست خارجی آمریکا و در نهایت میتواند نتایج معکوسی در پی داشته باشد.
به نوشته سیانان، اعتراضات در مقابل سفارت ایالات متحده در بغداد میتواند نتیجه مشابهی با ماجرای بحران گروگانگیری اعضای سفارت آمریکا در تهران در نوامبر سال ۱۹۷۹ به بار آورد که منجر به یک دورهای شدن دوران ریاستجمهوری جیمی کارتر شد. گرفتن عبرت سیاسی از آن تحقیر تاریخی کار سختی نیست و بهتر است در آستانه انتخابات ریاستجمهوری ماه نوامبر به ذهن ترامپ برسد. با این وجود ترامپ بسیار غیرقابل پیشبینی است. او ممکن است با گذشت چند روز پس از این اوضاع پرتنش، درسهای سیاسی معمول را از این حادثه نگیرد. اعتراضات کنونی در مقابل سفارتخانه آمریکا در بغداد یادآور آسیبپذیری عظیم سربازان آمریکایی و دیپلماتهای واشنگتن در کشوری است که اهرم نفوذ کمی درون آن دارند و به نظر میرسد که تهران به دنبال پیروزی در نبرد نفوذ با آمریکا در عراق نزدیک به ۱۷ سال پس از سرنگونی رژیم صدام حسین است.در چنین شرایطی، با توجه به مخالفت بنیادی ترامپ با ایده استقرار پایگاههای بزرگ آمریکا در خاورمیانه، غیرمنتظره نخواهد بود که او به یکباره تصمیمی ناگهانی بگیرد و همه آمریکاییها را از این منطقه به خانه بازگرداند. چنین کاری ترامپ را در سال انتخابات در مظان اتهام تسلیم شدن در برابر ایران قرار خواهد داد هر چند او میتواند این اقدام را به عنوان پیروزی جلوه دهد زیرا این اقدام عمل به یک وعده انتخاباتی اوست.
از طرفی به نظر میرسد بازگشت کرهشمالی به رویکرد تهاجمی، نشانی از ناامیدی از سه دیدار چهره به چهره بین ترامپ و کیم است؛ سه دیدار نمایشی که از نظر کرهشمالی هیچگونه تساهل و کاهشی در زمینه تحریمهای واشنگتن علیه پیونگیانگ در پی نداشته است. اگر سیاست ترامپ در قبال کرهشمالی جواب ندهد و دولت پیونگیانگ اقدام به آزمایش دوباره موشکی و هستهای کند، ترامپ بیشتر بازنده خواهد بود زیرا ادعا و وعده او مبنی بر متوقف کردن آزمایش موشکی و هستهای پیونگیانگ، یکی از محورهای اصلی مانور او در عرصه موضوعات سیاست خارجی در انتخابات ۲۰۲۰ است. رویکرد دیپلماتیک ترامپ در قبال کرهشمالی با وجود امتیازاتی که او در دیدار با کیم و متوقف کردن تمرینات نظامی ایالات متحده و کرهجنوبی داده، تاکنون هیچ پیشرفت عملی در جهت عاریسازی شبهجزیره کره از سلاح هستهای در پی نداشته است.در نتیجه با توجه به تشدید چالشها در عرصه سیاست خارجی ترامپ که در اثر سیاستهای بحثبرانگیز او در سه سال گذشته ایجاد شده، میتواند موقعیت سیاسی او را در سال پایانی دوره اول ریاستجمهوری تحت تاثیر قرار دهد. این امر نه فقط در سال پایانی زمامداری چهرهای نامطلوب از ترامپ در اذهان عمومی ترسیم میکند بلکه میتواند بر حمایت سناتورها از ترامپ در جریان تداوم روند استیضاح او در سنا هم تاثیر بگذارد. با این همه اگرچه گمان نمیرود که ترامپ پیش از پایان دوره ریاستجمهوریاش ناچار به کنارهگیری شود، اما همه این تحولات احتمالا جمهوریخواهان را در انتخابات پیشرو، بیش از گذشته ضعیف خواهد کرد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد