امیدواری شکننده در بورس
جهانصنعت- هفته گذشته برای بورس تهران یکی از از بهترین ایام معاملاتی از تاریخ پس از جنگ ۱۲روزه بوده است. شاید از نظر آمار ورود سرمایه و یا میزان ثبت بازده مثبت، بورس تهران هفتههای بهتری را ثبت کرده باشد اما رشد بازار در هفته گذشته از آن جهت دارای اهمیت است که این رشد در زمانی اتفاق افتاد که P/Eبازار در محدوده بالاتری قرار گرفته بود.
در همین حال گروهی از تحلیلگران بر این باور بودند که پس از گذشتن شاخص از مقاومت تاریخی باتوجه به رشد زیاد اغلب نمادهای بازار سهام، بار دیگر زمان اصلاح شاخص فرا رسیده و حتی احتمال خروج دوباره سرمایه از بازار را بسیار قوی میدانستند اما سرمایههای حقیقی با خروج از بازارهای موازی و فروش واحدهای صندوقهای درآمد ثابت، باعث رشد دوباره سطوح قیمت سهام و تشکیل صفوف خرید گسترده در بازار شدند.
تقویت تحلیلگری در بازار سهام
در این بین، به عقیده برخی اهالی بازار رشد دلار در بازار آزاد و همزمان درجا زدن نرخ طلا در بازارهای جهانی، یک دلیل عمده در ورود پولهای حقیقی به بورس با هدف حفظ ارزش سرمایهها بوده است اما میتوان گفت، انتخابهای هوشمندانه سهام توسط خریداران در بازار و این موضوع که اغلب سهامداران سراغ نمادهای با آینده روشنتر و گزارشها و اخبار سودآوری بهتر رفتند، احتمال تقویت و پایداری بازار در هفتههای آینده را بیشتر تضمین میکند و حتی میتوان ادعا کرد برخی سرمایهها با خریدهای هفته گذشته، مدل پورتفوی سرمایهگذاری خود تا پایان سال را مشخص کردند.
خوشبینی معاملهگران به سیاستهای حمایتی
به نظر میرسد سرمایهگذاران در سهام، باوجود ریسکهای همیشه همراه با افتصاد کشور، از دو هفته گذشته و با عبور شاخص از سقف قبلی، تصمیم به حضور در بازار گرفته و باتوجه به حمایتهای بازارساز از روند معاملات، نسبت به سرمایهگذاری مصممتر شدهاند.
این روند روبه رشد، همزمان با کاهش تنشهای نظامی و سیاسی در منطقه و همینطور اخبار مربوط به عرضه ارز زنجیره فولاد در تالار دوم و به طور کلی پذیرش ضمنی دولت برای عرضه ارز دیگر گروههای بورسی در تالار دوم مرکز مبادله صورت گرفت. از طرف دیگر همصدایی سیاستگذاران در حذف ارز ترجیحی و خداحافظی با دلار ۲۸۵۰۰تومانی در بودجه سال آینده نیز باعث شد تا تحلیلگران با نگاهی متفاوت به تحلیل سودآوری سهام بازار بپردازند. تجمیع اخبار مثبت و همزمانی آنها با یکدیگر در نهایت منجر به ایجاد جو روانی مثبت نسبت به سهام بورسی شد که تاثیر آن در ورود سرمایهها و صفوف خرید سهام بازار نمود پیدا کرد.
ریسک بودجهای پیش روی بازار
با تمام این اوصاف و ایجاد خوشبینی در میان معاملهگران نسبت به حمایتهای دولت از بورس، این بازار همچنان نگران بودجه است. بودجهنویسی در ایران بدون توجه به درآمدها، به روشی شایع تبدیل شده است. آرزوهای رشدهای چندیندرصدی روی کاغذ، برای سیاستمداران بدون توجه به داراییها و درآمدها، آثار زیانباری را به اقتصاد ایران تحمیل کرده و در نتیجه آن، همواره دولتها وادار به استقراض از بانک مرکزی و یا انتشار اوراق شدهاند.
در سالهای اخیر معضل جدی درآمد در سایه تحریمها نیز دولت را درگیر خود کرده و عملا رشد واقعی اقتصادی را ناممکن کرده است. این روند باعث شده تا با کاهش جدی درآمدها دولت دست به انتشار حجم گستردهتری از اوراق بزند. با توجه به افت میزان سرمایهگذاری و کوچک شدن اقتصاد و فشار تورمی، نرخ بازده به یکباره به محدوده ۳۸ تا ۴۰درصد رسیده است.
تا پایان امسال و حتی در سال آینده نیز دولت همچنان با همین مشکلات دست به گریبان خواهد بود و از همین رو کاهش نرخ بهره امری ناممکن به نظر میرسد؛ مگر آنکه دری باز شده و توافقی صورت بگیرد تا اقتصاد کشور از فشار کنونی خارج شود. ادامه این روند کاهش شدید جذابیت سرمایهگذاری را به دنبال خواهد داشت که با توجه به منابع محدود داخلی، آثار زیانبار آن در صنایع تولیدی بروز خواهد کرد. به همین خاطر برخی تحلیلگران بازار سرمایه، بورس تهران را با وجود این روند برای سرمایهگذاری غیرجذاب میبینند و همواره به عنوان ریسک بزرگ برای بازار از آن یاد میکنند.
افت ارزش سرمایه در اقتصاد ناموزون ایران
از سوی دیگر باتوجه به تورم موجود و افزایش هزینههای شرکتها و افت مداوم ارزش پول، صنایع ایران از منظر درآمد دلاری و در رقابت جهانی، به مرور عقبگرد کرده و رشدهایی که در سایه جهش قیمت دلار رخ داده، صرفا میتواند تا حدودی افت ارزش سرمایه را جبران کند که آن هم شامل تمامی گروههای بازار نخواهد بود.
به همین خاطر در یک نگاه بدبینانه، نمیتوان رشد بازار سرمایه را لزوما نشاندهنده رشد ارزش کلی اقتصاد دانست و بخشی از آن ناشی از رشد قیمت دلار و اثر آن بر صورتهای کاغذی شرکتهاست. برهمین اساس برخی معتقدند که بورس تهران و رشدی که این روزها تجربه میکند، در کوتاهمدت و میانمدت میتواند سودهایی را نصیب سرمایهگذاران کند اما در صورت ادامه این مسیر و برقراری تحریمها، در بلندمدت هم شرکتها و سرمایهگذاران با چالش مواجه شده و بورس تهران ارزش سرمایهگذاری خود را از دست میدهد.
گفتنی است، بورس تهران در هفته گذشته با ثبت رشد ۳۷/۵درصدی و رسیدن به ۳میلیون ۵۶۱هزار واحد و با گذر از میانه کانال ۳ میلیونی، موفق شد تا با ثبت یک کندل قدرتمند صعودی به استقبال هفته بعد برود. در معاملات هفته گذشته باتوجه به استقبال سهامداران از سهام کوچک و متوسط بازار، شاخص کل هموزن نیز موفق شد با ثبت ۲۵/۴درصد رشد، ضمن عبور از قله قبلی، به آستانه یکمیلیون واحد برسد. در صندوقهای طلا بورسی، بازار شاهد معاملاتی آرام بود اما همچنان موفق به حفظ سقف هفته گذشته در شاخص شدند.
