22 - 02 - 2018
امکانسنجی برخورد سوریه و ترکیه
دکتر صلاحالدین هرسنی*
مرحله جدیدی که در شمال سوریه شروع میشود ناشی از مواضع جدیدی است که از سوی ارتش سوریه اعلام شده است. در این ارتباط ارتش سوریه اعلام کرده برای حمایت از نیروهای کرد کشورش برای مقابله با ترکیه وارد عفرین خواهد شد. این موضع ارتش سوریه، واکنش مولود چاووشاوغلو وزیر خارجه ترکیه را به دنبال داشت. او در واکنشی سخت اعلام کرد که در صورت اقدام ارتش سوریه در حمایت از کردهای این کشور و چالش بر سر عملیات شاخه زیتون جهنمی به پا خواهد کرد که هیچکس یارای مقابله و توان ایستادگی با آن را ندارد.
با اعلام مواضعی که از سوی ارتش برای حمایت از کردها آن هم برای مقابله با ترکیه شده است، میتوان گفت که تحولات میدانی شمال سوریه وارد مرحله جدیدی میشود. این وضعیت به معنای تزاید و تصاعد بحران در شمال سوریه است چراکه از یک طرف ارتش آزاد وابسته به ترکیه با واحدهای کرد مدافع خلق تحت امر آمریکا در نبرد است و از سوی دیگر قرار است ارتش سوریه نیز برای مقابله با عملیات شاخه زیتون به همراه واحدهای کرد مدافع خلق وارد عمل شود. در این ارتباط، دلیل همراه شدن و پیوستن قریبالوقوع ارتش سوریه به یگانهای کرد مدافع خلق در دلایلی ریشه دارد؛ اول آنکه این دو با وجود اختلاف دیدگاه درباره آینده نظام سوریه، سهم و نقش یکسانی در مبارزه با داعش داشتهاند. به واقع بخشی از به پایان رسیدن فتنه و غائله داعش در بطن تحولات سوریه، مرهون تلاشهای مقابلهجویانه آنها بوده است. دوم آنکه در شرایط حاضر، تداوم حیات سیاسی و بقای اکراد با توجه به سیاستهای خصمانه ترکیه در قبال آنها امیدوارکننده نیست. ترکیه به بهانه مبارزه با داعش در گذشته عملیات سپر فرات و هماینک نیز عملیات شاخه زیتون علیه کردها را در حال انجام دارد. از طرف دیگر برای کردهای منطقه به کنترل درآمدن بخش اعظمی از مناطق سوریه به دست نیروهای ائتلاف مطلوبیت بیشتری دارد و آنها میدانند که در سوریه پساداعش سهمی از قدرت دارند. همچنین آنها به این نتیجه رسیدهاند که نگاه بشار اسد همانند نگاه اردوغان نسبت به آنها توام با کینه و نفرت نیست. به همین خاطر است که آنها همسویی و همراه شدن با ارتش سوریه را در ماندن زیر شاخههای زیتون ارتش ترکیه ترجیح دادهاند.
محققا این تغییر استراتژیک ارتش سوریه در همراه شدن با کردها واکنش پرشدت ترکیه را به دنبال خواهد داشت. این وضعیت به معنای آن است که احتمال برخورد پرشدت ترکیه و سوریه در شمال سوریه و جبهه عفرین منتفی نیست. به واقع برخورد ترکیه و سوریه در عفرین میتواند بحران سوریه را وارد مرحله جدیدی از نزاع و درگیری کند. شواهد موجود با توجه به منویات مقامات آنکارا و مواضع صریح چاووشاوغلو نشان میدهند که ترکیه اهداف عملیاتی گستردهتری را آن هم به دنبال تهدیدات جدید چاووشاوغلو در نوار مرزی شمال سوریه دنبال میکند، به این معنی که همه تلاش ترکیه، صرف بیرون راندن نیروهای کرد در عفرین نیست بلکه آنکارا قصد دارد پس از عملیات در عفرین، به تل رفعت و سپس الباب برسد؛ مسالهای که در صورت تحقق میتواند اهداف ترکیه برای تسلط بر نوار مرزی شمال سوریه تا جرابلس و حتی کوبانی را محقق کند. این امر بیش از هر چیز به معنای ایجاد منطقه حائل توسط ترکیه در شمال سوریه است. بدون تردید نیروهای دموکراتیک کرد تحت حمایت واشنگتن در برابر این اهداف آنکارا مقاومت خواهند کرد. در مجموع میتوان گفت که نتیجه توسعهطلبی ترکیه در شمال سوریه ضمن آنکه فشار واشنگتن بر آمریکا را به دنبال خواهد داشت، میتواند منجر به برخورد نظامی مستقیم ترکیه و کردهای سوریه به همراه ارتش سوریه شود؛ موضوعی که بدون شک با توجه به تلاش تهران و مسکو برای خاتمه بحران سوریه مورد پذیرش و رضایت آنها نخواهد بود.
*مدرس علوم سیاسی
و روابط بینالملل
S.Harsani.k@gmail.com
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد