الزام کنترل بودجه و بهره در مقابل بورس

همایون دارابی،کارشناس بازارسرمایه

بازارسرمایه باتوجه به رکوردشکنی‌هایی که داشته منتظر خبر و تحولات است زیرا هر خبر و یا اتفاقی رخ بدهد برخی گروه‌های بورسی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. شاهد این هستیم که در بازار جهانی قیمت فلزاتی مانند مس رکوردشکنی کرده و از این نظر نماد‌های وابسته به این فلز در بورس ایران هم رشد قیمت را تجربه کردند. ازسوی دیگر کرک اسپرد و حاشیه سود پالایشی‌ها یا بنگاه‌های اقتصادی کاهش پیدا کرده به‌همین دلیل پالایشگاه‌های ایرانی ضعیف‌تر شدند.

درحال حاضر بازارسهام منتظر اخبار و همچنین مسائلی است که بتواند باعث رشد شاخص کل شود و به سطوح بالاتری برساند. بودجه سال آینده و نرخ ارز شرکت‌های صادراتی نیز از مهم‌ترین مسائلی هستند که می‌توانند بر روی بورس تاثیر بگذارند. در کنار آن اخبار سیاسی هم تاثیر می‌گذارد و از اهمیت برخوردار است. اکنون بازاربورس نه رشد قابل ملاحظه‌ای را برای خود متصور بوده و نه انتظار ریزش می‌رود بلکه در یک روند تقریبا خنثی منتظر اخبار مهمی است که جریان بازار را مشخص کند. نرخ بهره در آبان‌ماه حدودا یک‌درصد افزایش یافته و این روند نگران‌کننده به نظر می‌رسد. باید خاطرنشان کرد که نرخ بهره در کشور ما بیش از حد انتظار است و ادامه این روند افزایشی نرخ بهره بنگاه‌ها و اقتصاد کشور را به گودال عظیمی فرو می‌برد. این روند همچنین به سطح خطرناکی از نرخ بهره رسیده و عملا رکود بسیار شدیدی را به فعالیت اقتصادی و خانوار تحمیل کرده و هزینه‌ها را افزایش می‌دهد. ازطرف دیگر افزایش نرخ بهره منجر به انباشت عظیم پول‌ها شده که این افزایش نقدینگی در آینده می‌تواند تورم بسیار سنگینی را به‌وجود بیاورد.

نرخ بهره از جمله مسائلی است که باید به سرعت در مورد آن تصمیم گیری شود و در حال حاضر افزایش نرخ بهره شاید برای اقتصاد ایران خطر اول محسوب شود. باید درنظر داشت ارقام کسری بودجه دولت نیز آن قدر سنگین شده که از توان اقتصادی کشور خارج است و عوامل بنیادی شرکت‌ها قدرت جلوگیری از آسیب‌های آن به بازارسرمایه را ندارند. دولت باید هزینه‌های خود را تا حد قابل‌توجهی کاهش دهد چراکه ۸۰‌درصد اقتصاد کشور در دستان شرکت‌های دولتی بوده و تامین هزینه‌های رو به افزایش از توان اقتصاد خارج شده است.

رونق و گسترش ابزار‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر بدهی بر کل اقتصاد مفید بوده و در کل جهان حجم بازار بدهی چند برابر بازارسهام است اما ساختار بازار بدهی باید به در یک چارچوب‌ منطقی باشد زیرا اگر بیش از اندازه رشد کند و گسترده شود به دشمن اقتصاد و بازار‌های مولد تبدیل خواهد شد.