2 - 03 - 2018
افزایش کودکآزاری با فقدان آموزش
گروه جامعه- سال ۹۶ سال تلخ و آزاردهنده برای کودکان این سرزمین بود. سالی که کودکآزاری و مرگ کودکان بیشتری را در آن دیدیم. فارغ از تلخیهای دیگر در کشور، اما قصههای آتنا و پریا و بنیتا و اهورا و دهها کودک دیگری که مورد کودکآزاری، تعرض و مرگ قرار گرفتند، متفاوتتر و تلختر از باقی مسایل بود. فقط این تعداد در حجم بالایی رسانهای شد. چه آنکه تعداد زیادی از کودکان کار و خیابانی روزانه مورد تعرض بسیاری دستهای آلوده قرار میگیرند و کسی از وجود آن مطلع نمیشود. به گفته فعالان و مددکاران جمعیت دانشجویی- امدادی امام علی در بررسی همین چند ماه اخیر ۱۶۷ کودکی را یافتهاند که مورد تعرض جنسی قرار گرفتهاند. همین آمارهای رسمی و غیررسمی از کودکآزاری و مصایب مربوط به حوزه کودکان نشان میدهد مساله کودک هنوز به طور شایسته در قوانین کشور در نظر گرفته نشده و سالها خاک خوردن قانون حمایت از حقوق کودکان در مجلس و پیگیری فعلی نمایندگان برای تصویب آن نشان از بیتوجهی سازمان یافته نسبت به وضعیت و آسیبها و خطراتی است که کودکان را تهدید میکند و هر روز از دیرکرد تصویب قانون باعث میشود کودکان بیشتری در این جامعه قربانی نگاههای آلوده و خشونت و تجاوز شوند.
همین هفته گذشته سمینار کودکآزاری برگزار شد که مسوولان مختلف دولتی و نهادهای متولی حوزه حمایت از حقوق کودکان و برخی نمایندگان مجلس و شورای شهر در آن پاسخگوی پرسشهای مددکاران و عملکرد خود بودند. سمیناری که به همت جمعیت امام علی برگزار شد و نکات بعضا تکاندهندهای در آن عنوان شد. اما همه این آمارها و اطلاعات و اخبار در خصوص کودکآزاریها و خطرات در کمین، نکته بارزی را به خانوادهها و مسوولان آموزشی گوشزد میکند که آن هم آموزش خودمراقبتی به کودکان است؛ محور مهمی از آموزش به کودکان و دانشآموزان که مورد غفلت عدیدهای قرار گرفته است. تنها نکته امیدوارکننده این است که برخی والدین از پیش از بلوغ فرزندانشان شروع به آموزش به آنها از طریق صحبت کردن، آموزش و تهیه کتابهای مربوط به مسایل دوران بلوغ میکنند.اما هنوز هم بسیاری از والدین از ضرورت مقابله با خطرات احتمالی در جامعه و حتی میان آشنایان به کودکان خود جهت مراقبت از بدنشان آگاهی ندارند و هیچ آموزشی به کودکان نمیدهند و همچون نسلهای گذشته معتقدند کودک خودش بزرگ میشود و کمکم یاد میگیرد. غافل از اینکه این کمکم یادگرفتن، از همسالان و دوستان خود است که آنها هم دارای اطلاعات ناقص و بعضا اشتباهی هستند و این موارد ناسالم و غیرصحیح و غیراصولی را به همکلاسیهای خود آموزش میدهند. اما حلقه مفقوده اصلی در این میان مدارس و سیستم آموزشوپرورش به طور کلی است. سالهاست به خصوص پس از انتشار بالای اخبار کودکآزاری و تعرض جنسی به کودکان، کارشناسان آموزشی متعدد و بسیاری از معلمان معتقدند باید در مدارس آموزش جنسی و به خصوص آموزش خودمراقبتی از بدنشان به کودکان ارائه شود. طاهره پژوهش فعال حقوق کودک معتقد است: آموزش خودمراقبتی به کودکان به خصوص کودکان کار و خیابانی که به عنوان مددکار با این کودکان بیشتر سر و کار دارند، بسیار ضرورت دارد. این آموزشها باعث میشود کودکان کاری که در معرض آسیبهای مختلف در جامعه و از سوی معتادان و کارفرماها و حتی خانوادههای معتاد خود قرار دارند، یاد بگیرند حداقل از بدن خود مراقبت کنند تا کسی به راحتی نتواند به آنها تعرض و تجاوز کند و انواع آزارها را برساند. اگر کودکان با انواع خشونتها آشنا شوند و نسبت به مقابله با آنها و مراقبت از خود آگاهی پیدا کنند، درصد بالایی میتوانند خود را از وضعیت آسیبها و آزارها برهانند یا به موقع خود را نجات دهند. متاسفانه به حدی این ناآگاهی بالاست و کودکان ناتوان هم قدرتی برای دفاع از خود و بدنشان ندارند که سوءاستفادههای زیادی در این میان رخ میدهد و آسیب است که به جان و روح این کودکان برای همه عمر وارد میشود. کودکانی که باید پس از این آسیبها و آزارها و تعرضها مددکار و روانکاوی طولانیمدت شوند تا بتوانند به زندگی عادی خود بازگردند. اما آموزشوپرورش به دلیل ملاحظات و محدودیتهای گوناگون و عدم خواست خودشان تاکنون امکان ایجاد آموزشهای جنسی در مدارس و خودمراقبتی برای کودکان را فراهم نکردهاند و توجهی به این موضوع با توجه به آمار بالای کودکآزاری در جامعه نمیکنند.
چندی قبل سارا گلستانی کارشناس و مشاور خانواده، با اشاره به زمان مناسب برای ارائه آموزشهای خودمراقبتی به کودکان عنوان کرده بود: از زمانی که کودک از منزل خارج میشود و زمانی را بدون حضور والدین سپری میکند، لازم است آموزشهای خودمراقبتی را دریافت کند و با حوادثی که ممکن است او را تهدید کند آشنا شود بنابراین زمان دریافت این آموزشها در هر خانواده با شرایط و ویژگیهای خاصی که در آن وجود دارد، متفاوت است. وی معتقد است کودک باید بداند که مجاز است با چه کسانی معاشرت داشته باشد، پاسخ چه کسانی را بدهد و در چه شرایطی میتواند به افراد اعتماد کند.
این کارشناس ارشد مشاور خانواده با اشاره به تفاوت شیوه ارائه این آموزشها در سنین هفت سال به بالا بیان کرده: باید از هفت سالگی به بعد، که زمان ورود رسمی کودکان به اجتماع است، به آنها آموزشهای اختصاصیتری درباره مراقبت از بدن ارائه شود تا آنها بدانند که با افرادی که سعی دارند بیش از حد معمول به آنها نزدیک شوند چه برخوردی کنند.
گلستانی با تاکید بر اهمیت سادهگویی در ارائه آموزشهای خودمراقبتی، به والدین توصیه کرد تا از جملاتی مانند اینکه: «هرکس بخشهایی در بدن خود دارد که حریم خصوصی وی است و هیچکس حق دست زدن به این بخشهای بدن را ندارد» یا گفتن این مساله که «در صورتی که کسی سعی کرد به بدن تو نزدیک شود، باید به پدر و مادر اطلاع دهی»، برای ارائه این آموزشها استفاده کنند.به گفته کارشناسان حوزه روانشناسی، یکی از ضرورتهای آموزشهای خودمراقبتی، به دلیل پدوفیلیا (میل جنسی به کودکان) است که یک بیماری است و از آنجا که این بیماران نشانههای روحی و روانی خاصی ندارند، به راحتی قابل شناسایی نیستند و حتی ممکن است در میان خانوادهها و نزدیکان کودک چنین بیمارانی حضور داشته باشند. از آنجا که نمیتوان تمام این افراد را کنترل کرد، بهترین راه برای حفظ کودکان، آموزشهای خودمراقبتی به آنان است.
همچنین در خصوص نحوه مواجهه خانواده با کودکان آسیب دیده، اولین اقدام حفظ آرامش و کنار آمدن با واقعیت است. این افراد میتوانند با مراجعه به بهزیستی از خدمات حمایتی بهرهمند شوند. بهزیستی نیز این افراد را به مشاوران و روانشناسان معرفی خواهد کرد. این کودکان نیازمند حمایتهای ویژهای هستند. خانوادهها نباید کودک آسیب دیده را با سوالات متعدد تحت فشار قرار دهند. خانوادهها و مشاوران باید اجازه دهند کودک تنها زمانی که خودش تمایل داشت، درباره حادثه رخ داده صحبت کند.
فرآیند درمان، طولانیمدت و پرهزینه
مهمترین کمکی که میتوان به خانوادههای آسیبدیده داشت، اختصاص بودجههای حمایتی در قالب «کمک هزینه» درمان است. خانوادهها باید بیشترین آموزشها را پیش از وقوع این حوادث دریافت کنند. زمانی که سن کودک بیشتر باشد جامعه معمولا خود کودک و خانوادهاش را مورد سرزنش قرار میدهد، در حالی که هیچ خانوادهای نمیخواهد چنین حوادثی برای فرزندش رخ دهد، در نتیجه باید آنها را درک و همراهی کرد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد