اعتراف ارزی رییس مجلس
محمدصادق جنان صفت
افزایش قیمت هر دلار آمریکا در بازار آزاد ایران در روزهای تازهسپریشده در پله نخست گزارشهای اقتصادی نشسته و در هر کوی و برزن در کانون داوریها قرار گرفته است. شهروندان ایرانی که افزایش قیمت دلار را از افزایش قیمت کالاهای اساسی و دیگر کالاها احساس میکنند میخواهند بدانند چرا قیمت دلار روند فزاینده را تجربه میکند.
آنها بیشتر از اینکه به تحلیلهای کارشناسانه مجهز باشند با برگشت به خرد خود میگویند دولت بازهم ریال کم آورده و میخواهد کمبود ریال را با افزایش قیمت دلار جبران کند. اما منتقدان دولت چهاردهم که هر اتفاق ناخوشایندی از جمله افزایش قیمت دلار را به تصمیمهای دولت برگشت میدهند باور دارند یا تظاهر به باور میکنند که سیاستهای اقتصادی ناکارآمد دولت دلیل افزایش قیمت دلار و در نتیجه افزایش قیمت مواد غذایی شده است. واقعیت چیست و چه باید کرد؟ اقتصاددانان و مدیران بنگاهها و نیز برخی مدیران دولت و نهادهای دیگر اما دلیل افزایش قیمت دلار در بازار آزاد را کمبود عرضه و تخصیص دلار میدانند.
بهطور مثال همین چند روز پیش بود که معاون برنامهریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی گفت که ثبت سفارشها طبق برنامه انجام و حجم قابلتوجهی نهادههای دامی در بنادر شمال و جنوب تخلیه شده اما بهدلیل نبود ارز این کالاها ماههاست پشت درهای گمرک ماندهاند. او تلویحا تاکید کرد که وزارت جهاد در میدان تامین امنیت غذایی کشور «بسیار تنها» رها شده است.
این همان چیزی است که یکی از واردکنندگان بزرگ نهادههای دامی نیز بارها گفته ولی صدایشان به جایی نمیرسد. در همین راستا اما محمدباقر قالیباف، رییس مجلس قانونگذاری به بهانه پاسخگویی به یک عضو مجلس با اشاره به کاهش منابع ارزی به دلیل افت قیمت نفت توضیح داد: ما حدود ۲۰درصد عدم تحقق در حوزه ارز داشتیم اما تصمیم گرفته شد که این بیست و چنددرصد از بودجه نیروهای مسلح کسر نشود یعنی براساس تصمیم سران قوا، همان بودجه مصوب مجلس بدون کاهش باقی بماند و صرفهجویی از بخشهای دیگر انجام شود.
این اعتراف ناخواسته رییس مجلس همان چیزی است که دولت و روسای بانک مرکزی و سازمان برنامهوبودجه آن را انکار میکرده و میکنند. حقیقت این است که درآمد حاصل از صادرات نفت و سختگیری و آزمندی بیشتر چینیها در پرداخت بهنگام ارز نفت صادرشده، ایران را در شرایط بدی قرار داده است و باید در کانون توجه قرار گیرد. اینکه چرا باید واردات انواع گوناگون لوازمخانگی، اتومبیل و موتورسیکلت چینی با شتاب انجام شود دلیلش این است که چینیها در تولید این کالاها دست بالا دارند و با پول نفت تهاتر انجام میدهند. کاش مدیران اقتصادی کشور بهجای طفره رفتن از دلیل اصلی افزایش قیمت دلار که عرضه کمتر دلار بانک مرکزی به بازار و نیز مفتخری دلار صادراتی است داستان را با مردم در میان بگذارند.
با توجه به اینکه درآمد ارزی در ماههای پیشرو بهدلیل سختگیری دونالد ترامپ برای صادرات نفت با احتمال کاهش روبهرو است باید گامهایی در مسیر ارزآوری برداشت، گام نخست و بیبدیل برطرف کردن تحریمهای اقتصادی است.
