استیضاح همزمان ۵وزیر در شرایط کنونی مشکوک است
علی فریدونی- مجلس دوازدهم که اکثر کرسیهایش در اختیار اصولگرایان است، اگرچه در ماههای نخست فعالیتش در جریان بررسی صلاحیت وزیران پیشنهادی مسعود پزشکیان سعی کرد تصویری از همراهی و همکاری با دولت ارائه کند، حدود ششماه پس از آغاز به کار دولت جدید، با کلید زدن استیضاح وزیر اقتصاد دولت، عبدالناصر همتی را که بیتردید از مهمترین اعضای کابینه پزشکیان و رییس تیم اقتصادی دولت بود، استیضاح و برکنار کرد. نمایندگان اصولگرای مجلس دوازدهم بهویژه تندروهای این جناح در ادامه مسیر نیز با استناد به قانون موسوم به «نحوه انتصاب اشخاص در مشاغل حساس» که از جنجالیترین مصوبات مجلس انقلابی بود، جواد ظریف را هم از قطار دولت پیاده کردند و در هفتهها و ماههای گذشته در تلاشند تا همان سرنوشت را برای محمدرضا عارف، معاون اول رییسجمهور و نفر دوم دولت رقم بزنند. آنچه اما در روزهای گذشته حتی بیش از جنجال حذف عارف، منجربه واکنش چهرههای سیاسی شده، کلید زدن همزمان دستکم پنجاستیضاح در مجلس است؛ پروژهای که بهباور برخی ناظران آلوده به اغراض سیاسی- جناحی است و به همین دلیل بهسراغ علیمحمد نمازی رفتیم و سعی کردیم در گفتوگو با این نماینده پیشین مجلس که هماکنون بهعنوان یکی از اعضای ارشد حزب کارگزاران سازندگی فعالیت میکند، انگیزههای احتمالی متقاضیان این استیضاحهای همزمان را مورد بررسی قرار دهیم.
همانطورکه مستحضرید در روزها و هفتههای گذشته بحث استیضاح دستکم ۵وزیر کابینه مطرح شده است؛ با توجه به شرایط خاص کشور بهلحاظ سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، این استیضاحها را چگونه ارزیابی میکنید؟
به هر حال یکی از وظایف مهم مجلس، نظارت بر اجرای مصوبات و قوانین و برنامههایی است که مسوولان اجرایی موظف به اجرای آنها هستند. در این راستا نیز طبیعتا استیضاح یکی از ابزارهای مهمی است که نمایندگان مجلس برای اعمال نظارت بر عملکرد دولت در اختیار دارند. درواقع اگر از ابزار استیضاح بهدرستی استفاده شود، در سالمسازی فضای کار و تلاش هیات دولت بسیار موثر خواهد بود؛ به این معنی که مانع کمکاری، سستی و تخلف اعضای دولت میشود. زمانی که نمایندگان مجلس موضوعی را مطرح میکنند و از وزیر سوال میپرسند، وزیر فرصت دارد از خود دفاع کند و درنهایت یا نمایندگان از توضیحاتی که ارائه میشود، راضی میشوند یا با آن وزیر به تفاهمی میرسند تا وزارتخانه روند کار خود را اصلاح کند و در غیر این صورت، مجلس رای به استیضاح و برکناری آن وزیر میدهد. بنابراین میتوان گفت که اصل موضوع استیضاح امری قابلقبول است اما یک ضربالمثل قدیمی داریم که میگوید «سنگ بزرگ نشانه نزدن است!» درواقع من تعجب میکنم که چگونه اکنون بحث استیضاح همزمان حدود یکچهارم اعضای کابینه مطرح شده است؛ آنهم درحالیکه به هر حال فرآیندی که در مجلس طی میشود تا نمایندگان به این تصمیم برسند که استفاده از دیگر ابزارهای نظارتی مجلس همچون سوال از وزیر کارساز نیست و لزوما باید استیضاح به جریان بیفتد، فرآیندی حداقل یکساله است. با این حساب این سوال مطرح میشود که آیا در طول این یکسال گذشته تلاش شده وزیرانی که هماکنون در معرض استیضاح قرار گرفتهاند، متوجه نواقص کار و اشکالاتی که در این مسیر دارند، بشوند یا خیر؟! آیا این پنجوزیر که اکنون استیضاح آنها مطرح شده، در طول یکسال گذشته هیچ تلاشی برای بهبود وضعیت اجرای خود نداشتهاند که حالا نمایندگان چارهای جز استیضاح آنان نمیبینند؟!
با توجه به اینکه شما بهعنوان یک فعال سیاسی و نماینده پیشین مجلس در جریان رویدادها و تحولات سیاسی و همچنین عملکرد دولت و مجلس هستید، به نظر شما آیا روندی که از آن صحبت میکنید، طی شده است؟!
به هر حال تصمیمگیری در این رابطه در حیطه اختیارات و وظایف مجلس است. مساله اما این است که آیا در حال حاضر باید این استیضاحها انجام شود یا خیر؟! به اعتقاد من اگر نیت خالص و قصد اصلاح امور وجود داشته باشد، ایرادی ندارد. مجلس باید بهطور دائم بر عملکرد دولت نظارت داشته باشد اما همانطور که عرض کردم، رسیدن به این مرحله خود جای بررسی دارد بهویژه اینکه معمولا پس از معرفی کابینه، یک وقفه حداقل یکماهه در مجلس برای رسیدگی به استیضاحها اختصاص مییابد. بنابراین معتقدم با توجه به شرایط کنونی این اقدام ناگهانی و استیضاح همزمان پنج وزیر به کشور مشکوک به نظر میرسد.
پیشنهاد شما برای مدیریت بهتر شرایط کنونی چیست؟!
طبیعتا بهتر است که نمایندگان مجلس ابتدا با این پنجوزیری که در معرض استیضاح قرار دارند، صحبت کنند، آنها را به چالش بکشند و از آنها تعهد بگیرند که اشتباهات را تکرار نکنند و اگر پس از این مرحله نیاز به استیضاح بود، آنگاه اقدام کنند تا وقت مجلس بیدلیل صرف رسیدگی به استیضاحی که در نهایت نیز قرار نیست تغییری در ترکیب دولت ایجاد کند، نشود. من با تجربیاتی که تاکنون داشتهام و با توجه به فرمایش قرآنکریم که در سوره بقره تاکید میکند هر تغییری باید تبدیل به احسن شود، توصیه میکنم که پیش از به جریان انداختن استیضاح همزمان پنجوزیر به این فکر شود که در صورت برکناری این افراد چه کسانی قرار است جایگزین آنان شوند و آیا توافق و تضمینی وجود دارد که اشخاص بعدی از این افرادی که بیشتر از یکسال در مقام وزارت فعالیت کردهاند، بهتر باشند و آیا رییسجمهور میتواند افرادی قویتر از وزیران کنونی را برای کسب رایاعتماد به مجلس معرفی کند؟! ضمن آنکه باید توجه داشته باشیم که «قویتر بودن» یعنی فردی برنامهریزتر، باحوصلهتر، دارای آمادگی جسمی و روانی بیشتر و توانمندتر برای اداره امور به کار گرفته شود اما پرسش مهم این است که آیا پس از اعمال این تغییرات، افراد جدیدی که به کار گرفته خواهند شد، واقعا بهتر از وزیران کنونی خواهند بود یا نه؟! اینها مسائلی است که باید موردتوجه نمایندگان باشد چراکه فرصت کشور کم است و نباید کارهایی انجام دهیم که نتیجهای برای مردم و کشور نداشته باشند.
