31 - 07 - 2022
از هیتلر تا اردوغان
بازتاب سخنان رجب طیب اردوغان در مورد کارآمدی نظام ریاستی و اشاره به نمونه ظهور هیتلر در آلمان انتقادهای فراوانی را برانگیخته است. دفتر ریاستجمهوری ترکیه تاکید کرده منظور اردوغان تمجید از هیتلر نبوده است.
اشپیگلآنلاین در آلمان نوشت: رییسجمهور ترکیه باید متوجه شده باشد که مقایسه با هیتلر تاکنون برای هیچ سیاستمداری در جهان فایده نداشته است. رییسجمهور ترکیه که در جریان گفتوگویی در مورد برپایی دوباره نظام ریاستی بر مبنای اختیارات بیشتر برای رییسجمهور در ترکیه مثال بهتری از قدرت گرفتن هیتلر در آلمان به نظرش نرسید، در پی تعدیل سخنان اوست. دفتر ریاستجمهوری ترکیه جمعهشب گذشته با انتشار بیانیهای تاکید کرد که منظور اردوغان به هیچوجه این نبوده است که حکومت هیتلر نمونه مثبت نظام ریاستی کارآمد بوده و سخنان او بد برداشت شده است. ماجرا از آنجا آغاز شد که اردوغان پس از بازگشت از عربستان در جمع خبرنگاران با پرسشی در مورد برپایی نظام جمهوری و حکومت مرکزی در ترکیه مواجه شد.
خبرنگار با اشاره به تلاش رجب طیب اردوغان برای تغییر ساختار قدرت در ترکیه و واگذاری اختیارات بیشتر به رییسجمهور مثال آورد که در کشورهای دیگر در کنار ریاستجمهوری قدرتمند یک سیستم فدرال وجود دارد مانند آمریکا.
اردوغان در پاسخ گفت که حکومت مرکزی و نظام ریاستی منافاتی با یکدیگر ندارند و افزود: مثالهایی از حال و گذشته در جهان وجود دارد، برای مثال اگر به آلمان هیتلری نگاه کنید یک نمونه دارید. در سایر کشورها هم نمونههای مشابه پیدا میکنید.
تلاش اردوغان برای تغییر ساختار قانونی قدرت در ترکیه
اردوغان در پی برپایی نظام ریاستی قدرتمند مانند آمریکا، روسیه یا فرانسه است. در ترکیه هرچند که رییسجمهور به طور مستقیم انتخاب میشود اما بر اساس قانون تنها نقشی تشریفاتی دارد و حق تشکیل دولت با نمایندگان پارلمان است. اردوغان تا کنون بارها تلاش کرده است که با تغییر قانون اساسی ترکیه نظام پارلمانی این کشور را به نظام ریاستی تغییر دهد. مثال او در مورد آلمان هیتلری انتقادهای بسیاری را برانگیخته است. یکی از اعضای پیشین حزب حامی کردها «بدپ» با انتقاد از سخنان اردوغان تاکید کرده است: مانیفست حکومت هیتلر بر پایه هویت قومی، فاشیسم و توهین به حرمت انسان بود.
دفتر ریاستجمهوری ترکیه در واکنش به موج انتقادها مدعی شده است که برخی از خبرگزاریها سخنان اردوغان را به طور کامل پوشش ندادهاند و از آنها در جهت معکوس استفاده کردهاند.
برداشت بد غیرقابل پذیرش است
در بیانیه دفتر ریاستجمهوری ترکیه تاکید شده است که منظور اردوغان تنها این بوده است که نظام ریاستی لزوما نیازمند سیستم حکومتی فدرال نیست و از آن گذشته نظام ریاستی یا نظام پارلمانی هیچیک نمیتوانند تضمینکننده عدم سوءاستفاده از قدرت باشند. در ادامه آمده است: اگر در سیستمی از قدرت سوءاستفاده شود میتواند به ناکارآمدی در مدیریت و فاجعهای مانند ظهور هیتلر در آلمان منجر شود. دفتر ریاستجمهور ترکیه تاکید کرده است: مهم مدیریت صحیح است که در جهت منافع ملی باشد. همزمان تصریح شده که ایجاد این برداشت که اردوغان ظهور هیتلری در آلمان را نمونه مثبتی دانسته، غیرقابل پذیرش است.
پیش از انتشار این بیانیه یکی از مقامات دولتی هم مدعی شده بود که سخنان اردوغان به طور کامل منتشر نشده و او در اصل گفته بوده است: نمونههای مثبت و منفی در مورد نظام ریاستی وجود دارد و مهم تفکیک قواست. آلمان نازی که در آن ساختار قانونی نهادهای مربوطه ساختار تفکیک قوا وجود نداشت، مسلما بدترین نمونه تاریخ بود.
واکنش رسانههای جهان
از طرفی روزنامه ایندیپندنت در واکنش به اظهارات اردوغان در تیتر خود نوشت: اردوغان، آلمان دوران هیتلر را نمونهای از شکل موثر دولت میداند. ایندیپندنت هم به تلاشهای اردوغان برای افزایش اختیارات ریاستجمهوری ترکیه اشاره کرده و نوشته تصمیم او در حالی است که بیم ایجاد انشقاق و دودستگی در جایگاه قدرت در ترکیه، به تبع این اقدام وجود دارد.
دیگر روزنامه انگلیسی، تلگراف با لحنی کنایهآمیز در تیتر خود نوشته است رییسجمهور ترکیه میگوید تنها چیزی که میخواهد قدرتی به اندازه هیتلر است. مجله انگلیسی «تایمز» در تیتری کنایهآمیز نوشته اردوغان میگوید میخواهم هیتلر ترکیه باشم و نوشته اقدام این رهبر جنجالی در تغییر قانون اساسی، قدرت را در دستان او متمرکز کرده و این بیم را در دل منتقدانش خواهد افکند که او ترکیه را به کشوری استبدادی تبدیل میکند و هرگز قدرت را رها نخواهد کرد.
رسانههای روسیه که از زمان اقدام ترکیه در سرنگون کردن جنگنده سوخو آن کشور در مسکو، مطالب زیادی علیه اردوغان منتشر کردهاند هم به اظهارات جمعه گذشته او واکنش نشان دادند. در این میان راشاتودی، نوشت که اردوغان، بار دیگر بر تمایلش برای تغییر نظام ترکیه به ریاستی تاکید کرده و برای توضیح چگونگی تحقق آن حتی به آلمان هیتلر هم استناد کرده است.
هافینگتونپست در مطلبی به ظاهر متفاوت در تیتر خود نوشته جای تعجب نیست که اردوغان ترکیه دولت هیتلر را دوست دارد.
این روزنامه آمریکایی در توضیح نوشته است: اگر این بیانات را یک چهره دموکراتیک مطرح کرده بود، گاف یا جک حساب میشود اما برای اردوغان، این نمونهای نادر از صداقت اوست که نشان میدهد که این انسان خودکامه واقعا چطور فکر میکند.
هافینگتونپست در ادامه مینویسد: البته در کشور هیتلرگونه اردوغان گفتن اینکه او هیتلر را تایید کرده جرم به حساب میآید. کنایهآمیز اینکه گفتن اینکه اردوغان مستبد است هم ممکن است باعث شود روانه زندان شوید.
۱۵ کشته در درگیریهای جنوب شرق ترکیه
ارتش ترکیه اعلام کرد که در تازه ترین درگیریها در جنوب شرق ترکیه بین نیروهای امنیتی و شبه نظامیان پکک، حداقل ۱۵ نفر کشته شدهاند. ارتش ترکیه و خبرگزاری دوغان اعلام کردند که در درگیریهای جمعه گذشته در جنوب شرق ترکیه، دو مامور پلیس، یک سرباز و ۱۲ شبه نظامی حزب کارگران کردستان موسوم به پکک کشته شدهاند.
ارتش ترکیه در وبسایت خود اعلام کرد: سربازان ارتش ترکیه با شلیک آتش از سوی شبه نظامیان کرد در منطقه سیزره روبهرو شدند و تبادل آتش بین دو طرف منجر به کشته شدن حداقل ۱۲ شبه نظامی پکک شده است.
خبرگزاری دوغان نیز اعلام کرد: یک مامور پلیس نیز اواخر روز پنجشنبه در سیزره کشته شده است. یک مامور دیگر پلیس نیز روز جمعه بر اثر انفجار یک بمب کنترل از راه دور کشته شده است. رجب طیب اردوغان، رییسجمهور ترکیه نیز در سخنانی قول داده است که حملات بی وقفه برای از بین بردن شبه نظامیان پکک در شهرها و کوهستانها در جنوب شرق ترکیه ادامه خواهد یافت. اردوغان گفت: در سال ۲۰۱۵ میلادی، نیروهای امنیتی ترکیه بیش از ۳۱۰۰ شبه نظامی پکک را کشته اند. ادامه حملات ارتش ترکیه به مناطق جنوب شرقی این کشور در شرایطی است که هشدارهای زیادی نسبت به تاثیرات منفی وضع مقررات منع آمد و شد در جنوب شرق ترکیه مطرح شده و نهادهای حقوق بشری خواستار متوقف شدن این حملات شدهاند.
با شکسته شدن آتشبس بین شبه نظامیان کرد پکک و دولت ترکیه در ماه جولای، جنوب شرق ترکیه شاهد تشدید درگیریهای خونین و خشونتها بوده است. در این مدت تعداد زیادی از نیروهای پکک و ماموران امنیتی ترکیه جان خود را از دست دادهاند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد