از نسلکشی تا اشغال

جهانصنعت- در حالی که غزه در بدترین بحران انسانی ممکن به سر میبرد و علاوه بر ۶۰ هزار شهید و دهها هزار مجروح، اکنون بحران گرسنگی مردم و غیر نظامیان این باریکه را تهدید میکند، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی در واکنش به انتقادات گسترده داخلی و خارجی مبنی بر پایان دادن به جنگ غزه، شامگاه دوشنبه از تصمیم خود برای اشغال کامل نوار غزه خبر داده است.
به گفته بسیاری از تحلیلگران پایان یافتن جنگ غزه به منزله پایان دولت نتانیاهو خواهد بود چرا که از یکسو احزاب افراطی طرفدار جنگ تهدید به خروج از کابینه ائتلافی او کردهاند و از سوی دیگر با پایان یافتن جنگ، دیگر لزومی برای روی کار ماندن او توسط مخالفانش وجود ندارد. در نتیجه بسیاری از ناظران و حتی مقامات غربی و اسرائیلی تاکید دارند که نتانیاهو هدفی سیاسی برای ادامه جنگ داشته و به عمد در مذاکرات صلح کارشکنی میکند تا بتواند با ادامه جنگ بر سرکار باقی بماند.
اهداف ۳گانه نتانیاهو
در همین رابطه روز گذشته روزنامه واشنگتنپست در گزارشی با اشاره به تصمیم اخیر نتانیاهو برای اشغال کامل غزه، نوشت: مذاکرات آتشبس در غزه به نظر میرسد یا به پایان رسیده یا وارد مرحلهای از تهدیدهای حداکثری شده چراکه بنیامین نتانیاهو اعلام کرده قصد دارد عملیات نظامی را گسترش داده و تمام نوار غزه را اشغال کند.
در بیانیهای که دفتر او منتشر کرده، نتانیاهو گفته قصد دارد این هفته کابینه امنیتی خود را تشکیل دهد تا به ارتش اسرائیل دستور دهد چگونه سه هدف جنگی مشخص شده را محقق کند: شکست دادن دشمن، آزادسازی گروگانها و تضمین اینکه غزه دیگر هرگز اسرائیل را تهدید نکند.
در این میان، یکی از مقامات صهیونیستی که با جزئیات تصمیمگیریهای حساس درباره غزه آشناست گفته که گفتوگو با دولت ترامپ دراینباره در حال انجام است و نظر ما این است که حماس تمایلی برای آتشبس ندارد. با این حال کاخ سفید از اظهار نظر درباره طرحهای رژیم صهیونیستی خودداری کرده و درباره اظهارات شنبه استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ نیز توضیح بیشتری نداده است. گفتنی است، ویتکاف به خانوادههای گروگانها در تلآویو گفته بود که پیشنهاد او برای آتشبس موقت و بازگرداندن نیمی از حدود ۲۰گروگان زنده در غزه کارساز نیست و ما همه چیز را امتحان کردهایم.
به گفته ویتکاف، ترامپ اکنون معتقد است که همه باید یکجا به خانه برگردند. دیگر توافقات مرحلهای معنا ندارد و دولت در حال طراحی طرحی جدید برمبنای همه یا هیچ است.
لازم به ذکر است به گفته برخی تحلیلگران، از آنجا که ترامپ رسما طرح خود برای غزه را براساس اخراج ساکنان این منطقه اعلام کرده و رژیم صهیونیستی نیز به دنبال اشغال کامل این باریکه است، به طور طبیعی حماس هم تلاش میکند از برگ گروگانهای صهیونیستی استفاده کند تا طرح اخراج فلسطینیان از نوار غزه با شکست مواجه شود. این موضوع زمانی اهمیت مییابد که بدانیم، رژیم صهیونیستی همزمان با اشغال غزه، طرحی در پارلمان تصویب کرده که کرانه باختری رود اردن را نیز به طول کامل ضمیمه سرزمینهای اشغالی کند.
۲گانه پیچیده
در چنین شرایطی مطابق با گزارش واشنگتن پست، مقامات قطر و مصر که همراه با آمریکا از آغاز درگیری نزدیک به دو سال پیش میانجی مذاکرات رژیم صهیونیستی و حماس بودهاند، اعلام کردهاند از وجود طرح آتشبس جدیدی از سوی آمریکا مطلع نیستند. همچنین در حالی که اعضای جناح راست دولت نتانیاهو مدتها از اشغال کامل غزه حمایت میکردند، مقامات امنیتی ارشد بارها گفتهاند که اسرائیل اهداف نظامی خود یعنی تضعیف توانایی حماس برای اداره غزه یا انجام عملیات نظامی را محقق کرده است.
ارتش صهیونیستی هم مدعی است هماکنون بیش از ۷۵درصد از خاک غزه را تحتکنترل دارد. سازمان ملل نیز اعلام کرده تنها ۱۲درصد از نوار غزه خارج از مناطق نظامی شده رژیم صهیونیستی یا دستورات تخلیه ارتش صهیونیستی است و اکثریت جمعیت ۲/۲میلیونی غزه هماکنون در اردوگاههای چادری در جنوب این منطقه زندگی میکنند. در همین رابطه یک منبع آگاه اعلام کرده است که نتانیاهو تصمیم گرفته غزه را اشغال کند، به این معنا که عملیات نظامی حتی در مناطقی که گروگانها در آن نگهداری میشوند نیز انجام خواهد شد.
در چنین شرایطی محمد المومنی، سخنگوی دولت اردن، به خبرگزاری رسمی کشورش گفته در پی بحران گرسنگی پیش آمده، این اولینبار نیست که چنین نقضهایی اتفاق میافتد. علاوه بر حملات شهرکنشینان، اسرائیل محدودیتهای شدیدی بر تعداد کامیونهای مجاز روزانه اعمال کرده، فرآیندهای تایید پیچیدهای تحمیل کرده، بازرسیهای مرزی بینظم و عوارض گمرکی جدیدی برقرار کرده است.
در نتیجه اگر بخواهیم مخالفت گسترده افکار عمومی بینالمللی با وضعیت وخیم مردم غزه را در کنار تصمیم اخیر نتانیاهو مبنی بر اشغال کامل غزه بررسی کنیم، به این نتیجه میرسیم که نتانیاهو و تیمش تمام تلاش خود را به کار خواهند بست تا با اقدامات مختلف داخلی و بینالمللی از زیر بار فشار کنونی و تهدید روزافزون سقوط کابینه امنیتی رهایی یابند. در نتیجه در حالی که بسیاری از کشورهای غربی نیز اکنون در حال فشار آوردن به نتانیاهو برای پایان جنگ غزه و همچنین به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطینی هستند، اکنون زمان مهمی در حیات سیاسی نتانیاهو محسوب میشود و به همین دلیل باید انتظار داشته باشیم که وی از وسیلهای از جمله تشدید تنشها و خشونتها سعی میکند صندلی نخستوزیری خود را حفظ کند زیرا در صورت برکنار شدن، نهتنها به عنوان یک جنایتکار جنگی در فضای بینالمللی محکوم است، بلکه در داخل اسرائیل نیز به واسطه پروندههای فساد باید راهی دادگاه شود.
اختلاف میان صهیونیستها
در همین رابطه دفتر نتانیاهو به سرلشکر ایال زمیر، رییس ستاد کل ارتش صهیونیستی نیز ابلاغ و اعلام کرده است اگر تصمیم اشغال غزه برای او قابل قبول نیست، باید استعفا دهد. به گزارش یورونیوز، ارتش رژیم صهیونیستی پیشتر نسبت به چنین رویکردی ابراز نگرانی و اعلام کرده بود که گسترش عملیات میتواند جان ۲۰گروگانی را که همچنان زنده هستند به خطر بیندازد.
رادیو ارتش صهیونیستی نیز روز دوشنبه گزارش داد رییس ستاد ارتش از آنچه که نبود شفافیت راهبردی در سطح سیاسی توصیف کرده، روزبهروز بیشتر ابراز نارضایتی میکند؛ او نگران است که ارتش در مسیر یک جنگ فرسایشی با حماس کشیده شود.
از سوی دیگر، چهرههایی مانند بتسالیل اسموتریچ، وزیر دارایی و ایتمار بنگویر، وزیر امنیت ملی خواستار آن هستند که پیش از الحاق رسمی، حکومت نظامی اسرائیل در غزه اعمال شده و شهرکهای یهودینشینی که رژیم صهیونیستی ۲۰سال پیش از آن خارج شده بود، دوباره برقرار شوند.
با این حال، ارتش صهیونیستی که در طول جنگ بارها با اینگونه ایدهها مخالفت کرده است، بنا به گفته دو مقام نظامی، قرار بود روز سهشنبه طرحهای جایگزینی ارائه دهد که شامل گسترش عملیات نظامی به مناطقی از غزه میشود که تاکنون در آنها فعالیت نداشته است.
البته اکثریت اعضای کابینه نتانیاهو با این طرح موافقت کردهاند اما تصمیم نهایی قرار است در جلسه بعدی کابینه امنیتی اتخاذ شود.
لازم به ذکر است، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه شنبه گذشته در جریان سفرش به منطقه اعلام کرد که در حال همکاری با دولت رژیم صهیونیستی برای تهیه طرحی است که عملا به جنگ در غزه پایان خواهد داد. این تصمیم در حالی اعلام میشود که ماهها مذاکره در دوحه میان رژیم صهیونیستی، حماس و میانجیها برای رسیدن به توافقی در زمینه آتشبس و آزادی گروگانها ادامه داشته است.
گفتوگوهای ناکام در دوحه با هدف توافق بر سر طرحی ۶۰روزه مورد حمایت آمریکا انجام شد؛ در این طرح قرار بود کمکهای انساندوستانه وارد غزه شود و نیمی از گروگانهای حماس در قبال آزادی برخی زندانیان فلسطینی آزاد شوند. با این حال، اظهارات نتانیاهو در روز دوشنبه با موضعگیری قبلی وزیر امور خارجه تناقض دارد زیرا او ماه گذشته به یورونیوز گفته بود که رژیم صهیونیستی برنامهای برای تسلط بلندمدت بر غزه ندارد.