19 - 01 - 2020
از تجربههای تلخ درس بگیریم
محمد لاهوتی*- در سالهای گذشته طرح ایجاد شهرک صنعتی با ترکیه مطرح شده بود که پیگیریهای متعددی نیز در زمینه ایجاد آن صورت گرفت اما هیچگاه به مرحله عمل نرسید.
در حال حاضر نیز علاوه بر پیگیری مجدد شهرک صنعتی مشترک ایران و ترکیه، ایجاد شهرک صنعتی میان ایران و آذربایجان مطرح شده و توافقاتی نیز میان دو کشور در این زمینه صورت گرفته است.
با وجودی که ترکیه شریک تجاری مناسبی برای ایران است و آذربایجان نیز با توجه به راه ارتباطی مناسب، قرابت فرهنگی و همچنین ارتباط مناسب دو کشور میتواند تبدیل به یکی از شرکای جدید تجاری ایران در منطقه و یکی از اهداف صادراتی کشور شود اما راههای کمهزینهتر و زودبازدهتری نسبت به ایجاد شهرک صنعتی مشترک برای توسعه تجارت میان ایران و کشورهای همسایه مطرح است.
از طرفی ایجاد شهرک صنعتی نیاز به تامین زیرساخت دارد که این امر هزینهبر بوده و توافق کشورها در زمینه این هزینهها مشکل است و از سوی دیگر تعیین قوانین مشترک برای اداره شهرک صنعتی مشترک میان دو کشور نیز امر سادهای نیست.
در کنار این امر شروع به کار یک شهرک صنعتی نیاز به جذب سرمایهگذاری زیادی از سوی بخش خصوصی دارد که در شرایط فعلی اقتصادی کشور این امر نیز به راحتی و در کوتاهمدت امکانپذیر نیست و مسوولان باید راههای ساده و سریعتری را دنبال کنند.
به عنوان مثال اگر در چنین شرایطی، به جای این طرح وضع تعرفه ترجیحی برای مبادلات تجاری یا تبدیل یکی از شهرکهای صنعتی موجود در منطقه به شهرک صنعتی مشترک دو کشور یا منطقه آزاد دنبال شود از طرفی زودتر به نتیجه خواهد رسید و از سوی دیگر با هزینه کمتری به توسعه صادرات منتج خواهد شد.
ضمن آنکه دولت در سالهای گذشته نیز برای افزایش سرمایهگذاری و تسهیل در صادرات ایجاد مناطق آزاد اقتصادی را برنامهریزی کرد و برای جذب سرمایهگذاران بخش خصوصی به تخصیص مشوقهای مختلف مالیاتی و گمرکی روی آورد اما سوءاستفاده از تسهیلات در نهایت باعث شد مناطق آزاد نهتنها به اهداف واقعی خود دست پیدا نکنند بلکه تسهیلات گمرکی که برای مواد اولیه ارائه میشد عملا این مناطق را به محلی برای واردات کالاهای لوکس مبدل کرد که به طور قاچاق به سرزمین اصلی نیز وارد میشدند و تنها نتیجه این طرح تجربه تلخی بود که از رانت حاصل برای عدهای معدود کسب ثروت
به همراه داشت.
البته در اینکه اجرای درست این طرح در بلندمدت منافع زیادی را متوجه کشور خواهد کرد تردیدی نیست و در کشورهای زیادی نتایج مثبتی داشته است اما به نظر میرسد برنامهریزی بلندمدت و استفاده از تجربیات طرحهای گذشته راهگشا خواهد بود.
* رییس کنفدراسیون صادرات ایران
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد