17 - 08 - 2022
از آرمانخواهی سیاسی تا صحبتهای تازه اعتدالی
گروه ایران- بسیم لاله: بعد از انقلاب اسلامی، همواره ۱۶ آذر یکی از روزهای پر خبر و جنجالی سال بوده است. این روز که به سبب شهادت تعدادی از دانشجویان دانشگاه تهران که به سفر رییسجمهور وقت آمریکا به ایران اعتراض داشتند روز دانشجو نامگذاری شد. پس از روی کار آمدن دولت اصلاحات این روز رنگ و بوی سیاسی بیشتری به خود گرفت و از آن زمان به بعد، همواره در این روز دانشگاههای کشور محل تردد مردان سیاسی از طیفهای مختلف بود.
نگاه انتقادی
از زمان پیروزی انقلاب اسلامی امام راحل و مقام معظم رهبری همواره بر لزوم نگاه انتقادی دانشجویان به وضعیت سیاسی اجتماعی کشور تاکید داشتهاند، به طوری که رهبری صریحا بر ایجاد کرسی آزاداندیشی در دانشگاهها تاکید کردهاند؛ این نگاه به همراه شور دانشجویی و نگاه مطالبهگرانه آنها، سبب شده که همواره سخنرانیهای شخصیتهای مختلف در دانشگاهها همراه با حاشیههاای باشد، از بغض رییس دولت اصلاحات در ۱۶ آذر ۸۳ و به یادگار گذاشتن این جمله برای دانشجویان که «همین که شما اینطور در دانشگاه با رییسجمهور کشور صحبت میکنید، یعنی آزادی» و پیش بینی وی از اینکه بعد از رفتن او دیگر حسرت چنین فضایی را خواهید خورد تا عدم حضور محمود احمدی نژاد در بسیاری از مراسمهای روز دانشجو. در زیر به برخی از روزهای حساس این رویداد اشاره شده است.
مشروطیت و جمهوریت
۱۶ آذر ۱۳۷۷ رییسجمهور وقت ایران به دانشگاه رفت و از مشروطیت و جمهوریت گفت. این مراسم به شدت تحت تاثیر چند فقره قتل سیاسی قرار داشت و هنوز وزارت اطلاعات اطلاعیه مشهور درباره دخالت «برخی عوامل خودسر» در قتل فعالان سیاسی و فرهنگی- فروهرها و مختاری و پوینده- را صادر نکرده بود. در این سخنرانی بود که سید خندان گفت: « در پی قهرمان نباشید». ۱۶آذر ۱۳۷۹ رییس دولت اصلاحات در حالی در مراسم روز دانشجو شرکت کرد که دانشجویان، نگران کاندیدا نشدن او برای دوره بعد بودند. توقیف شماری از مطبوعات در اردیبهشت همان سال فضای جامعه را تغییر داده بود و صدای رییسجمهور هم دیگر چندان به گوش مردم نمیرسید. هنگامی که حاضران شعار دادند: «افشا کن- افشا کن» او پاسخ داد: «مطلبی برای افشاگری ندارد. » این سخن به مذاق روزنامه محوری اصولگرایان بسیار خوش نشست و به استهزای کسانی پرداخت که مدام از رهبر اصلاحات افشاگری میخواستند. از یک پاسخ دیگر او هم بسیار استقبال کردند: «شاید همه زندانیان سیاسی و مطبوعاتی بیگناه نباشند.»
فضای رادیکال
۱۶ آذر ۱۳۸۳ و در آخرین سال ریاستجمهوری سیدخندان، متفاوت ترین ۱۶ آذر رقم خورد. فضا به شدت رادیکال شده بود. با تشکیل مجلس هفتم دانشجویان اصلاحطلب و تحول خواه احساس نومیدی میکردند و خاتمی را به خاطر برگزار کردن انتخابات مجلس هفتم مقصر میدانستند. از سوی دیگر برخی چهرههای سیاسی بیرون از اصلاحطلبان درون حکومت، طرح فراخوان ملی برگزاری رفراندوم را در شبکههای اینترنتی به رای گذاشته بودند. طرحی که سعید حجاریان درباره آن گفت: «اگر از طرح هخا- اهورا مضحکتر نباشد، دست کمی از آن ندارد. اینها میخواهند با چند کلیک، حکومت را آبکش کنند!». برخی دانشجویان معترض هم حین سخنرانی، رییس دولت اصلاحات را «هو» کردند. هر چند که گفته شد این «هو» هنگامی بوده که رییسجمهور نام یک نهاد را بر زبان آورد نه اینکه متوجه خود او باشد اما این طور تعبیر شد که سخنی از خود او را هو کردهاند و همان جا بود که جمله تاریخی را بر زبان آورد با این مضمون که تردید دارد جانشین او نیز در فضایی باز و آزاد با دانشجویان گفتوگو کند و با این طعنه و کنایه که «انشاءالله بعد از من کسانی میآیند که خوب عمل خواهند کرد». عدهای هم در سخنرانی اخلال ایجاد کردند و رییسجمهور با خشم گفت: «کاری نکنید بگویم شما را از سالن بیرون کنند» که بعدتر دستمایه انتقادهایی نیز شد، هرچند همین افراد سالهای بعد اساسا راه پیدا نمیکردند تا تهدید به اخراج شوند!
تعطیلی تهران
۱۶ آذر ۸۴ رییسجمهوری دیگر بر سر کار آمده بود. محمود احمدی نژاد که نگاه کاملا متفاوتی به نسبت سلف خود داشت و به خاطر مطرح کردن بحث افسانه بودن هولوکاست، مورد توجه رسانههای جهان قرار گرفته و نام او بر سر زبانها افتاده بود. تهران در این روز به سبب شدت آلودگی هوا تعطیل شد و سانحه سقوط یک فروند هواپیمای سی- ۱۳۰ در ۱۵ آذر که حامل نیروهای نظامی و جمعی از خبرنگاران بود و مرگ نزدیک به ۱۰۰ نفر فضای جامعه را تحت تاثیر قرار داد. رییسجمهور جدید که بر دانشگاهی بودن خود تاکیدی زیاد داشت، در سیستانوبلوچستان بر کاهش شهریه دانشگاه آزاد تاکید کرد تا مسیر نگاهها را به سوی این دانشگاه بیرون از اراده دولت، تغییر دهد. در ۱۶ آذر ۸۴ رییس دولت اصلاحات هم با ایسنا مصاحبه کرد و از ۱۶ آذر ۸۳ که مورد انتقاد قرار گرفته بود، به عنوان باشکوهترین روز دانشجو در دوران هشت ساله ریاستجمهوری خود یاد کرد؛ شاید چون احساس میکرد پیش بینی او محقق شده است.
اعتراضات شدید
اما ۲۰ آذر ۸۵ محمود احمدینژاد به دانشگاه صنعتی امیر کبیر رفت. شاید برای اینکه ثابت کند میتواند با همان سعهصدر سید خندان با دانشجویان گفتوگو کند. اما فضا رادیکال بود و با اعتراضات شدید روبهرو شد. رییسجمهور اصولگرا همان شب در وبلاگ خود که بسیار دیر به دیر به روز میشد، نوشت: «جلسه امروز نشانه وجود آزادی در دانشگاه بود. » این مواجهه سبب شد سالهای بعد از حضور در مراسم ۱۶ آذر منصرف شود و به جمعهای دانشجویی اصولگرا برود. از جمله در آن غروب بارانی که با لباس خیس در دانشگاه امام صادق ظاهر شد. رییسجمهور اصولگرا در سال ۸۶ زودتر از ۱۶ آذر به دانشگاه علم و صنعت رفت اما پرسش و پاسخ مرسوم در کار نبود. او ۱۶ آذر در نهاد ریاستجمهوری کنفرانس خبری برگزار کرد و جالب اینکه همان روز و چند ساعت بعد رییسجمهور سابق در دانشکده فنی حاضر شد و این بار از او بیشتر از زمان ریاستجمهوری استقبال شد، شاید به قصد جبران سال ۸۳٫ ۱۶ آذر ۸۷ تحت تاثیر ابتکار علی لاریجانی، رییس مجلس هشتم قرار داشت. زیرا در «همایش ۳۰ سال قانونگذاری» رییس دولت اصلاحات، کروبی و عزتالله سحابی را نیز دعوت کرده بود که سابقه نمایندگی یا ریاست مجلس قانونگذاری را داشتند اما خبری از محمود احمدینژاد نبود اما روز دانشجو به رسم گذشته برگزار نشد.
صحبتهای تازه
با توجه به برنامههایی که تاکنون اعلام شده به نظر میرسد امسال نیز روز دانشجو سرشار از خبر باشد. ابراهیم یزدی، وزیر امور خارجه دولت موقت دانشکده علون انسانی در دانشگاه تهران صحبت میکند و محمدرضا خاتمی، نایب رییس مجلس ششم به همراه علی مطهری، نماینده مجلس نهم در دانشگاه شهید بهشتی به سخنرانی خواهند پرداخت. شهردار تهران نیز در دانشکده حقوق و علوم سیاسی حضور پیدا خواهد کرد و در دانشکده شیمی سعید جلیلی، دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی جلسه پرسش و پاسخ خواهد داشت و بعد از آن مرتضی نبویان از اعضای جبهه پایداری و نماینده مجلس با صادق خرازی رییس حزب ندای ایرانیان به مناظزه خواهد نشست. در آستانه انتخابات مجلس دهم و خبرگان رهبری و با افشا شدن تخلفات و فسادهایی که در دولت گذشته رخ داده، امروز شاید صحبتهای تازهای بیان شود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد