اثر نهادینه صندوقهای اهرمی بر بورس
جهان‌صنعت – یک تحلیلگر بازارسرمایه با اشاره به افزایش کارمزد معاملات صندوقهای سرمایه‌گذاری و حذف بخشی از تخفیف‌های سازمان بورس تاکید کرد که این تغییرات ممکن است حجم معاملات صندوقها را تحت تاثیر منفی قرار دهد اما نقش صندوقهای اهرمی به عنوان لیدر و پیشرانه بازار همچنان پابرجاست.
افزایش کارمزد معاملات صندوقهای سهامی و حذف بخشی از تخفیف‌‌ها توسط سازمان بورس این سوال را به ذهن متبادر می‌کند که آیا این تصمیم می‌تواند جذابیت صندوقها را برای سرمایه‌‌گذاران کاهش داده و بخشی از معاملات را به سمت خرید مستقیم سهام سوق دهد یا خیر؟
در این باره حمید میرمعینی، تحلیلگر بازارسرمایه به اقتصادنیوز می‌گوید:«کلیت معاملات صندوقهای سرمایه‌گذاری مخصوصا صندوقهای اهرمی عمدتا منوط به هزینه معاملاتی نبوده و عواملی فراتر از کارمزد تاثیرگذار است.»
یکی از مهم‌ترین عواملی که حجم معاملات صندوقهای سرمایه‌گذاری به خصوص صندوقهای سرمایه‌گذاری IPS را افزایش داد هزینه پایین کارمزد و معاملات بود. دقیقا نمی‌دانم این تغییر قرار است از چه زمانی اجرایی شود اما این کارمزدها قطعا تاثیرگذار بوده و حجم معاملات صندوقهای سرمایه‌گذاری کاهش خواهد یافت.
کلیت معاملات صندوقهای سرمایه‌گذاری مخصوصا صندوقهای اهرمی اما عمدتا منوط به هزینه معاملاتی نبوده و عواملی فراتر از کارمزد تاثیرگذار است. ارزندگی و توانمندی صندوقهای سرمایه‌گذاری نیز یکی از ملاک‌های مهم برای معاملات آنهاست. درمجموع این موضوع می‌تواند تاثیرگذار باشد و حجم معاملات این صندوقها را تا حد مشهودی تحت‌الشعاع قرار دهد.
صندوقهای اهرمی هنوز هم لیدر بازار هستند
این کارشناس بازارسرمایه در خصوص صندوقهای اهرمی بازار گفت: واقعیت این است که حجم معاملات صندوقهای اهرمی و تاثیرگذاری این صندوقها روی بازار تقریبا نهادینه شده است. هر چند کارمزدهای معاملاتی افزایش پیدا کرده اما هر روز شاهد پررونق‌بودن حجم گردش صندوقهای اهرمی هستیم. بنابراین به نظر نمی‌رسد تغییر کارمزد روند کلی بازار یا مدل معاملات بازار را تغییر دهد و صندوقهای اهرمی با توجه به فاندامنتال و استفاده از اهرم نقش لیدر و پیشران بازار را دارند.
جهت معاملاتی این صندوقها همچنان روی بازار بسیار تاثیرگذار است و فکر نمی‌کنم به واسطه تغییر حجم معاملات، ترند و پیشران بودن صندوقهای اهرمی تغییر محسوسی داشته باشد. مگر اینکه اتفاق خاصی در صنایع مختلف از جمله خودروسازی، بانکی یا پالایشی رخ دهد که این صنایع به واسطه اخبار یا اتفاقات ترند شوند و لیدری بازار را به دست بگیرند وگرنه تا زمانی که فرض‌های فعلی معاملات ادامه داشته باشد صندوقهای اهرمی همچنان نقش محرک و جهت‌دهنده بازار را بازی خواهند کرد.
شرط افزایش تعداد صندوقهای سرمایه‌گذاری
میر معینی باتوجه به فعالیت ۵۳۹صندوق سرمایه‌گذاری در بازار گفت: در حال حاضر صندوقها با حجم‌های مختلف فعال هستند. حدود ۱۰۰صندوق سرمایه‌گذاری وجود دارد و بقیه صندوقها سهامی هستند. به نظر می‌رسد این تعداد صندوق سرمایه‌گذاری باعث بالاتر رفتن عمق و سطح بازار نسبت به سال‌های قبل شده است. گروه‌های مدیریتی و حرفه‌ای‌تر بازار را مدیریت می‌کنند و نظم بازار و نویز ناشی از رفتارهای هیجانی اشخاص حقیقی کاهش یافته اما از بین نرفته است. این صندوقها به مرور اثرگذاری خود را در عمق بازار افزایش دادند که باعث می‌شود سطح و دانش تحلیل بازار ارتقا یابد. واقعیت این است که تعداد صندوقها نمی‌تواند بیش از این افزایش یابد اما اگر همین تعداد فعلی ظرفیت سرمایه‌گذاری خود را افزایش دهند می‌توانند جذب سرمایه جدید را نیز تسهیل کنند. رقابت میان صندوقها باعث نهادینه‌شدن بهتر بازارسرمایه و افزایش تحلیل علمی و حرفه‌ای می‌شود. نهادینه کردن و نهادسازی توسط سازمان متولی بازار به درستی انجام شده ولی اینکه تعداد صندوقها روزبه‌روز افزایش می‌یابد باید متناسب با حجم بازار و تعداد شرکت‌های پذیرفته شده بازار باشد که باعث بروز مشکلات نشوند. در کل کاهش ریسک و افزایش ثبات در این نهادهای مالی باید به مرور زمان توسط سازمان بورس صورت گیرد و نظارت بر این نهادها باید خیلی دقیق و حساب‌شده باشد تا مشکلات دیگری پیش نیاید. تااینجای کار وجود صندوقهای سرمایه‌گذاری با این تعدد نه‌تنها آسیبی برای بازار ایجاد نکرده بلکه باعث پرحجم‌ترشدن بازار شده و به سمت تحلیل بیشتر و حرفه‌ای‌تر شدن بازار حرکت می‌کند.
کارگزاری‌های‌کوچک‌وگمنام باید ادغام یا منحل شوند
این کارشناس بازار در خصوص فعالیت بیش از ۱۰۰کارگزاری در بورس ایران گفت: با علمی‌تر و پررونق‌ترشدن بازارسرمایه بسیاری از کارگزاری‌های کوچک و گمنام وجود داشته باید با سایر کارگزاری‌ها ادغام یا منحل شوند چراکه بسیاری از این آنها مشکلات اعتباری و عملیاتی دارند و در یک تا دوسال آینده دوحالت فوق باید برای شان اتفاق بیفتد. به‌عنوان نمونه در ژاپن به عنوان بزرگ‌ترین بازار مالی آسیا تنها ۳۸کارگزاری فعال هستند که حجم معاملات زیادی را مدیریت می‌کنند. این در حالی است که تعداد کارگزاری‌ها در ایران به بالای عدد ۱۰۰ می‌رسد و بسیاری از آنها هم گمنام و دارای زیان‌ها قابل‌توجهی هستند که با حرفه‌ای‌تر شدن بازار و کاهش کارمزدها باید تصمیم درستی برای آنها گرفته شود.
برخی کارشناسان که معتقدند به طور کلی میزان کارمزدها در بازارسرمایه ایران زیاد است و اگر کارمزد معاملات کاهش یابد شاید شاهد فعالیت این تعداد کارگزاری در بورس ایران نباشیم.
حمید میرمعینی در این خصوص گفت: کاهش هزینه‌های معاملاتی باید یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین دغدغه‌های نهاد ناظر برای افزایش حجم معاملات باشد. در همه دنیا کاهش حجم معاملاتی یکی از اصول بدیهی عمق‌دهی به بازارسرمایه و افزایش حجم معاملات است. در سال‌های گذشته در بازار ایران به مرور زمان و به تعداد دفعات خیلی کم هزینه معاملات کم شد اما هنوز از نظر فعالان بازار و باتوجه به حد نوسانی هم که وجود دارد هزینه معاملاتی همچنان قابل‌توجه است.
همین موضوع باعث کاهش حجم معاملات می‌شود و نقدشوندگی که از جمله محورهای توسعه بازارسرمایه است، به نوعی زیر سوال می‌رود. در کشورهای پیشرفته سالانه بین دو تا سه برابر ارزش بازارها حجم معاملات آن بازار است و شاید هم خیلی بیشتر از ارزش بازار باشد.
