26 - 04 - 2022
ابهام در آمار کودکان کار و خیابان
سارا پناهی- درباره شمار کودکان کار و خیابان در ایران، تاکنون آمارهای متفاوتی منتشر شده است. چنانچه پیشتر آمارهای رسمی از وجود تنها دو میلیون و آمار غیررسمی از وجود هفت میلیون کودک کار ایرانی خبر میداد. همچنین طبق آخرین اطلاعات مرکز آمار ایران یک میلیون و ۷۰۰ هزار کودک در ایران به صورت مستقیم درگیر کار هستند. علاوه بر این چندی پیش مدیرکل آسیب اجتماعی سازمان بهزیستی از شناسایی نزدیک به شش هزار کودک خیابانی در سال ۹۳ خبر داد که جزو طرحهای حمایتی سازمان بهزیستی قرار گرفته و به آنان خدمات ضروری ارایه شده است در این میان کودکان مهاجر بدون شناسنامه را هم باید در نظر گرفت که شماری زیادی از این آمار پنهان را در بر خواهند گرفت. مدیرکل آسیب اجتماعی سازمان بهزیستی همچنین روز گذشته در گفتوگو با آنا اینطور پیشبینی کرد که شمار کودکان کار خیابانی در کل کشور از ۱۵ هزار نفر تجاوز نمیکند. با این همه باوجود نداشتن اطلاعات دقیق از کودکان کار و خیابان کشور و نبود آمار مشخصی از آنها، چطور میتوان برای بهبود وضعیتشان برنامهای حساب شده در نظر گرفت و از قرارگیری بیشتر این افراد در مقابل انواع آسیبها جلوگیری کرد؟
قول وزیر بهداشت عملی نشد
اواخر تیرماه سال گذشته حسن قاضیزادههاشمی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با حضور در خانه درمانی کودکان کار جمعیت امام علی (ع) از آمادگی دولت برای کمک به این کودکان خبر داده و اینطور وعده داده بود که این وزارتخانه آمادگی دارد تا تعدادی از مراکز بهداشتی چند استان را به درمان کودکان کار اختصاص دهد اما با وجود گذشت بیشتر از یک سال از این ماجرا، وعدههای او عملی نشد.
در این مورد همچنین ولیالله نصر، مدیرکل آسیب اجتماعی سازمان بهزیستی از اجرایی نشدن وعده وزیر بهداشت در خصوص حمایت از کودکان کار انتقاد کرده و به آنا گفته است: «دکتر هاشمی وزیر بهداشت در یک سخنرانی اعلام کرده بود که بهداشت و درمان رایگان کودکان کار و خیابان را در دستور کار خود قرار میدهند در حالی که این موضوع در حد یک حرف و وعده بود و تاکنون ما هیچ علایم اجرایی از سوی وزارت بهداشت و درمان مشاهده نکردهایم.»
به گفته وی سازمان بهزیستی حتی از طریق وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز این وعدهها را پیگیری و در مصاحبهها از وزارت بهداشت، درمان کودکان کار و خیابان را مطالبه کرده است که در زمینه درمان و اعتیاد کودکان کار و خیابان همکاری و خدمات وزارت بهداشت به شدت نیاز است اما متاسفانه تاکنون اجرا نشده است.
با این وجود آنطور که عبدالرحیم تاجالدین، مدیرکل دفتر امور حمایتی و توانمندسازی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی عنوان کرده بود، پیگیری وعدههای وزیر در رابطه با کودکان کار بر عهده شورای کودکان خیابانی است که از قضا به مدت هشت سال تعطیل بود و در دولت تدبیر و امید دوباره فعال شده و در حال کار است.
آییننامه ساماندهی کودکان نیازمند اصلاح است
همچنین وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم فروردین سال گذشته در حاشیه جلسه ساماندهی کودکان کار و خیابان به مشکل نبود آمار واقعی از تعداد این کودکان در کشور اشاره کرده و گفته بود: «مشکلی که در خصوص ساماندهی و برنامهریزی برای کودکان کار و خیابان وجود دارد، این است که تاکنون آمار دقیق و بانک اطلاعاتی درستی در این خصوص ایجاد نشده است.»
علی ربیعی تاکید کرده بود که فعالیتهایی که تاکنون از سوی دستگاههای مختلف در زمینه ساماندهی کودکان کار و خیابان انجام میشد، بنا به ضرورت خودشان بود و اینگونه نبود که براساس آییننامه ساماندهی این کودکان در سال ۸۴ اقدام شود. به گفته وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی آییننامه ساماندهی کودکان مربوط به سال ۸۴ و بر اساس شرایط آن زمان تدوین شده است و بر همین اساس ضرورت دارد در زمان فعلی و مطابق با شرایط کنونی جامعه این آییننامه مورد بازنگری و اصلاح قرار گیرد و در آن، وظایف هر دستگاه مشخص و هماهنگیهای میان سازمانهای مختلف در نظر گرفته شود.
ایدز در کمین کودکان کار
کودکان کار علاوه بر محرومیت از حقوق اولیه انسانی، حق آموزش و سلامت جسمی و روانی، در معرض انواع آسیبها و خشونتهای روحی، جسمی و جنسی قرار دارند چنانچه در هفتههای اخیر انتشار گزارشی در روزنامه قانون، خبر تجاوز شش مرد معتاد به کودکی ۱۱ ساله را به گوش همه رساند و مساله تجاوز جنسی به کودکان کار و همچنین افزایش بیماری ایدز در میان این کودکان را بار دیگر بر سر زبانها انداخت. وزیر بهداشت هم در این باره عنوان کرده بود که با وجود بیگناهی این کودکان و تحمیل شرایط بد جامعه به آنها، میزان اعتیاد و شیوع ایدز در میان این افراد چندین برابر افراد معمولی است و حتی به دلیل عدم برخورداری از بهداشت و سوءتغذیه دچار مشکلات خاص میشوند.
در این باره همچنین روز گذشته نیز رییس مرکز توسعه پیشگیری سازمان بهزیستی کشور در گفتوگو با ایلنا از ابتلای بیش از چهار درصد کودکان خیابانی تهران به ایدز خبر داد. مجید رضازاده، براساس نتایجی که در ارزیابیها بهدست آمده است عنوان کرد که کودکان خیابانی به شدت در معرض خطر ابتلا به ایدز قرار دارند و به همین دلیل سازمان بهزیستی بر پیشگیری از ایدز در میان کودکان خیابانی متمرکز شده و اقدام به تدوین الگوی پیشگیری از ایدز در میان کودکان خیابانی کرده است.
رضازاده درباره علل افزایش خطر ابتلا به ایدز در میان کودکان خیابانی توضیح داد: «مصرف مواد اعتیادآور و رفتارهای جنسی ناایمن دو عاملی هستند که زمینه ابتلا به ایدز را افزایش میدهند. کودکان خیابانی براساس ارزیابیها و نیز به این دلیل که در خیابانها کمتر تحت محافظت قرار دارند، در معرض این عوامل هستند یعنی گرایش به مواد در میان آنان بیش از سایر کودکان است. همچنین این کودکان بعضا تحت سوءاستفاده و خشونت جنسی بوده و در نتیجه در معرض رفتارهای جنسی ناایمن هستند.»
به گفته او مصرف مواد اعتیادآور نهتنها از طریق تزریق بلکه از طریق کاهش توان فرد برای مقابله با رفتارهای پرخطر جنسی نیز میتواند زمینه ابتلا به ایدز را فراهم کند.
شهرداری در ساماندهی کودکان همکاری نمیکند
در آییننامه ساماندهی کودکان کار و خیابان آمده است که شهرداریها موظفند مکانی را تجهیز کرده و در اختیار بهزیستی یا NGOهای معرفیشده از طرف این سازمان قرار دهند و این همان روندی است که در بسیاری از کشورهای توسعهیافته طی میشود و شهرداریها آسیبهای اجتماعی را رصد و مدیریت میکنند یعنی درست عکس روندی که شهرداریهای ما طی میکنند. در روزهای اخیر مدیرکل دفتر امور آسیبدیدگان اجتماعی با انتقاد از عدم همکاری شهرداری در این مورد گفت: «بعضا مشاهده میکنیم که دوستان ما در شهرداری تنها کارها و سیاستهای خود را قبول دارند و متاسفانه کار تیمی تاکنون جواب نداده است.»
به گفته ولیالله نصر نیاز است؛ مدیریتی واحد تمامی سازمانهای مربوطه را کنار هم جمع کند که این کار توسط وزارت رفاه و از طریق این آییننامه انجام خواهد شد.
نصر اضافه کرد: ما اصلا اعتقاد نداریم که باید ما باشیم و دیگران نباشند، بلکه معتقدیم همه دستگاهها مربوطه باید با همفکری و همکاری به حل آسیبهای اجتماعی از جمله کودکان کار و خیابان بپردازند.
همچنین فاطمه دانشور، عضو اتاق بازرگانی ایران در نشست روز جهانی مبارزه با کار کودک که در هفتههای اخیر برگزار شد، نبود برنامه راهبردی و استراتژیک درباره کودکان و کار را یکی از موضوعات چالش برانگیز در ایران دانست و گفت: در برنامه پنجم توسعه ۱۷ بار از کلمه فاضلاب استفاده شده و یک بار کلمه کودک در این برنامه وجود ندارد و این موضوع نشان میدهد که لازم است در این بخش تصمیم گیران نگاه جدی به مساله داشته باشند.
با این همه در حالی که از آمار پیشبینی شده ۱۵ هزار نفری کودکان کار و خیابان تنها شش هزار نفر شناسایی شده و از تسهیلات برخوردار شدهاند به نظر میآید تا شناسایی تمامی این افراد محروم، مسوولان و فعالان این حوزه راه دشورای داشته باشند. چنانچه وزیر بهداشت هم با بیان اینکه در وهله اول باید نسبت به شناسایی این کودکان کار اقدام کرد، اینطور عنوان کرده بود که پس از شناسایی این کودکان توسط انجمنها و خیریهها میتوان نسبت به ارایه خدمات خاص نیز برنامهریزی کرد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد