ابربحران لوازم‌خانگی
سارا اصغری- صنعت لوازم‌خانگی در آستانه کما قرار دارد، تورم فزاینده سالانه به‌تدریج کالاهای بادوام را از اولویت سبد خانوارها خارج کرده و تحت‌تاثیر این شرایط فعالان این صنعت حال و روز خوشی ندارند. پس از جنگ ۱۲روزه رکود در این بازار عمق بیشتری پیدا کرده و هم‌اکنون نیز با فعال شدن مکانیسم‌ماشه می‌توان یک ابربحران را برای این صنعت متصور بود.
کارشناس صنعت لوازم‌خانگی درباره وضعیت بازار این حوزه به «جهان‌صنعت» گفت: این روزها به هیچ‌وجه حال و روز بازار لوازم‌خانگی خوب نیست و بیش از پیش گرفتار رکود شده است.
احسان فدایی در ادامه با اشاره به این موضوع که صنعت لوازم‌خانگی از حیث محصول جزو محصولات ضروری بشر محسوب می‌شود، ادامه داد: بود و نبود یا کمبود لوازم‌خانگی بدون شک روی کیفیت زندگی مردم تاثیرگذار خواهد بود بنابراین یکی از ملزومات زندگی مردم به‌شمار می‌رود.
شرایط وخیم
فدایی در ادامه با تاکید بر این موضوع که ما همواره در صنعت لوازم‌خانگی شعارگونه عمل کرده‌ایم، گفت: همواره در این صنعت شعار استقلال و خودکفایی را مطرح کرده‌ایم، این در حالی است که این صنعت باید براساس مقیاس اقتصادی پیش می‌رفت چراکه در غیر این صورت دیگر این صنعت اقتصادی نخواهد بود. براساس مقیاس جهانی، تولید باید از یک‌سو یک سود منطقی براساس قیمت تمام‌شده و از سوی دیگر یک بازار ثابت و امن داشته باشد تا از تاب‌آوری لازم برخوردار شود و به حیات خود ادامه بدهد اما صنعت لوازم‌خانگی در ایران در حال از دست دادن تمام این شرایط است.
مکانیسم ماشه و سرنوشت صنعت لوازم‌خانگی
این کارشناس صنعت لوازم‌خانگی در پاسخ به این پرسش که در صورت فعال‌شدن مکانیسم ماشه تا چه اندازه صنعت لوازم‌خانگی از آن متاثر خواهد شد، خاطرنشان کرد که بازار لوازم‌خانگی تا پیش از مطرح شدن مکانیسم ماشه در رکود شدیدی قرار داشت. با افزایش تورم فزاینده در کشور، شاهد کوچک شدن سبد خانوار شدیم که در این میان، لوازم‌خانگی به‌عنوان یک کالای بادوام از اولویت خانوارها خارج و اولویت نخست آنها کالای مصرفی و تامین نیازهای روزمره شده است و در زمینه کالای خانگی نیز بیشتر به تعمیرات روی آورده‌اند. در چنین شرایطی تصور کنید که مکانیسم ماشه نیز فعال شود؛ با توجه به وابستگی لوازم‌خانگی به ارز و واردات قطعات این لوازم به‌ویژه از کشور چین، در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه و برگشت تحریم‌های اروپا دیگر قادر به واردات از کشور چین نیز نخواهیم بود و این امر پیامدهای بسیار سنگینی برای این صنعت به همراه خواهد داشت. ارتباطات مالی ایران با چین دچار تنگناهای بیشتری خواهد شد و این رکود به‌شکل بی‌سابقه‌ای صنعت لوازم‌خانگی را دچار ابربحران خواهد کرد چراکه عدم ارتباط از یک‌سو و افزایش تورم از سوی دیگر، قدرت خرید مردم را برای لوازم‌خانگی بیش از پیش کاهش خواهد داد. در چنین شرایطی نخستین اتفاقی که خواهد افتاد، این است که واحدهای کوچکی که در زمینه لوازم‌خانگی مشغول به تولید هستند، قدرت ادامه حیات نخواهند داشت.
از دست رفتن ۸۵درصد واحدهای کوچک
این کارشناس صنعت لوازم‌خانگی در ادامه خاطرنشان کرد: ۱۳۰۰ واحد در کشور مجوز تولید لوازم‌خانگی دارند، در چنین شرایطی آیا این تعداد واحد می‌توانند ادامه حیات دهند؟ بدون شک ۸۵درصد واحدهای کوچک از بین می‌روند چراکه از تاب‌آوری لازم برخوردار نیستند و در ادامه چند واحد بزرگ قادر به فعالیت خواهند بود. در زمینه فروش نیز چند فروشگاه زنجیره‌ای باقی خواهند ماند و سایر فروشگاه‌های کوچک لوازم‌خانگی از بین می‌روند.
وی با اشاره به این موضوع که افراد بسیاری در زنجیره لوازم‌خانگی مشغول به کار هستند، تصریح کرد: در صنعت لوازم‌خانگی یک زنجیره‌ای از تولید وجود دارد که افراد بسیاری از تامین مواد اولیه تا تولید، توزیع، فروش و خدمات پس از فروش مشغول به کار هستند که در این میان با از بین رفتن واحدهای کوچک که تعداد آنها نیز بالاست، شاهد آمار بیکاری گسترده‌ای در این زنجیره تولید خواهیم بود. این کارشناس صنعت لوازم‌خانگی در ادامه با اشاره به این موضوع که در گذشته مجوزهای بسیار و بی‌مورد به واحدهای تولیدی لوازم‌خانگی داده شده است، گفت: در کشور ما در صنعت لوازم‌خانگی براساس کمی‌گرایی و شعاردرمانی به واحدهای بسیار مجوز تاسیس داده شده که هم‌اکنون ۲۴۰میلیون قطعه ظرفیت کلی تمام لوازم‌خانگی است درحالی‌‌که در بهترین شرایط ما در کشور به ۱۶ تا ۱۷میلیون قطعه نیاز داریم که مابه‌التفاوت آن را باید به صادرات اختصاص دهیم، این درحالی است که باوجود تحریم‌ها در زمینه صادرات با مشکلات بسیاری روبه‌رو هستیم. در چنین شرایطی حتی کشورهای منطقه نیز دیگر آماده همکاری با ما نیستند. در زمینه لوازم‌خانگی امکان گشایش ال‌سی را نداریم و حتی در صورت صادرات باوجود مشکلات بسیار، امکان دریافت ارز خود را نیز نداریم؛ در واقع این صنعت در تهیه مواد اولیه، تولید، توزیع و فروش با مشکل روبه‌رو است. البته لازم به یادآوری است که تمام صنایع گرفتار چنین مسائلی هستند و صنعت در ایران به بن‌بست رسیده است.
یک بی‌اعتباری دیگر
فدایی در ادامه با اشاره به مشکل دیگری که صنعت لوازم‌خانگی را با چالش روبه‌رو کرده افزود که باتوجه به سیاستگذاری دولت در زمینه ارز، صنعت لوازم‌خانگی با چالش‌های بسیاری روبه‌رو شده است تا پیش از این دولت با تخصیص ارزهای رانت‌گونه پدیده‌هایی همچون چای دبش را رقم زد و حال با سخت و سفت کردن تخصیص ارز تمام مجراهای تخصیص ارز را برای تولیدکنندگان بسته است، این در حالی است که بسیاری از واردکنندگان قطعات لوازم‌خانگی خریدهای خارجی انجام داده‌اند و هم‌اکنون منتظر دریافت ارز هستند که اگر ارز مورد نیاز خود را دریافت نکنند، شبیه موقعیت چک برگشتی شده و نزد شرکت‌های خارجی بی‌اعتبار خواهند شد.
به میز مذاکره بازگردیم
فدایی یادآور شد که اقتصاد ما تابعی از سیاست‌های کشور است و تا زمانی‌که ما به این سیاست‌ها ادامه بدهیم، وضعیت بهتر نخواهد شد. در چنین شرایطی ما هیچ راهکاری جز این نداریم که به میز مذاکره بازگردیم و با تعامل سیاست‌های خود را پیش ببریم تا صنایع نیز از این ابرچالش‌های پیش‌آمده ناشی از سیاست‌های خارجی، جان دوباره‌ای بگیرند.
