11 - 10 - 2020
آیا فرمول قیمتگذاریها تغییر میکند؟
بازار خودرو چند وقتی است که دچار آشفتگی شده است؛ خودروهایی که روزی کمتر از ۸۰ میلیون تومان قیمت داشتند، حال با قیمتهای سرسامآوری در بازار عرضه میشوند و نکته جالب اینکه خریدار هم دارند.
این روزها فشار بر خودروسازان به دلیل افزایش نرخ ارز، تورم، تحریم، گرانی مواد اولیه و… افزایش یافته و هیچ کس مخالف بازنگری در قیمت خودرو متناسب با این مولفهها نیست، و اختلاف فاحش قیمت کارخانه با بازار آزاد موجب پرپول شدن جیب دلال به جای تولیدکنندگان شده است و در بازار خودرو حرف اول را دلالان و سوداگران میزنند.
عرضه خودرو در بورس، راه کوتاه کردن دست دلالان
مدتی قبل نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای ساماندهی بازار، طرحی را تحت عنوان «تحول صنعت و بازار خودروی کشور» به جریان انداختند؛ یکی از مهمترین بندهای این طرح «تغییر روش قیمتگذاری و عرضه خودرو در بورس» است که طبق پیشبینی مجلسیها میتواند موجب کاهش زیان خودروسازان شود و جلوی قیمتسازی را بگیرد و خودرو را از یک کالای سرمایهای به یک کالای مصرفی تبدیل کند تا مصرف کننده واقعی به راحتی به خودرو دسترسی پیدا کند و از سوی دیگر همین امر موجبات خروج دلالان از بازار را نیز فراهم میکند.
در این رابطه علی سعدوندی کارشناس اقتصادی به مهر میگوید: هر کاری که سبب حذف دلال شود و رابطه مستقیمی بین مشتری و کارخانه شکل دهد، خصوصا در شرایط فعلی، به نفع اقتصاد کشور است، خصوصا در موضوع خودرو که در حال حاضر اولویت بالایی نیز در جامعه دارد.
به اعتقاد وی، با ورود خودرو به بورس، دلالی و واسطهگری از چرخه توزیع خودرو خارج شده و سوددهی کارخانههای خودروسازی نیز افزایش مییابد، علاوه بر آن، عایدی دولت از مالیات نیز افزایش یافته و بخشی از کسری بودجه نیز تامین میشود.
نقطه اختلاف مجلس و خودروسازان
اگرچه این طرح با حمایت خودروسازان و قطعهسازان همراه شده اما این حمایت به صورت صددرصدی نیست. یکی از نکاتی که در طرح مذکور مورد نقد فعالان صنعت خودرو قرار گرفته، نحوه قیمتگذاری این کالا در بورس است؛ مطابق با آنچه مجلس پیشبینی کرده، قیمت پایه انواع خودرو در بورس، نرخی است که هر سه ماه یک بار بر اساس نرخ تورم توسط شورای رقابت تعیین خواهد شد.اما خودروسازان که امیدوار هستند از طریق طرح مجلس، شورای رقابت برای همیشه از چرخه قیمتگذاری خودرو حذف شود، معتقدند قیمت پایه عرضه هر مدل خودرو در بورس باید قیمت تمام شده تولید باشد که توسط سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان تعیین میشود.خودروسازان و قطعهسازان میگویند که مجلس با حذف شورای رقابت موافق است؛ آنها در عین حال با بخش مربوط به «بیمه کیفیت» این طرح که ضامن کیفیت خودرو و بهبود تولید است هم مخالف هستند.
سرازیر شدن سود به جیب دلالان با قیمتگذاری دستوری
البته در زاویه دقیقتر اگر مباحث مربوط به عدم تمایل خودروسازان به بهبود کیفیت را کنار گذاریم، میبینیم که نحوه قیمتگذاری خودرو از سوی شورای رقابت و عملکرد این نهاد فقط مورد انتقاد خودروسازان نیست بلکه کارشناسان زیادی نیز به شیوه قیمتگذاری خودرو انتقاد دارند؛ به گفته فعالان این حوزه در فرمول جدید شورای رقابت، نمره کیفی و بهرهوری خودروسازان حذف شده و به صورت کاملا دستوری هیچ نمره منفی یا مثبتی بابت تعیین قیمت لحاظ نمیشود.طبق گفته کارشناسان، شورای رقابت با شیوهای که در قیمتگذاری دارد، نه تنها به کاهش تولید دامن میزند بلکه زمینه برای افزایش اختلاف قیمت بین کارخانه و بازار را فراهم و به دلالان اجازه جولان میدهد.در این رابطه امیرحسین کاکایی، عضو هیات علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت معتقد است: اگر شورای رقابت، قیمتگذاری خودرو را به صورت دستوری انجام نمیداد، اوضاع فروش خودرو به مراتب بهتر از این بود؛ اگر به اختلاف قیمت کارخانه و بازار آزاد دقت کنیم و یک حساب و کتاب داشته باشیم، حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان سود به جیب واسطهها و دلالان رفته است. اگر تمام سود فروش به خودروساز میرسید، شرکتهای خودروسازی میتوانستند با درآمد حاصلشده، سرمایهگذاریهای جدید انجام دهند.
وی ادامه میدهد: باید از اعضای شورای رقابت پرسید که هدف از قیمتگذاری دستوری در این شورا چه بوده است؟ اگر هدف کنترل قیمت خودرو در بازار بوده که مردم شاهد نابسامانی این بازار هستند، لذا روش فعلی شورای رقابت که به عنوان حمایت از مصرفکننده مطرح است، کاملا اشتباه است. از سوی دیگر تنها در دو سال گذشته، بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان خسارت روی دوش خودروسازان سنگینی میکند.
مجلس: قرار نیست شورای رقابت از قیمتگذاری خودرو حذف شود
در این رابطه، علی جدی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با اشاره به اظهارات خودروسازان مبنی بر موافقت نمایندگان با حذف شورای رقابت در تعیین قیمت خودرو و انتقادات مطرح شده نسبت به عملکرد این شورا به مهر گفت: خودروسازان فقط بخشی از واقعیت را گفتهاند. در طرح ساماندهی خودرو بحثی در این مورد مطرح شد که قیمت پایه با چه فرمولی محاسبه شود؛ یعنی اگر قرار باشد شورای رقابت هم قیمت را تعیین کند، فرمول محاسبهاش مشخص باشد.
وی با بیان اینکه قبلا فرمول خاصی برای محاسبه قیمت خودرو وجود نداشت، افزود: ما در مجلس گفتیم در حال حاضر تنها ضابطهای که در کشور برای تعیین نرخ کالاهای داخلی وجود دارد، آییننامه هیات تعیین قیمتهاست که چند وزیر تهیه کردهاند و سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان براساس همان آییننامه نرخ کالاهای تولید داخل را تعیین میکند.جدی گفت: ما گفتیم که معیار محاسبه قیمت خودروی داخلی در شورای رقابت، آن فرمول باشد که البته تغییراتی در آن خواهیم داد. حرف ما این نبوده که سازمان حمایت قیمت را تعیین کند.
وی افزود: بر اساس طرح مجلس، قیمت پایه عرضه خودرو در بورس، قیمتی است که شورای رقابت بر اساس فرمول قیمتگذاری (که هم اکنون در سازمان حمایت مبنای قیمتگذاری اقلام مختلف است)، تعیین میکند.
ابهامات عرضه خودرو در بورسکالا
به گزارش مهر، مساله دیگری که وجود دارد و البته فعالان صنعت خودرو توجهی به آن نداشتهاند، موضوع چگونگی عرضه خودرو در بورس است؛ به اعتقاد کارشناسان عرضه خودرو در بورس زمانی میتواند منجر به تحقق اهداف خود (حذف دلالها، کاهش زیان خودروسازان و تسهیل دسترسی مردم به خرید خودروی نو) شود که تمامی تولیدات خودروسازان در بورس عرضه شود و اینگونه نباشد که بخشی از تولیدات خودروسازان خارج از مکانیسم بورس در جای دیگری عرضه شود. چرا که همچون تجربه فولاد، عرضه همزمان در خارج از بورس، به دلالی دامن زده و بازار سیاه برای تولیدات ایجاد میکند.
مجلس: «تمام» تولید خودروسازان در بورس عرضه خواهد شد
جدی در این رابطه نیز گفت: یکی از مسائلی که در جریان تصویب طرح، پیگیری میکنیم این است که خودروسازان ملزم به عرضه «تمام» تولیدات و محصولات خود در بورس شوند و نتوانند بخشی از تولیدات خود را خارج از بورس عرضه کنند.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس افزود: با تصویب طرح در مجلس، خودروسازان حق فروش هیچ خودرویی را خارج از بورس نخواهند داشت و خودرویی که خارج از مکانیسم بورس فروخته شده باشد، پلاکگذاری نخواهد شد. ضمن اینکه در بورس همه حالتهای فروش خودرو از جمله نقدی و پیشفروش پیشبینی شده است.
وی با تاکید بر اینکه همه مدل فروش خودرو در بورس باید انجام شود، گفت: طرح در کمیسیون تصویب شده و به زودی به صحن مجلس خواهد آمد.
تصویب و اجرای طرح مجلس باعث کاهش قیمت خودرو میشود؟
یکی از سوالاتی که به کرات از سوی مردم مطرح میشود این است که آیا با تصویب و اجرای طرح مجلس و عرضه خودرو در بورس، قیمت خودرو کاهش خواهد یافت؟
طرح مجلس به دنبال کاستن از قیمت خودرو نیست چرا که مولفههای موثر در قیمت تمام شده خودرو طی ماههای اخیر با رشد شدیدی مواجه شدهاند اما طرح مجلس میتواند دسترسی مردم به خرید خودروی نو را تسهیل کند و با حذف دلالان از بازار، زیان خودروسازان را کاهش دهد. به این ترتیب، با اقتصادی شدن تولید خودرو برای خودروسازان، خودروسازان میتوانند اقدام به افزایش تولید کنند و با افزایش عرضه به بازار، قیمتهایی که اکنون به عنوان قیمت حاشیه بازار وجود دارد، حذف خواهد شد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد