آیا دکتر مسعود پزشکیان میتواند؟
محمود خاقانی،کارشناس ارشد اقتصاد انرژی
در پیگیری برنامههای دولتهفتم از سال۱۳۸۰ با ابتکار مرحوم دکتر نوربخش، رییس کل وقت بانک مرکزی و وزارت نفت دولت هشتم مطالعاتی برای هدفمندکردن یارانههای سوخت بنزین و مراقبت از اینکه قدرت خرید ریال در برای دلار سقوط نکند شروع شد و در پایان دولت هشتم(اردیبهشت۱۳۸۴) بورس بینالمللی نفت ایران در جزیره کیش آماده بهرهبرداری شد تا دیپلماسی انرژی ایران برای صلح از حوزه دریای خزر به خلیجفارس و درواقع به هفتدریا متصل شود و با معاوضه نفت خام و گاز طبیعی و نیز تجارت فرآوردههای نفتی در بورس بینالمللی نفت ایران در جزیره کیش به ریال زمینهسازی لازم برای واگذاری سهام بخش پاییندستی صنعت نفت ایران به مردم آمادهسازی شود اما با ابتکار مجلسهفتم(راس امور وقت) افزایش تدریجی نرخ بهای حاملهای سوخت بنزین متوقف شد و بهبهانه تثبیت قیمتها و جلوگیری از افزایش نرخ تورم در لیتری ۸۰تومان تصویب شد. درآنزمان یکی از نمایندگان مجلسهفتم به اینقلم گفت که این ابتکار بهمنظور کمک به انتخاب رییس دولتنهم بود. بعد از آن همانمجلسهفتم نرخ بهای بنزین را به ۱۰۰تومان افزایش داد و در مجالس بعدی هم دونرخی و… تصویب شده که حالا نرخ بهای بنزین سهنرخی شد.
مقصر کیست؟
راس امور(مجالس مختلف) در مشکلاتی که امروز کشور با آنها دستبهگریبان بوده مقصر اصلی است اما همواره نمایندگان مجلس تلاش میکنند که قوهمجریه و در راس آن رییسجمهور مقصر معرفی شود. البته اکثریت مردم ایران که در انتخاباتهای اخیر شرکت نکردند نظارت استصوابی را هم مقصر میدانند. قوانین مصوب در مجالس مختلف توسط نمایندگان مورد تایید نظارت استصوابی موجب شده است که کاسبان تحریم، جنگ و مافیاهای مختلف در اقتصاد خرد و کلان ایران و بهویژه اقتصاد انرژی ایران با حمایتهایی که از خارج برای شان مهیا بوده ایران عزیز را در شرایطی قرار دهند که امروز قرار گرفته است.
فساد و اختلاس؛ پاشنهآشیل نظام
متاسفانه فساد و اختلاس که شیوع آن از سال۱۳۸۴ تاکنون رشد کرده و بهصورت ساختاری و سازمانی درآمده به ویژه در صنعت نفت و انرژی کشور(سوخت اقتصاد خردوکلان) موجب شده که دولت و سیاستهای اقتصادی دولت دیگر مفهومی نداشته باشند. در این نمیتوان تردید داشت که فساد و اختلاس در کشور ناشی از نفوذ اشخاص حقیقی و حقوقی است که توسط شرق و غرب بهدلیل منافع اقتصادی و سیاسیشان(چپاول ثروت ملی و فقیر و فقیرترکردن مردم ایران) حمایت میشوند. در انتخابات ریاستجمهوری چهاردهم انتظار میرفت که دکترمسعود پزشکیان بتواند بر دولت پنهانی که خودش وقتی معاون رییس مجلسدهم بود از آن سخن گفت غلبه کند اما کار به جایی کشیده که حامیان دولت پنهان درحال جوسازی برای شکست دولت دکترمسعود پزشکیان لحظه شماری میکنند.
سالاول دولتچهاردهم؛ «سال فاجعهبار»
در راستای گسترش جنگ روانی برای تشویش اذهان عمومی مردم ایران توسط رسانههای مختلف برونمرزی، اقدام و عمل نفوذیها در ایران(نظیر حوادث اخیر و دستگیریها در مراسمهفتم یکوکیل دادگستری در مشهد و…) به گزارش خبرگزاریهای مختلف ازجمله شبکه اروپایی یورونیوز به نقل از روزنامه نیویورکتایمز(معمولا اینگونه روزنامهها مطالبی را به توصیه سازمانهای اطلاعاتی و امنیتی منتشر میکنند) گزارش میدهند که سالنخست ریاستجمهوری مسعود پزشکیان در ایران را میتوان «سال فاجعهبار» توصیف کرد: ترور فرماندهان ارشد نظامی و اطلاعاتی، حملات مشترک هوایی اسرائیل-آمریکا و متحدان آنها، تخریب تاسیسات هستهای در جنگ ۱۲روزه و درکنار همه اینها اقتصادی که هرروز وخیمتر میشود و بحرانهای پیدرپی انرژی و آب تنها بخشی از این وضعیت است.
نیویورکتایمز برای مایوسکردن مردم ایران از رییس دولت چهاردهم نوشته که اگر ایرانیان تصور کنند میتوانند برای یافتن راهحل به رییسجمهور خود امید ببندند خود او نخستینکسی است که میگوید زحمتش را نکشند. این روزنامه آمریکایی(متعلق به خانوادههای پرنفوذ و ثروتمند آلمانی-یهودیتبار آمریکایی وحامیان صیهونیسم آدولف سالزبرگر-اوکس که در سال۱۸۹۶ میلادی مالکیت روزنامه نیویورکتایمز را خریداری کرد و از آن تاریخ تاکنون کنترل شرکت رسانهای تایمز و مالکیت روزنامه نیویورکتایمز را دراختیار دارد) در مقالهای به وضعیت دولت دکتر مسعود پزشکیان و چالشهای او در جمهوری اسلامی پرداخته و مینویسد: مسعود پزشکیان در مجموعهای از سخنرانیهای عمومی کمسابقه و صریح در هفتههای اخیر گفته که ایران با مشکلاتی حلنشدنی روبهرو است و خودش دیگر ایدهای برای حل آنها ندارد. درواقع دکترمسعود پزشکیان که قول داده بود با مردم صادقانه سخن بگوید و حالا متوجه شده که دولت پنهانی که خودش هم نمیتواند از آنها نام ببرد کی هستند و نمیگذارند که موفق شود، اخیرا در جمع دانشجویان و استادان دانشگاه گفت: «اگر کسی میتواند کاری بکند بسمالله. من که نمیتوانم کاری بکنم. فحشم هم ندهید.»
چهکسی رییسجمهور میشد بهتر بود؟
مخالفان دکتر پزشکیان که رسانه آنها طی سهسال با آبوتاب از احیای هزارکارخانه در هرسفر استانی دولتسیزدهم مینوشتند امیدوار بودند که نامزد موردعلاقهشان برنده انتخابات ریاستجمهوریچهاردهم باشد اما در شوک انتخاب پزشکیان یکدیگر را متهم و بر سر این بحث میکردند که اگر رییس دولت درسایه بهنفع رییس مجلس کنار رفته بود حالا پزشکیان رییسجمهور نبود. هواداران رییس دولت درسایه هم روند نزولی آرای رییس مجلس را یادآور شده و میگفتند که او بود که باید کنار میرفت تا رییس دولت در سایه رییسجمهور میشد. حالا فرض کنیم که هریک از رقبای پزشکیان موفق شده و رییسجمهور بودند؛ چه میکردند؟ این روزها که رییس مجلس دوازدهم حتی بیشتر از رییس دولت چهاردهم سخنرانی میکند و صداوسیما او را نشان میدهد اگر رییسجمهور بود چه میکرد؟ یا رییس دولتِ درسایه که نگرانی ندارد و به هرحال مردم میدانند که وفاداران بهدولت درسایه که تقریبا مدیریت خردوکلان کشور را دردست دارند چهمیکنند؟ و… .
استخارهای که خوب نبود
مراسم تنفیذ پزشکیان روزیکشنبه ۷مرداد۱۴۰۳ و دوروز بعد در بعدازظهر سهشنبه ۹مرداد۱۴۰۳ هم مراسم تحلیف یا سوگند ریاستجمهوری برگزار شد و مسعود پزشکیان از بهارستان به پاستور رفت تا نهاد ریاستجمهوری را تحویل بگیرد و طبق سنت در بدو ورود به ساختمان ریاستجمهوری به قرآن تفال زد و در صفحهای که گشود آیهای آمد که نزد اهل استخاره وقتی چنانآیهای میآید به معنی آن است که: بسیار بد است و از انجام آن بهشدت پرهیز کنید. آنگاه براساس برخی گزارشهای منتشره میان پزشکیان و رییس دفتر رهبری و معاوناول رییسجمهورسیزدهم گفتوگویی در گرفت:
پزشکیان به رییس دفتر رهبری گفت: «ببینید چی اومد! قَالَ ادْخُلُوا فِی أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِکُم…»
رییس دفتر رهبری : «وای! اینکه خیلی بده!»
مخبر: «بد شد.ها؟!»
پزشکیان: «آره بابا خیلی بده.»
برخی گزارش کردند که هرچند مشخص بود هرسه نگران شدند اما اهل فن یادآور شدند آیه۳۸ سوره اعراف متضمن خبر بوده نه نهی و درباره امتهای پیشین است و با این نگاه امتهای پیشین را باید دولتهای پیشین بدانیم!
اولین خبر بد این بود که ۱۰مرداد۱۴۰۳ اسماعیل هنیه، رییس دفتر سیاسی حماس که بهعنوان مهمان ویژه مراسم سوگند رییسجمهور جدید ایران به تهران آمده بود در اقامت گاه خود ترور و شهید شد.
مشکلات
دکتر مسعود پزشکیان هیچ روزی در طول یکسال گذشته تاکنون نتوانست به مردم خبر خوبی بدهد و در جلسات با مقامهای بلند پایه کشوری و لشگری و مردم به گزارش روزنامه نیویورکتایمز اذعان کرده که حکومت «گیر کرده خیلی هم بد گیر کرده» و افزوده است: «از همان روز اول که آمدیم بلا پشت بلا باریده و قطع نشده است.» به نوشته روزنامه نیویورکتایمز پزشکیان حتی پا را فراتر گذاشته و گفته است مشکلات ایران ساخته و پرداخته خود ماست یعنی نتیجه فساد، درگیریهای جناحی و دههها شیوه خرجکرد دولت که او آنها را «کارهای دیوانهوار» توصیف کرده و نه نتیجه اقدامات آمریکا یا اسرائیل. او در چندینجلسه ازجمله دیدار با دانشجویان گفته است: «مشکل خودمان هستیم.» پزشکیان به استانداران و مقامهای محلی گفته تصور کنند دولت مرکزی «اصلا وجود ندارد» و «خودتان مشکلاتتان را حل کنید». او گفته است: «چرا من باید حلشان کنم؟ نباید فکر کنید رییسجمهور معجزه میکند.»
ویدئوهای این سخنرانیها بهسرعت در شبکههای اجتماعی و رسانههای داخلی و برونمرزی دستبهدست شده است. یکمجری تلویزیون روسهشنبه ۲۵آذرماه۱۴۰۴ در ویدئویی در شبکههای اجتماعی گفت: «پزشکیان دولت را اداره نمیکند بلکه گذاشته روی حالت خودکار و رها کرده و حس مردم همین است.»
رییسجمهوری تابع
نیویورکتایمز این نکته را برجسته کرده که دکتر مسعود پزشکیان آشکارا گفته و میگوید که در موضوعات حساس سیاست خارجی ازجمله حلوفصل بنبست هستهای با آمریکا تابع نظر رهبری است. او علنا گفته که اجازه رفع محدودیت از شبکههای اجتماعی پرطرفداری مانند اینستاگرام را ندارد یعنی وعدهای که در جریان انتخابات داده بود!
یورونیوز بهنقل از نیویورکتایمز و به نقل از محمدعلی ابطحی، معاون پیشین رییسجمهور در دولتهفتموهشتم نوشته که آقای ابطهی از صراحت پزشکیان دفاع کرده است. او در گفتوگوی تلفنی گفت: «صادقانه حرفزدن با مردم پدیدهای تازه است. این سادهلوحی نبوده بلکه پشتش سیاست هست. او نمیخواهد واقعیت را پنهان و توقع ایجاد کرده و بعد نتواند عمل کند.»
پزشکیان باید کنار برود؟
مخالفان پزشکیان باوجود اینکه قبول دارند دولت پزشکیان دولت خود پزشکیان نیست و خودشان درآن حضور اکثریتی دارند با این حال خواستار کنارهگیری پزشکیان شدند. یکی از نمایندگان مجلسدوازدهم با پیشینه نظامی و امنیتی آقای کامران غضنفری اخیرا در یکبرنامه تلویزیونی پرسید: «پس چرا رییسجمهور شدی؟ قرار است مشکلات مردم را حل کنی نه اینکه مدام بگویی نداریم و نمیشود.»
چرا اسرائیل و آمریکا مایل هستند که پزشکیان کنار برود؟
قبل از انتخابات ریاستجمهوریدهم درسال۱۳۸۸ دریکگردهمایی آکادمیک در باکو-جمهوریآذربایجان میز گردی درباره انتخابات ایران اختصاص یافت. شخصی از که از ایران در میز گرد شرکت داشت معتقد بود که رقیب رییس دولتنهم در دور اول برنده انتخابات خواهد بود اما نمایندهای که بعدا معلوم شد از دانشگاه حیفا-اسرائیل در میز گرد حضور داشته بهطور قاطعی گفت که انتخاب رقیب رییس دولتنهم بهنفع اسرائیل نیست و بههمیندلیل اسرائیل و متحدان اسرائیل تمام تلاش لازم را بهعمل میآورند که رییس دولتنهم رییس دولتدهم هم باشد. پسازآن در ایران شرایطی تجربه شد که نیویورکتایمز بهنقل از دکتر صنم وکیل، مدیر بخش خاورمیانه و شمال آفریقای اندیشکده چتم هاوس در لندن میگوید: «ایران اکنون هم در داخل و هم در تقابلش با آمریکا فلج شده است.» او معتقد است: «اینکه پزشکیان ناامیدیاش را علنی بیان میکند جالب است. او میخواهد به شکلی غیرمستقیم محدودیتها و دستبندهایی که به او زدهشده را نشان دهد.» وی میافزاید: «آیا اینکار مشکلی را حل میکند؟ فکر نمیکنم.»
تا آخر میایستم
نیویورکتایمز به نقل از اشخاص مختلف نظیر شبکههای فارسیزبان برونمرزی در مقالهای که نوشته وضع بسیار اسفناک از گرانیها و فقر مردم را برای خوانندگان خود تشریح کرده و نوشته باجود همه این تصاویر تیره، مسعود پزشکیان گفته است: «تا آخر میایستم.»
