11 - 04 - 2020
آنهایی که امتحان خوبی پس ندادند
غلامرضا کیامهر
میگویند دوستان واقعی هنگام سختیها شناخته میشوند. این گفته امروز در مورد کسان دیگری از جمله تولیدکنندگان داخلی و گروهها و صنوفی که به کار تامین و توزیع و عرضه مواد غذایی و دیگر نیازمندیهای اساسی مردم اشتغال دارند هم مصداق پیدا میکند. بدون رودربایستی باید گفت بعد از سونامی اخیر بازار ارز و سقوط بیسابقه ارزش دلار هیچیک از این گروهها امتحان خوبی پس ندادند و هر کدام به بهانهای با کاهش میزان عرضه و افزایش شدید قیمت تولیدات و کالاهای وارداتی خود، عرصه را بر مصرفکننده از آنچه بود تنگتر کردند و شرایطی را به وجود آوردند که مردم ایران حتی در دوران جنگ هشت ساله عراق علیه ایران که بندرها و فرودگاههای ما آماج بمبارانها و موشکپرانیهای رژیم صدام قرار داشت، مشابه آن را شاهد نبودند. از برخی مغازههای خردهفروشی در محلههای مختلف شهرهایمان گرفته تا تولیدکنندگان داخلی و واردکنندگان و عمدهفروشان کالا به محض بروز نخستین نشانههای آشفتگی در بازار ارز و بیعملی و بیتفاوتی و سوءتدبیرهای دولت در مقابله اساسی با شرایط بحرانی به وجود آمده در انبارهای خود را بستند و قفسههای مغازههای خود را از کالاهایی که اغلبشان تا دیروز بدون مشتری مانده بود، خالی کردند و خانوادههای ایرانی را در فضایی از وحشت و کمیابی فرو بردند. در میان همه صنوف و گروههایی که به محض اوجگیری نرخ دلار و انتشار شایعات ضد و نقیض درباره آینده بازار ارز در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی دلهرههایی مضاعف را به مردم تحمیل میکرد و باز در کمال تاسف مسوولان عالیرتبه دولت تدبیر و امید در برابر آن سکوت پیشه کرده بودند، گناه تولیدکنندگان داخلی و مسوولان جامعه که مردم را دائما به خرید و مصرف تولیداتشان دعوت میکنند، از همه بیشتر و سنگینتر است که عملا هیچ حق و حقوقی برای مصرفکنندگان قائل نیستند و با حداکثر سوءاستفاده از انحصاری که در چند دهه اخیر دولتها برایشان ایجاد کردهاند، برای محصولات بیکیفیت خود بازار سیاه ساختگی به وجود میآورند و بدون احساس ترس و واهمه از متولیان صنعت کشور و سازمانهای بیخاصیتی که با هدف حمایت از مصرفکنندگان تاسیس شدهاند، اقدام به گرانفروشی میکنند. دو برابر شدن قیمت یکی از آسیبپذیرترین محصول یکی از خودروسازان داخلی از بارزترین مصادیق اجحاف در حق مردم و مصرفکنندگان است. این درست است که با گذشت سالیان طولانی هنوز از مرحله صنعتداری به عصر صنعتسازی وارد نشدهایم و هنوز درصد بالایی از صنایع ما برای تولید محصول، وابسته به واردات مواد اولیه و تکنولوژی و تجهیزات خطوط تولید و قطعات یدکی هستند که برای تامین این نیازها از خارج باید ارز مصرف کنند و به طور طبیعی افزایش نرخ ارز به افزایش هزینه تولید و قیمت تمامشده محصولات تولیدی آنها منجر میشود اما باید پرسید آیا تاثیرات افزایش نرخ ارز تا آنقدر فوری و فوتی و فراگیر بوده که هم خودروسازان و هم دیگر تولیدکنندگان ما یکشبه این طور بیمحابا دست به افزایش قیمت محصولات خود زدند؟ اگر چنین باشد باید از همین حالا که هنوز دور جدید تحریمهای آمریکا به اجرا گذاشته نشده، فاتحه هر چه صنعت در کشور را داریم، بخوانیم و خود را برای زندگی به شیوه عصر ماقبل صنعتداری آماده کنیم. از انحصارات دولتی که تولیدکننده بخش عمدهای نیازهای مردم هستند و در سپهر اندیشه مدیران آنها مشکلات معیشتی و قدرت خرید مردم محلی از اعراب ندارد، انتظاری نداریم اما طی ماههایی که گذشت، تولیدکنندگان و عرضهکنندگان بخش خصوصی ما هم در افزایش نجومی قیمت تولیداتشان دست کمی از دولتیها نداشتند و …
… تا جایی که میتوانستند، مصرفکنندگان را در مضیقه و تنگنا قرار دادند. شرایطی که سونامی بازار ارز در کشور ما به وجود آورد، یک واقعیت بسیار تلخ و غمانگیز را در جامعه به نمایش گذاشت یعنی نشان داد که برخلاف دهه اول بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و دوران جنگ هشت ساله روح تعاون و ترجیح دادن منافع جمعی بر منافع فردی در نهایت تاسف و تاثر از جامعه ما رخت بربسته و زمانی که جامعه با بحرانی روبهرو میشود، دست حمایتی نه از آستین دولت و نه از ناصیه بخش خصوصی برای حمایت از مردم بیرون نمیآید و مردم در تامین مایحتاج زندگی باید خود را برای تحمل بدترین فشارها آماده کنند.
رخت بربستن روحیه تعاون از جامعه ما به تولیدکنندگان دولتی و بخش خصوصی ما محدود نمیشود. شدت تنهایی و بیپناهی مصرفکنندگان ایرانی به جایی رسیده که تولیدکنندگان و فروشندگان رب گوجهفرنگی هم به منظور عقب نماندن از قافله تولیدکنندگان صنعتی این محصول را با چهار برابر قیمتهای گذشته به مردم عرضه میکنند و مصرفکننده بیچاره هم چارهای جز گردن نهادن بر این اجحاف آشکار ندارد.
سونامی بازار ارز واقعیت تلخ دیگری را هم به نمایش گذاشت و آن، واقعیت فاصله عمیق و دره هولناکی است که میان تولیدکنندگان بخش خصوصی ما و بخش خصوصی کشورهای صنعتی و اقتصادهای آزاد وجود دارد یعنی در حالی که به دست آوردن حداکثر رضایت مشتریان و مصرفکنندگان برای تولیدکنندگان اقتصادهای آزاد در هر شرایطی یک اصل خدشهناپذیر محسوب میشود اما تولیدکنندگان ما نه دغدغه کاهش قدرت خرید مردم را دارند، نه فاجعه کاهش ارزش پول ملی، نه افزایش فاصله طبقاتی و بالا رفتن روزبهروز خط فقر در جامعه.
آنها در چند ماهی که گذشت، نشان دادند که جز بستن بار خود به هر قیمت ممکن، به چیز دیگری فکر نمیکنند و نشان دادند که در اقتصاد ما حتی برای بنگاههای اقتصادی و تولیدکنندگان بخش خصوصی نیز رقابت بر سر به دست آوردن رضایت مصرفکنندگان و سهم بیشتری از بازار مصرف پشیزی ارزش ندارد و آنها نیز در بزنگاههای حساس رفتارشان دست کمی از تولیدکنندگان و بنگاههای اقتصادی دولتی ندارد که آن همه بر خصوصی شدنشان اصرار میورزیم و مردم را تنها و بیپناه میگذارند. آنها در معرکهای که در بازار ارز و وضعیت اقتصادی کشور برپا شده است، اصلا امتحان خوبی پس ندادند و کاری کردند که شعار حمایت از تولیدکننده و تولید ملی برای همیشه در جامعه ما به متاعی بیخریدار تبدیل شود. آنها کاری کردند که دیگر کسی نمیتواند بگوید چرا مصرفکنندگان ایرانی جنس خارجی را به محصول تولید داخل ترجیح میدهند و چرا آنها حساسیتی نسبت به حمایت از تولید و تولیدکنندگان داخلی ندارند. این ذهنیتی است که قبلا در مصرفکنندگان ایرانی وجود داشت اما رفتاری که در این چند ماه تولیدکنندگان صغیر و کبیر بخش خصوصی با مصرفکنندگان ایرانی کردند، علاقه به مصرف اجناس خارجی را در مصرفکنندگان ایرانی تشدید کرد.
Kiamehr_gh@yahoo.com
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد