27 - 02 - 2022
آغاز فروپاشی نظم کنونی جهان؟
آمریکا از چندی پیش درباره قریبالوقوع بودن لشکرکشی روسیه به اوکراین هشدار داده بود، اما بسیاری از سیاستمداران امید داشتند از طریق دیپلماتیک بتوان مانع از جنگ شد. در دوران جنگ سرد دو بلوک قدرتمند با مجهزترین و مخربترین جنگافزارها رو در روی هم قرار داشتند؛ پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در غرب و پیمان ورشو به رهبری اتحاد جماهیر شوروی سابق در شرق.
بسیاری امید داشتند با خاتمه دوران جنگ سرد در اواخر دهه ۹۰ میلادی و فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ تقابل میان دو بلوک قدرت جهانی خاتمه یابد. با این حال از آن زمان تاکنون اروپا باز هم شاهد جنگ بوده است؛ از جمله در ابتدای فروپاشی یوگسلاوی سابق در نیمه نخست دهه ۹۰ قرن گذشته.با این حال ابعاد حمله نظامی روسیه به عنوان یک قدرت جهانی به اوکراین، بر تمام حوادث دهههای گذشته، از پایان جنگ دوم تا کنون، سایه انداخته است.
در حال حاضر استونی، لیتوانی و لتونی سه کشور منطقه بالتیک که مرزهای طولانی مشترکی با روسیه و رژیم تحت حمایت آن در بلاروس دارند، با وجود عضویت در ناتو خود را در خطر میبینند و نگرانند که تهدیدهای مسکو متوجه آنها نیز بشود. این کشورها از جمهوریهای سابق شوروی بودهاند و اقلیت قابل توجهی روسیزبان و روسیتبار در آنها زندگی میکنند.
ینس استولتنبرگ، دبیرکل پیمان آتلانتیک شمالی به اعضای این پیمان در شرق اروپا اطمینان داده که ناتو برای حفاظت از آنها از هیچ اقدامی فروگذار نخواهد کرد. این در حالی است که شماری از کارشناسان نظامی غربی از چند سال پیش درباره توان ناتو برای حفاظت از سه کشور عضو آن در منطقه بالتیک ابراز تردید کردهاند.
اتاق فکر آمریکایی موسوم به RAND که یکی از افسران ارشد ناتو نیز با آن همکاری میکند، در تحقیقی که نتایج آن سال ۲۰۱۶ منتشر شد این ارزیابی را ارئه داد که روسیه به سادگی میتواند سه کشور منطقه بالتیک را محاصره کند و راه رساندن نیرو و تجهیزات به آنها را ببندد.
خطر الگو گرفتن از روسیه
تحلیلگران بر این باورند که اگر جابهجایی مرزها با استفاده از قدرت نظامی در مورد اوکراین با سکوت و تحمل جامعه جهانی همراه باشد، این کار میتواند در بسیاری دیگر از مناطق جهان تکرار شود. بر این اساس با سرمشق قرار گرفتن رفتار مسکو، به عنوان نمونه چین میتواند تمایل خود برای اشغال تایوان را عملی کند یا صربستان به عنوان متحد روسیه ممکن است به مناطقی در کشورهای مجاور دستاندازی کند.
پس از فروپاشی شوروی و تشکیل جمهوریهای جدید در اروپا، ظاهرا پیشفرض مورد قبول این بوده که تمامیت ارضی کشورهای اروپایی، صرفنظر از این که چگونه شکل پیدا کردهاند به رسمیت شناخته میشود.
با تعرض روسیه به اوکراین این پیشفرض دیگر مانند گذشته اعتبار نخواهد داشت. رهبران سیاسی آلمان که عمیقا به این پیشفرض باور داشتند اکنون با واقعیتی جدید مواجه شدهاند. آلمان به خاطر سهم و نقشی که در دومین جنگ جهانی بر عهده داشته در نیمه دوم قرن بیستم و به خصوص در سه دهه اخیر تنشزدایی و تفاهم را سرلوحه سیاست خارجی خود قرار داده است.
یوهانس فارویک، کارشناس سیاست خارجی از دانشگاه هاله آلمان معتقد است، آمریکا بار دیگر و برخلاف برنامهها و انتظاراتش، قدرت ضامن امنیت اروپا است و اکنون لازم است دستور کار قدیمی مهار روسیه دوباره فعال شود. از نظر این کارشناس معنای عملی این سیاست، تقویت جبهه شرقی ناتو و ترسیم مرزهای آن از طریق اقدامهای بازدارنده در مقابل ولادیمیر پوتین خواهد بود.
فارویک معتقد است، ۲۴ فوریه امسال و تغییر مرزها با نیروی نظامی باید یک استثناء بماند زیرا در غیر این صورت، اروپا و فراتر از آن وارد یک چرخه شیطانی میشوند که مجوز ورود به جنگهای داخلی در سرتاسر جهان خواهد بود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد