آشفته بازار گرانی نان
جهان‌صنعت– در اردیبهشت‌ماه قیمت گندم صنف و صنعت و نان حجیم و آزادپز از ۱۲هزار تومان به ۲۱هزار و ۷۷۰تومان افزایش یافت که این رشد چشمگیر قیمت منجر به افزایش قیمت نان آزادپز و به دنبال آن یارانه‌پز شد. این در حالی است که باوجود عدم افزایش قیمت گندم یارانه‌ای و اعلام قیمت مصوب نان اما نانوایان به بهانه‌های متعدد افزایش هزینه‌های حقوق و دستمزد و سربار دیگر حاضر یه تمکین قیمت‌های مصوب قبل نیستند.
بررسی‌های میدانی حاکی از آن است که تمامی واحدهای نانوایی اقدام به افزایش قیمت نان کرده‌اند و از طرفی به بهانه کنجد، سبزیجات و افزایش حجم نان اقدام به عرضه ۲ تا ۴ برابر قیمت مصوب کرده‌اند که بسیاری از کارشناسان کمبود نظارت دستگاه‌های مسوول را عامل اصلی این گرانی می‌دانند.
در شرایط فعلی بیشترین یارانه به حوزه آرد و نان اختصاص دارد که متاسفانه به دلیل سوء‌استفاده‌های متعدد شاهد هدررفت آن هستیم، از این‌رو کارشناسان حوزه آرد و نان یکسان‌سازی نرخ نان و پرداخت یارانه مستقیم به خانوارها را راهکار کاهش تخلفات این حوزه می‌دانند.
ناگفته نماند که رییس اتاق اصناف تهران انتقاداتی از موضوع تصمیم‌گیری استانداری‌ها در قیمت‌گذاری نان دارد و همواره معتقد است که نظارت و تصمیم‌گیری دستگاه‌های متعدد در این حوزه کار را سخت می‌کند و باید کار به اتحادیه واگذار شود تا دیگر شاهد قیمت متفاوت نان از شمال تا جنوب شهر و شهرها با یکدیگر نباشیم.
حمیدرضا رستگار، رییس اتاق اصناف تهران با اشاره به نابسامانی‌های قیمت و کیفیت نان گفت: موضوع طبخ نان، قیمت‌گذاری و بازرسی که توسط دستگاه‌های مختلف و اتحادیه مربوطه انجام می‌شود، دچار شرایطی شدیم به دلیل آنکه متولی واحدی را برای این موضوع تعیین نکردند و دستگاه‌های مختلف در این ارتباط برنامه‌ریزی و پیگیری می‌کنند که متاسفانه چندوجهی بودن موضوع کمکی به حل این مساله نمی‌کند.
رستگار افزود: نرخ آردی که به اتحادیه و اعضای صنف داده می‌شود، دولتی و آزادپز است و کیفیت برمبنای نوع یک، نوع ۲ و ۶ متفاوت است، باید کاری انجام شود که نظارت دقیق شود چراکه تاکنون نظارت و جرایم ما بازدارنده نبوده است و به این نتیجه رسیدیم که اتحادیه‌ها متولی امور صنف هستند و موظف هستند که بر واحدها نظارت داشته باشند تا بازار را کنترل کنند.
رییس اتاق اصناف تهران با تاکید بر واقعی شدن قیمت نان بیان کرد: پیشنهاد ما این است که قیمت نان برمبنای آنالیزی که اتحادیه صنفی و کارشناسان اتاق اصناف گرفتند، واقعی شود و بهترین پیشنهاد این است که یارانه مستقیم به مردم پرداخت شود.
فرآیند قیمت‌گذاری نان باید مورد بررسی قرار بگیرد
پیمان فلسفی، نایب‌رییس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفت: مسوولیت قیمت‌گذاری آرد و نان به استانداران واگذار شده است که براین اساس هراستانی برمبنای شرایط دستمزد کارگران و دیگر عوامل تصمیم‌گیری می‌کنند، هرچند قیمت آرد یارانه‌ای مشخص و ثابت است که واحدهای نانوا باتوجه به تحویل آرد یارانه‌ای باید نان را عرضه کنند.
به گفته وی، واحدهای خبازی مشمول آرد یارانه‌ای برمبنای قیمت مصوب مکلف به عرضه نان هستند و تنها واحدهای نانوایی آزادپز و صنف و صنعت باید متناسب با افزایش قیمت آرد دستخوش تغییراتی قرار گرفتند.
فلسفی ادامه داد: افزایش قیمت نان باید با دقت صورت بگیرد و در نهایت استانداری‌ها باید نسبت به این موضوع پاسخگو باشند به طوری که هرگونه افزایش غیرمنطقی قیمت نان در سایه عدم نظارت‌ها نمی‌پذیریم و باید استانداران پاسخگو باشند و توصیه می‌کنیم که شورای آرد و نان استان با حضور اتحادیه‌های هر استان روی قیمت نان توافق کنند و سازمان حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده در این جلسات حضور داشته باشند و همه جوانب امر به‌صورت سنجیده باید بررسی شود و نظارت مستمر صورت بگیرد که نان با کیفیت و با قیمت مناسب به دست مردم برسد و از طرفی هزینه‌های تولید پوشش بدهد. به عنوان مثال امکان افزایش ۱۰۰درصدی قیمت نان وجود ندارد و چنانچه قیمت نان ۵هزار تومان است و هزینه‌های کارگری ۲۰ تا ۳۰درصد افزایش پیدا کرده، در فرآیند قیمت‌گذاری باید دقت شود به طوری که متناسب با شرایط اقتصادی مردم تعریف شود.
نایب‌رییس کمیسیون کشاورزی با بیان اینکه برخی استانداری‌ها و اتحادیه‌های نانوایان از عدم تغییر قیمت نان خبر داده‌اند، افزود: استانداران در چارچوب هزینه‌های تولید و شرایط اقتصادی مردم و همچنین احتساب آرد یارانه‌ای و آزاد باید تصمیمات لازم را اتخاذ کنند. همچنین با هر مکانیزمی نانوایان نباید قیمت نان را افزایش دهند. حتی انواع مختلف نان توسط نانوایی‌ها طبخ و عرضه می‌شود، خود آسیبی وارد می‌کند و عملا درآمدهایی ایجاد می‌کند که خارج از چارچوب است. به عنوان مثال وقتی قیمت نان کنجدی ۲ برابر قیمت مصوب عرضه می‌شود، کجا محاسبه شده است یا نانوا به بهانه نان بزرگ‌تر و کنجدی ۴برابر قیمت مصوب عرضه می‌کنند و از افراد ۴ بار کارت می‌کشند، این درحالی است که نان ۵هزار تومانی با قیمت ۲۰هزار تومان در سایه بازرسی‌های ضعیف عرضه می‌کنند و از مصرف‌کننده ۴ بار کارت می‌کشند چراکه با صرف افزایش قیمت نمی‌توان اطمینان داشت که نان با کیفیت به دست مردم می‌رسد که براین اساس دستگاه‌های نظارتی بر فرآیند نظارت و عملکرد دستگاه‌های براین زنجیره باید تجدید نظر کنند و همواره نظارت‌ها تشدید شود تا نان با کیفیت با قیمت مناسب در اختیار مردم قرار بگیرد.
این گزارش می‌افزاید: باوجود آنکه هنوز در حوزه افزایش قیمت نان تصمیم‌گیری نشده و موضوع در حال بررسی است اما قیمت نان در واحدهای نانوایی افزایش یافته که این امر با واکنش مردم روبه‌رو شده چراکه نان قوت اصلی مردم است و آنها معتقدند که گرانی نان در سکوت و عدم شفافیت در حوزه پرداخت یارانه اتفاق افتاده است.
یکسان‌سازی قیمت گره‌گشای مشکلات حوزه آرد و نان
در ادامه عطاءاللّه هاشمی، رییس بنیاد ملی گندم‌کاران گفت: نانوایان مدعی بودند که باتوجه به افزایش هزینه‌های جانبی از جمله کارگری، خدمات و انرژی، نانوایان معتقدند که قیمت نان باید متعادل شود تا آنها متضرر نشود.
به گفته وی، نانوایی آزادپز مابه‌ازای افزایش هزینه‌های گندم، کارگری و خدمات قیمت نان تولیدی آنها افزایش یافته و مابه‌ازای هزینه‌هایی که متحمل می‌شوند، این اتفاق افتاده است.
هاشمی ادامه داد: بحث هوشمندسازی واحدهای نانوایی مشکل‌گشا نیستند و هیچ مشکلی را حل نخواهند کرد و تنها با واقعی‌سازی قیمت آرد و گندم مشکل مرتفع می‌شود.
وی با اشاره به تاثیر واقعی شدن قیمت نان در میزان مصرف گندم بیان کرد: با واقعی شدن قیمت نان و پرداخت یارانه به دهک‌هایی که مستلزم حمایت دولت هستند، علاوه بر کاهش هدررفت یارانه شاهد افت ۲۵ تا ۳۰درصدی گندم مصرفی به جهت کاهش ضایعات و دورریز این حوزه هستیم.
رییس بنیاد ملی گندم‌کاران گفت: تا زمانی که اختلاف میان قیمت آرد آزاد و دولتی وجود دارد به طوری که قیمت تمام شده گندم بالای ۲۳ تا ۲۴هزارتومان است و با نرخ ۶۰۰ و ۹۰۰تومان در اختیار واحدها قرار می‌گیرد، هیچ راهی جزو آزادسازی قیمت و پرداخت یارانه مستقیم به خانوار نمی‌تواند جلوی فساد را بگیرد.
گفتنی است سالانه ۲۵۰همت یارانه به حوزه آرد و نان داده می‌شود که متاسفانه بخشی از این میزان یارانه هدر می‌رود، در حالی که برای واقعی شدن مصرف گندم و جلوگیری از سودجویی و تخلفات این حوزه، یکسان‌سازی قیمت نان بهترین راهکار است که بسیاری از کارشناسان عنوان می‌کنند این موضوع با در نظرگرفتن تمامی جوانب باید صورت بگیرد.
