29 - 12 - 2024
ماموریت ویژه
گروه انرژی- «از شرایط سخت تامین برق و گاز عبور کردیم»؛ این خبر را مسعود پزشکیان، رییسجمهوری در جلسهای که برای بررسی آخرین وضعیت ناترازی تحت عنوان مدیریت بهینه ناترازی انرژی و نیرو با اعضای کابینهاش برگزار کرد، اعلام کرده است. آنطور که رییسجمهوری اطمینان داده، مشکل ناترازی برای زمستان امسال حل شده و انتظار این است که قطع برق کاهش پیدا کند.
پزشکیان با اشاره به اینکه پیشبینیها حکایت از آن داشتند که وضعیت ناترازی انرژی در آذرماه بدتر از آنچه شاهد بودیم، خواهد بود، از عملکرد موفق این کمیته در زمینه مدیریت ناترازیها ابراز رضایت کرده و از وزرا خواسته است که با ادامه جلسات خود، از همین حالا به فکر مدیریت تولید و مصرف انرژی و نیرو در تابستان و زمستان سال آینده باشند.
ناترازی انرژی در پاییز امسال شرایط سختی را پیشروی بخش صنعت و پس از آن بخش تجاری و خانگی قرار داد. با وجودی که وزارت نفت اعلام کرد که مشکلی بابت تامین سوخت زمستانی نیروگاهها وجود ندارد اما قطع برق برنامهریزیشده هم برای بخش خانگی و هم صنعت ادامهدار بود. همزمان خبرهای منتشرشده حکایت از خروج از مسیر تولید برخی نیروگاهها با راندمان پایین مثل نیروگاه بعثت و ری دارد و این موضوع بر نگرانیها مبنیبر روند پایدار برق در زمستان و تامین گاز کشور افزوده است. با اینحال رییسجمهوری اطمینان داده که مشکل حل شده است.
براساس آمار رسمی که وزارت نفت منتشر کرده است، موجودی ذخایر مفید گازوئیل نیروگاهها در ۳۱مرداد۱۴۰۳ برابر با یکمیلیارد و ۸۱۰میلیون لیتر بوده که در مقایسه با سهمیلیارد و ۱۷۵میلیون لیتر زمان مشابه سال قبل (۱۴۰۲)، بیش از یکمیلیارد و ۳۶۵میلیون لیتر معادل ۴۳درصد پایینتر بوده است، این بدان معناست که دولت قبل سوخت کمتری نسبتبه سال قبل ذخیره کرده بود.
از سویی عقبماندگی تعمیرات پالایشگاههای گازی در فصل گرم سال هم موجب شد تا با تخصیص کمتر گاز، از سوخت مایع به ویژه ذخایر گازوئیل بیشتری استفاده و کسری ذخایر گازوئیل برای تولید برق در فصل سرد تشدید شود. علاوهبر این افزایش و انباشت مطالبات پالایشگاهها که طبق گفته عاشوری، دبیر کل انجمن کارفرمایی صنعت پالایش نفت کشور، تعمیرات پالایشگاهها را به تاخیر انداخته بود، با نبود نقدینگی برای اورهال و اجرای بهموقع پروژههای توسعهای، در افت تولید فرآوردههای نفتی از جمله گازوئیل تاثیر مستقیم گذاشت.
همزمان بررسی آمار تولید سالانه گازوئیل کشور نشان میداد که روند رشد تولید این فرآورده مهم نفتی طی سالهای اخیر کاهش یافته و در برخی سالها منفی شده است. مجموعه این عوامل پاییز سختی را برای اقتصاد کشور رقم زد.
گزارش وزرا از عبور به سلامت
از ناترازی
محسن پاکنژاد، وزیر نفت همانطور که پیش از اینهم از روند مثبت تامین سوخت کشور گزارش داده بود، آنچه مسعود پزشکیان درباره عبور از شرایط سخت در مسیر ناترازی اتفاق افتاده است را تایید کرده و گفت: «در هفتهای که سپری شد شرایط تحویل گاز و نفتگاز به نیروگاهها خوب بود. خوشبختانه سطح ذخایر گازوئیل در نیروگاهها نیز افزایش یافته است. با توجه به اینکه در هفته آتی با کاهش دما مواجهیم تدابیری اتخاذ خواهد شد که با همکاری وزارتخانههای نیرو و نفت از شرایط پیشرو نیز عبور کنیم.»
وزیر نفت میگوید: «طی روزهای گذشته ثابت شد که اتخاذ تصمیم تعطیلی هوشمند میتواند نقش موثری در کاهش مصرف انرژی داشته باشد. وضعیت ذخایر نفتگاز در شرکت ملی گاز و انبارها تغییر زیادی نسبتبه گذشته داشته است و همچنین شرایط ذخایر نیروگاهها نیز کاهش چشمگیری نداشته و در مجموع میتوان گفت که افتی در ذخایر نفتگاز نداشتهایم. همچنین تامین نفتگاز کماکان ادامه دارد و آنچه در توان بوده در این خصوص انجام شده است. علاوهبر افزایش قابلتوجه تامین نفتگاز، 10 الی 12میلیون لیتر نیز افزایش تولید روزانه داشتهایم و این شرایط تا عبور از دوره پیشرو ادامه خواهد داشت.»
گزارش بعدی را عباس علیآبادی، وزیر نیرو ارایه کرده است. او که در حال حاضر وزارتخانه متبوع او متهم ردیف نخست در مدیریت ضعیف ناترازی و هدررفت انرژی بهخصوص در بخش نیروگاهیست، طی گزارشی درخصوص وضعیت فعالیت نیروگاههای کشور اعلام کرده که میانگین راندمان نیروگاههای کشور به 40درصد رسیده است. گزارش علیآبادی درباره راندمان نیروگاهها در شرایطی اعلام شده که دو نیروگاه ری و بعثت اخیرا به دلیل نقش پررنگ در هدررفت انرژی از مدار تولید خارج شدهاند.
اگرچه براساس گزارشها، سهم نیروگاهها و صنایع از مصرف گاز کشور تنها ۲۰درصد از گاز تولیدی کشور است، با این حال بنابه گفته کارشناسان نیروگاههای ایران در مقایسه با میانگین جهانی بسیار پایینتر از راندمان جهانی قرار دارند، بهطوریکه اگر نیروگاهی در یک کشور توسعهیافته اروپایی، راندمان ۵۶ تا ۵۸درصدی را داشته باشد، نیروگاههای ایرانی راندمانی زیر ۳۰درصد دارند و عامل اصلی هدررفت انرژی هستند.
مثال واضح آن خروج نیروگاه 48ساله ری با راندمان زیر 20درصد بود که بیشتر ازآنکه تولید بهینه داشته باشد، انرزی هدر میداد.
بیشترین زیان در شرایط ناترازی انرژی در پاییز امسال و سه سال قبل که ناترازیها شروع شده، به بخش صنعت وارد شده است. سید محمد اتابک، وزیر صنعت، معدن و تجارت هم در این جلسه گفت که طبق دستور رییسجمهور مبنیبر صرفهجویی در مصرف انرژی برای اینک صنعت و تولید دچار وقفه نشود؛ میزان سوخت تحویلی به صنایع 3میلیون مترمکعب افزایش داده شده است.
وزیر صمت در عین حال خواسته هرآنچه از محل صرفهجویی در مصرف انرژی ذخیره میشود، به بخش صنعت اختصاص یابد. چه آنکه زیان بخش صنعت بهخصوص صنایع انرژیبر مثل فولاد و سیمان از محل ناترازی گاز و برق باعث افت تولید ناخالص داخلی خواهد شد.
زمستان، تازه اول راه است
پویش دو درجه کمتر که رییسجمهوری اجرای آن را از دفتر خود آغاز و از مردم برای همراهی درخواست کرد، ظاهرا نتایج مثبتی داشته است. بنابه گفته مسعود پزشکیان «با همراهی مردم توانستیم از وضعیت نامطلوب پیشبینیشده در زمینه تامین انرژی و نیرو بگذریم. پیشبینیها گواه آن بود که وضعیت شبکه میتوانست خیلی بدتر از امروز باشد، لذا از همه کسانی که با تلاشهای خود توانستند وضعیت شبکه را به یک پایداری نسبی برسانند، صمیمانه قدردانی میکنم.»
او به وزرای خود توصیه کرده که توجهشان را معطوف به آینده کنند. رییسجمهوری همچنین به وزیر کشور دستور داده یک تیم مرکزی جهت بهبود مصرف انرژی در کشور تشکیل دهد و در این تیم راهکارهای مربوط به مهندسی، هوشمندسازی در مصرف، مقررات و قوانین، تشویق و برخورد با متخلفان مورد بررسی قرار بگیرد.
فرمان دیگر رییسجمهوری تهیه مختلف بستههای آموزشی مرتبط با صرفهجویی در مصرف انرژی توسط دستگاهها متناسب با نوع ماموریتها و فعالیتشان است. پزشکیان میگوید: «تا جایی که امکان دارد باید کاری کنیم که گاز و برق صنعت قطع نشود.» این توصیه رییسجمهوری در شرایطی مطرح شده که تازه 9روز از زمستان گذشته و به قولی زمستان، تازه اول راه است. آنطورکه هواشناسی اعلام کرده، سامانهای از بعدازظهر دوشنبه وارد کشور میشود که تا 5درجه کاهش دما به دنبال خواهد داشت.
اسکندر مومنی، وزیر کشور با اشاره به سرمای شدید هوا طی هفتههای گذشته و پیشبینی روزهای آتی گفته است که «در هفته اوج سرما با توجه به اینکه حداکثر تلاشها در تامین برق و گاز صورت گرفت و مردم نیز همکاری خوبی کردند، صرفهجویی صورت گرفته حتی بیش از پیشبینیها بود و همین امر موجب شد که طی روزهای اخیر قطعی برق خانگی نداشته باشیم.»
به گفته وی، براساس شرایط دمایی، طی روزهای گذشته در مصرف روزانه 40 الی 45میلیون مترمکعب گاز صرفهجویی شده که این موضوع موجب شده قطعی در این خصوص نداشته باشیم. در مجموع با اقداماتی که انجام شده و همچنین پویشهایی که درخصوص صرفهجویی در حال اجراست، دستاورد خیلی بزرگی در حوزه انرژی حاصل شده است و همه برای عبور از شرایط بحرانی صادقانه تلاش کردهایم.
راهی برای عبور از قاچاق
موضوع دیگر مورد بررسی در این جلسه ویژه، موضوع قاچاق بود. طی هفتههای گذشته محمدباقر قالیباف از قاچاق روزانه 25 تا 30میلیون لیتر سوخت از کشور خبر داد؛ عددی که بنا به گفته او «سازماندهی» شده است. مسعود پزشکیان دستور پیگیریهای جدی برای شناسایی مبادی خروج فرآوردههای نفتی از مدار توزیع قانونی را صادر کرد. او گفت: «وقتی تولید این فرآوردهها در اختیار ما و میزان آن به شکل دقیق قابل محاسبه است و شبکه توزیع نیز در اختیار و تحت نظر ماست، به هیچ وجه قابل قبول نیست که ارقام چند 10میلیونی خروج فرآورده از مدار قانونی توزیع مطرح شود؛ این مساله کاملا قابل کنترل است و باید هم به دقت کنترل شود، ادامه این وضعیت گواه ناکارآمدی ماست. اینکه در مواجهه با مشکلات بیاییم آمارهایی ارائه کنیم تا از خود رفع تقصیر کنیم، مشکلی را حل نمیکند، بلکه باید منشأ و ریشه مشکلات را شناسایی و برطرف کنیم و در این فقره به طور جدی مانع قاچاق سوخت شویم.»
او با انتقاد از عدم اتخاذ راهکارها و اقدامات موثر در مقابله با قاچاق سوخت در کشور از استانداران و وزرای راه، صنعت، نیرو و نفت خواست که راهکارهای مناسب را در این زمینه به کار بگیرند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد