طرح ادغام صندوق‌ها دردی از تامین اجتماعی دوا نمی‌کند
جهان صنعت_دولت نمی‌تواند مشکل بنیادین صندوق‌های بازنشستگی را با ادغام حل کند. صندوق‌های ما مبالغ مختلف می‌گیرند و با نرخ برابر افراد را بیمه کرده و مستمری می‌دهند، در صورتی که ما باید حق بیمه را سرمایه‌گذاری کرده و به ازای حق بیمه‌پردازی هر فرد مستمری بدهیم.
به گزارش ایلنا، یکی از موضوعات مهم مطرح‌شده در هفته‌های اخیر پس از اعلام خبر واگذاری احتمالی شرکت‌های تابعه صندوق‌های بازنشستگی طبق مادهپنج برنامه هفتم توسعه، بحث احتمال ادغام صندوق‌های بازنشستگی است؛ ادغامی که تاکنون فقط یک فقره آن توسط صندوق بازنشستگی کشوری و با ادغام صندوق بازنشستگی هما صورت گرفته و صدای اعتراض بسیاری بازنشستگان هما را به‌خاطر افت خدمات‌شان درآورده و اعتراضات آنان کماکان ادامه دارد. اخیرا نیز تعدادی از بازنشستگان صندوق بازنشستگی صنعت نفت، طی بیانیه‌ای نسبت‌به شایعات در زمینه امکان ادغام صندوق‌های خود با صندوق بازنشستگی کشوری اعتراض کردند. همزمان با این شایعات، بحث‌هایی نیز درباره احتمال ادغام صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر در صندوق سازمان تامین اجتماعی(باوجود اینکه یک صندوق بیمه اختیاری محسوب می‌شود) موجود است که در این زمینه نیز نگرانی‌هایی از سوی سازمان تامین اجتماعی و بازنشستگان آن وجود دارد. بحث ادغام صندوق‌ها، هم در پیش‌نویس برنامه ششم و هم در پیش‌نویس برنامه هفتم توسعه کشور آمده بود که در هر دو دوره به‌دلیل نبود زیرساخت‌های حقوقی و اقتصادی و نهادی کافی، از دستور کار خارج شد اما بحث ادغام به منظور کاهش هزینه‌های اداری و مدیریتی، همواره یکی از موضوعات روی میز دولتمردان در همه کابینه‌ها بوده است به‌ویژه اینکه هم در زمینه مدیریت شرکت‌ها، مدیریت درمان و همچنین بسته بودن بسیاری از صندوق‌ها نکاتی وجود دارد که دولت‌ها را به ادغام همه صندوق‌ها در یک صندوق ترغیب می‌کند. هم‌اکنون ۱۷صندوق بازنشستگی فعال در کشور وجود دارد که اغلب آنها بسته شده و حتی بخش زیادی از ورودی‌های صندوق بازنشستگی کشوری و صندوق فولاد محدود شده و این صندوق‌ها فاقد ضریب پشتیبانی کافی برای ادامه حیات هستند و همگی از جیب دولت حقوق بازنشستگان و مخارج درمان آنها را می‌پردازند.به این ترتیب به نظر می‌رسد روند انحلال و فروش و ادغام بسیاری از شرکت‌های تابعه، مقدمه‌ای برای ایجاد زیرساخت‌ها برای ادغام صندوق‌های بازنشستگی کل کشور باشد.
در این رابطه مهرداد دارانی، کارشناس حوزه تامین اجتماعی و عضو کمیته بیمه و تامین اجتماعی خانه کارگر اظهار کرد: در میان صندوق‌های بازنشستگی که بحث ادغام آنها وجود دارد، بحث صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر با صندوق تامین اجتماعی جدی‌تر است. البته در سال‌های ابتدایی این ادغام شاید بیشتر به نفع سازمان تامین اجتماعی باشد، زیرا درصد وصول مستمری آنها بسیار به سازمان تامین اجتماعی نزدیک است. این درصد در صندوق بیمه اجتماعی ۱۵ و در تامین اجتماعی ۱۲ است اما مابقی صندوق‌ها این درصد بسیار متفاوت است. همچنین ضریب پشتیبانی فعلا خوبی در این صندوق وجود داشته و صندوقی جوان (برخلاف اغلب صندوق‌های بسته دیگر) است. وی افزود: ادغام صندوق بیمه اجتماعی روستاییان تا زمانی که ضریب پشتیبانی خوبی دارد، نه‌تنها برای سازمان تامین اجتماعی هزینه ندارد بلکه آورده هم دارد اما به محض اینکه ضریب پشتیبانی آن افول داشته باشد، شاهد آسیب به منابع سازمان تامین اجتماعی خواهیم بود. به‌ویژه اینکه هنوز جمعیت روستایی کشور درحال کاهش بوده و امید به زندگی روستاییان هنوز درحال افزایش و پیری جمعیت شامل آنها نیز می‌شود. علاوه‌بر این، صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر یک صندوق اختیاری و غیراجباری است و برای اینکه عملکرد آن بهینه شود باید به یک صندوق اجباری تبدیل شود. دارانی تاکید کرد: در صندوق بیمه اجتماعی مستمری قابل‌توجهی پرداخته نمی‌شود. در روستاها به‌دلیل فقر بیشتر مردم، تنها مبلغ فوت در بیمه مهم است که این مبلغ در سال حدود ۵۰۰هزار تومان است. وقتی فرد فوت می‌کند، خانواده وی (معمولا دختران و زنان) حقوق مستمری بازماندگی قابل قبولی دریافت می‌کنند. هر نفر اعضای این صندوق در صورت ادغام با سازمان تامین اجتماعی ۲میلیون تومان آورده دارند. درمان آنها نیز کاملا با دولت است و ربطی به ما ندارد. در این صورت اگر صندوق بیمه اجتماعی تبدیل به بیمه اجباری روستاییان و عشایر شود، ادغام آن برای تامین اجتماعی خوب است؛ وگرنه هزینه اداری آن مشکلات تامین اجتماعی را بیشتر می‌کند. این کارشناس حوزه تامین اجتماعی گفت: برنامه این است که با بستن سایر صندوق‌ها به مرور همه بازنشستگان کشور(احتمالا به‌جز نیروهای مسلح) در صندوق سازمان تامین اجتماعی بازنشسته شوند. شما می‌بینید نیروهای جدید بسیاری از واحدهایی که در گذشته در صندوق نفت، فولاد و شهرداری‌ها و بانک‌ها بیمه می‌شدند، امروز فقط در تامین اجتماعی بیمه می‌شوند و صندوق‌های قبلی همگی بسته و ورشکسته شده و از جیب دولت و منابع درآمدی شرکت‌ها و فروش نفت تغذیه می‌شوند. این سیاست مشکلات خودش را هم دارد. یکی از مشکلاتی که پیش می‌آید، این است که مثلا نیروهای دولتی که دیگر در صندوق کشوری نیستند، در زمینه بیمه بیکاری به مشکل می‌خورند. اختلاف بین قانون کار و قانون مدیریت خدمات کشوری مشکلات زیادی را در این ادغام‌ها پدید آورده و به افراد اجحاف می‌شود. این کارشناس مرکز پژوهش‌های مجلس افزود: تامین اجتماعی زیر بار بسیاری از تعهدات صندوق‌های دیگری که بحث ادغام آنها وجود دارد، نخواهد رفت. به‌خصوص که دولت هم پول کافی برای پشتیبانی اعضای جدید صندوق‌ها ندارد و تامین اجتماعی به این معضل که در تامین افراد جدید تنهاست، آگاه است.
