برچیده شدن سایه جنگ و تحریم با توافق
محمد تقی‌زاده- مذاکرات ایران و ایالات‌متحده به دور ششم خود رسیده است. برخی نشانه‌ها از جانب هر دو طرف نشان‌دهنده وجود پالس‌های مثبت و سازنده‌ای بوده که ممکن است به نتایج مطلوبی منجر شود. با این حال هیات ایرانی به دلیل حساسیت‌های موجود و اهمیت بالای حقوق قانونی و مشروع مردم ایران در این مذاکرات، همچنان با احتیاط عمل کرده و هر جنبه‌ای از گفت‌وگوها را با دقت و موشکافانه بررسی می‌کند. به نظر می‌رسد اطلاعاتی که از سوی ترامپ منتشر می‌شود، پیشرفت‌های قابل‌توجهی در روند مذاکرات را نشان می‌دهد و اگر ایالات‌متحده از رویکردهای قلدری و یک‌جانبه‌گرایی و نیز اظهارات متناقضی که در پشت میز مذاکره و در رسانه‌ها مطرح می‌کند، فاصله بگیرد، می‌توان به نتایج مثبت امیدوار بود، همچنین لازم است ایالات‌متحده از تهدیدها، فشارهای اقتصادی و نادیده گرفتن حقوق مسلم ایران در زمینه تحقیقات هسته‌ای پرهیز کند. به عقیده بسیاری، این قلدری‌ها و مداخلات، عمدتا تحت‌تاثیر تحریکات و شیطنت‌های رژیم جنگ‌طلب صهیونیستی قرار دارد. به باور کارشناسان امید است که با کمی تعهد و دیپلماسی، طرفین بتوانند به تفاهمی دست یابند که به نفع صلح و ثبات در منطقه و همچنین حفظ حقوق بشر باشد.
«جهان‌صنعت» به بهانه گمانه‌زنی‌ها درباره دور ششم مذاکرات که برخی رسانه‌های غربی حتی از نهایی‌شدن توافق در این دوره می‌نویسند و همچنین تاثیرات آن بر منطقه خاورمیانه با فریدون مجلسی، تحلیلگر ارشد سیاسی و فعال رسانه‌ای حوزه بین‌الملل گفت و گو کرده است. مشروح گفت‌وگو را می‌خوانید.
فریدون مجلسی، کارشناس مسائل بین‌المللی پیش‌بینی خود از دور ششم مذاکرات و فضاسازی رسانه‌ای این روزها را اینطور بیان کرد: باتوجه به آخرین اخبار درباره واکنش آمریکا درباره دور ششم مذاکرات مسقط احتمال توافق نهایی زیاد است. وگرنه جمهوری اسلامی از شعارها چشم‌پوشی نمی‌کرد و تن به مذاکره نمی‌داد. لابد جمهوری اسلامی اضطراری بودن امر و لزوم تصمیم‌گیری برای نجات کشور را درک کرده است. تنها مساله چانه‌زنی بر سر غنی‌سازی صلح‌آمیز است که با این همه هزینه برای جمهوری اسلامی ایران پذیرش عبور از آن مشکل است. پیشنهاد تشکیل یک مشارکت اقتصادی میان ایران و عربستان و ترکیه تحت نظارت مستمر سازمان انرژی اتمی ملل متحد برای تولید میله‌های سوخت نیروگاه‌ها و همچنین ایزوتوپ‌های ناپایدار برای مصارف پزشکی در مناطق آزاد فردو و نطنز شاید بتواند قابل چانه‌زنی و توافق باشد. مجلسی درخصوص اهداف طرف آمریکایی از مذاکره با ایران، ریشه‌های به‌هم‌خوردن ارتباط این دو کشور و تاثیر آن بر منطقه خاورمیانه گفت: از آنجایی که در هرگونه توافقی میان ایران و آمریکا، موضوع صلح و امنیت در «منطقه مدنظر» آمریکاست و ستیزه ایران و آمریکا از آغاز برقراری جمهوری اسلامی با شعار «مرگ بر سه مفسدین، کارتر و سادات و بگین» بر سر همین موضوع و اعتراض به صلح مصر و اسرائیل بود که با گروگانگیری و عملیات مستقیم و غیرمستقیم نظامی و غیرنظامی پیگیری شد تا بدین جا رسید، اکنون که صحبت از توافق است نمی‌تواند شامل کل منطقه نباشد! کل منطقه عربی و غیرعربی خسته از نیم‌قرن جنگ و ویرانی و قتل و التهاب، اکنون خواهان آرامش و مسالمت است.
این دیپلمات پیشین به نقش مردم و انتخاب پزشکیان نیز اشاره کرد و پیام آن انتخابات در این مذاکرات را اینگونه تحلیل کرد: شرکت اضطراری ایرانیانی که با بی‌میلی در انتخابات اخیر به پزشکیان رای دادند و موجب انتخاب او شدند نیز کورسویی به همین تمایل یعنی امید به سازگاری با جهان و رفع تشنج ۵۰ساله بود چراکه فقر و تورم ناشی از آن ایرانیان را خسته و در مقابل توسعه همسایگان عرب تحقیر و منفعل کرده است.
مجلسی در بخش مهمی از اظهاراتش با «جهان‌صنعت» از نقش و جایگاه اسرائیل گفت و تاثیر آن در توافق نهایی را اینطور تبیین کرد: اسرائیل در آستانه سومین سال بسیج جنگی قرار دارد که بخش مهمی از نیروی کار آن کشور را از کارخانه، تجارت، صنعت و کشت به جبهه گسیل داشته است و برخلاف جنگ‌های چندروزه پیشین اکنون دوران فرسایش مادی و انسانی آن کشور را به مرز خطرناک پایان‌دادن به هر قیمت، یعنی بودن یا نبودن کشانده، اکنون که اسرائیل در شرایط بسیج پر هزینه جنگی است، از یک سو آماده ضربه زدن به جمهوری اسلامی با قبول ریسک ضربه متقابل شدید است که در آن صورت به حمایت نظامی آمریکا نیز متکی و دلگرم خواهد بود، به همین دلیل آتش‌بس طولانی در جبهه غزه را نیز نمی‌پذیرد زیرا خروج از آماده‌باش نظامی و بسیج دوباره مشکل و پر هزینه است و از سوی دیگر برای مصالحه و پایان دادن به خصومت آمادگی دارد که هزینه سنگین انسانی و ویرانی را از دوش آن کشور بر می‌دارد و باب تجارت با همسایگان ثروتمند و صلح ابراهیم را به رویش می‌گشاید.
او در ارتباط با نقش میانجی‌گرایانه آمریکا نیز متذکر شد: آمریکا نیز برای هر دو کار آمادگی دارد. مصالحه در منطقه آن کشور را از درگیری قطعی و پرهزینه با ایران باز می‌دارد و بار پرهزینه پاسداری از اسرائیل را نیز برایش سبک می‌کند و از تجارت با منطقه ثروتمند خاورمیانه برخوردار می‌شود و مانند گذشته بازار منطقه را به رقیب صنعتی و تجاری‌اش یعنی چین واگذار نمی‌کند. برای کشورهای عربی نیز بسیار سودمند است زیرا از کابوس جنگ و ترکش‌های آن می‌رهند و برنامه‌های توسعه خود را ادامه می‌دهند. این تحلیلگر برجسته حوزه بین‌الملل امتیازات توافق برای طرف ایرانی را نیز اینگونه تشریح کرد: برای ایران از همه مهم‌تر است زیرا فرصتی است که بتواند از سایه خطر پرهزینه جنگ با آمریکا و اسرائیل برهد و هم از دخالت‌های پر هزینه برون‌مرزی خلاص و با «عادی» شدن بتواند از شر تحریم آسوده شود و با بازگشت به عرصه بین‌المللی و نظام بانکی جهانی و با فائق آمدن بر تنگناهای اقتصادی و فقر و تورم بتواند به نوبه خود قدم به تکاپوی توسعه در منطقه بگذارد. پذیرش این شرایط باتوجه به نیاز متقابل منطقه و آمریکا و اسرائیل مورد تایید ملت خواهد بود که با رای دادن اضطراری و رای ندادن انفعالی تمایل خودشان را نشان داده‌اند. مردم چنین توافق مسالمت‌آمیزی را به دویدن دنبال آتش‌بس در پی ویرانی بزرگ و تحت شرایط یک مغلوب ترجیح می‌دهند و آسیب ندیدن ملت و کشور برایشان مهم‌تر از ویرانی کینه‌توزانه و انتقام‌جویانه از دشمنی است که چندان ربطی هم به ما ندارد.
