انواع آرماتور در سازه های بتنی که هر مهندس عمران باید بداند
در دنیای ساخت‌وساز و مهندسی عمران، آرماتورها نقش حیاتی در تضمین استحکام و پایداری سازه‌ها ایفا می‌کنند. با وجود اینکه بتن به عنوان یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی شناخته میشود، ضعف ذاتی آن در برابر نیروهای کششی می‌تواند عملکرد کلی سازه را به خطر بیندازد. در اینجاست که آرماتوربندی به عنوان یک تکنیک اساسی و ضروری وارد عمل میشود.
انواع آرماتور در سازه های بتنی که از فولاد ساخته می‌شوند، به بتن کمک می‌کنند تا بارهای کششی را تحمل کرده و از ترک‌خوردگی و شکست سازه جلوگیری کنند. در ادامه این مقاله، در باره ماهیت آرماتور و اینکه از کدام نوع آن در ساختمان سازی استفاده میشود، صحبت می‌کنیم.
آرماتور چیست؟
آرماتور (Rebar یا Reinforcement Bar) شکلی از میله‌های فولادی است که در سازه‌های بتنی به‌کار می‌رود. این میله‌ها به طور معمول از فولاد ساخته شده و دارای سطحی با الگوهای برجسته (شیاردار) هستند که باعث میشود آرماتور بهتر به بتن بچسبد و از جابجایی آن در بتن جلوگیری شود.
آرماتورها به شکل‌های مختلفی مانند میله‌های مستقیم، مش‌های فلزی یا میلگردهای خم‌شده در ابعاد و اندازه‌های مختلف در پروژه‌های ساختمانی و عمرانی استفاده می‌شوند. در ساخت آرماتور باید از بهترین و با کیفیت ترین نوع میلگرد استفاده شود. انتخاب نوع میلگرد ایمنی و استحکام ساختمان را تضمین میکند. کارخانه میلگرد امیرکبیر از با کیفیت ترین میلگردها و محصولات فولادی را تولید میکند. میلگردهای این کارخانه نوع مناسبی برای ساخت آرماتور و آرماتوربندی هستند. قیمت میلگرد امیرکبیر می‌تواند در بازرگانی‌های مختلف، متفاوت باشد. برای خرید با کمترین قیمت، می‌توانید از بازرگانی‌های معتبر، استعلام بگیرید.
آرماتوربندی چیست؟
آرماتوربندی فرآیندی است که در آن آرماتورها (میلگردها) به‌صورت دقیق و مهندسی‌شده در سازه‌های بتنی قرار داده می‌شوند تا مقاومت سازه در برابر نیروهای کششی و برشی افزایش یابد. این فرآیند یکی از مهمترین مراحل ساخت‌وساز است و تأثیر مستقیم بر استحکام، دوام و ایمنی ساختمان دارد.
در آرماتوربندی، میلگردها در موقعیت‌های مشخصی داخل قالب‌های بتنی قرار می‌گیرند و به‌وسیله گیره‌ها و سیم‌های فلزی به یکدیگر متصل می‌شوند تا شبکه‌ای مستحکم ایجاد شود. این شبکه آرماتور، تنش‌های کششی و پیچشی را جذب و توزیع کرده و به‌این‌ترتیب از بروز ترک‌ها و خرابی‌ها جلوگیری میکند.
انواع آرماتور در سازه های بتنی
آرماتورها در سازه‌های بتنی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: آرماتورهای طولی (اصلی) و آرماتورهای عرضی (فرعی). هر یک از این آرماتورها وظایف خاص خود را در سازه بر عهده دارند و به شکلی طراحی و اجرا می‌شوند که بتوانند نیازهای مقاومتی سازه را برآورده کنند. در ادامه توضیحاتی دقیق درباره هر یک از این نوع آرماتورها ارائه میشود:
۱. آرماتورهای طولی (اصلی)
آرماتورهای طولی یا اصلی، میلگردهایی هستند که به‌صورت موازی با طول عضو بتنی (مانند ستون، تیر، دیوار یا دال) قرار می‌گیرند و مسئولیت اصلی آن‌ها تحمل نیروهای کششی و فشاری در طول عضو است. برای اجرای آرماتورهای طولی معمولاً از میلگرد A3 با قطر ۱۰ الی ۵۰ میلی‌متر استفاده میشود.
۲. آرماتورهای عرضی (فرعی)
آرماتورهای عرضی یا فرعی، میلگردهایی هستند که به‌صورت عمود بر آرماتورهای طولی نصب می‌شوند و وظیفه اصلی آن‌ها تقویت سازه در برابر نیروهای برشی و جلوگیری از کمانش میلگردهای طولی است. برای آرماتور عرضی معمولاً از میلگردهایی با قطر ۶ تا ۱۲ میلی‌متر استفاده می‌کنند.
استفاده از انواع میلگرد تقویتی در آرماتوربندی
آرماتور تقویتی که در بازار آهن‌آلات به آن میلگرد تقویتی گفته میشود که برای تقویت سازه در برابر نیروهای اضافی و محلی یا بهبود مقاومت برشی و جلوگیری از ترک‌خوردگی در نقاط بحرانی سازه مورداستفاده قرار می‌گیرند. این میلگردها قابلیت خم ۱۸۰ درجه نیز دارند و از فولاد نورد گرم ساخته می‌شوند. برای اجرای آرماتوربندی درست و اصولی تهیه میلگرد مرغوب و سالم یکی از شروط اصلی است. خرید میلگرد با قیمت به صرفه و از مراکز معتبر مهمترین هدف پیمانکاران و سازندگان ساختمان است. به همین دلیل استعلام قیمت میلگرد درب کارخانه به همه سازندگان پیشنهاد میشود.
از جمله میلگردهای تقویتی مورداستفاده در آرماتوربندی، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
آرماتور ادکا
آرماتور ادکا برای انتقال بارها از عناصر سازه‌ای (مانند تیر به ستون) استفاده میشود. این آرماتورها معمولاً در نقاط اتکایی مانند زیر تیرها و ستون‌ها قرار می‌گیرند تا تنش‌ها را در همه بخش‌ها توزیع کنند.
آرماتور ممان منفی
آرماتور ممان منفی در ناحیه بالای تیرها، در نقاطی که تیر به ستون متصل میشود، قرار می‌گیرد. این آرماتورها نیروهای کششی ناشی از خمش منفی (ممان منفی) را تحمل می‌کنند و از ایجاد ترک‌های کششی در این ناحیه جلوگیری می‌کنند.
آرماتور حرارتی
آرماتور حرارتی برای مقابله با تنش‌های ناشی از تغییرات دمایی و جلوگیری از ایجاد ترک‌های حرارتی در سازه‌های بتنی به کار می‌رود. این میلگردها معمولاً در دال‌های بتنی و سقف‌ها به‌صورت شبکه‌ای قرار می‌گیرند.
آرماتور خاموت (رکاب)
آرماتور خاموت به‌صورت عرضی و حلقوی دورتادور میلگردهای طولی (اصلی) در تیرها و ستون‌ها قرار می‌گیرد. وظیفه خاموت‌ها افزایش مقاومت سازه در برابر نیروهای برشی و جلوگیری از کمانش میلگردهای طولی است.
آرماتور سنجاقی
آرماتور سنجاقی به‌صورت قطعات کوچک U شکل یا L شکل است که برای اتصال محکم‌تر میلگردهای طولی و عرضی به کار می‌رود. این آرماتورها به توزیع یکنواخت تنش‌ها و افزایش پایداری در نقاط بحرانی سازه کمک می‌کنند.
آرماتور خرک
آرماتور خرک برای نگهداری میلگردهای فوقانی و حفظ فاصله مناسب بین لایه‌های مختلف میلگرد در دال‌های بتنی یا فونداسیون‌ها استفاده میشود. این آرماتورها به ایجاد ضخامت بتن پوششی مناسب و جلوگیری از جابه‌جایی میلگردها کمک می‌کنند.
آرماتور رامکا
آرماتور رامکا در لبه‌های قالب‌بندی بتن قرار می‌گیرد و به نگه‌داشتن فاصله مناسب بین قالب و میلگردها کمک میکند. این آرماتورها همچنین باعث بهبود استحکام لبه‌ها و جلوگیری از فرسایش یا ترک‌خوردگی در مرزهای بتن می‌شوند.
محاسبه قیمت آرماتوربندی
برای محاسبه قیمت آرماتوربندی، باید عوامل مختلفی را در نظر گرفت که شامل قیمت‌گذاری بر اساس تعرفه‌های سالیانه و ویژگی‌های پروژه میشود. مراحل زیر برای محاسبه قیمت نهایی آرماتوربندی به کار می‌روند:
بررسی تعرفه‌ها
ابتدا باید به لیست تعرفه‌های آرماتوربندی مراجعه کنید که در آن قیمت‌ها بر اساس پارامترهای مختلف ذکر شده است. این تعرفه‌ها معمولاً شامل هزینه‌های مربوط به بریدن، خم‌کردن، سیم‌پیچی میلگردها (به‌ازای هر کیلوگرم) و سایر خدمات مرتبط است.
محاسبه هزینه‌های میلگردها
قیمت آرماتوربندی میلگردها به وزن آن‌ها و عملیات لازم بر روی آن‌ها بستگی دارد. ابتدا وزن میلگردهای مورداستفاده را محاسبه کنید و سپس با توجه به تعرفه‌ها، هزینه برش، خم کردن و سیم‌پیچی را محاسبه کنید. قیمت‌ها معمولاً بر اساس هر کیلوگرم میلگرد اعلام میشود.
محاسبه هزینه‌های قالب‌بندی
هزینه اجرای قالب‌بندی دیواره‌ها بر اساس مترمربع و عمق قالب‌بندی محاسبه میشود. برای هر نوع قالب‌بندی (یک طرفه یا دو طرفه) و با توجه به عمق و ابعاد پروژه، هزینه قالب‌بندی را محاسبه کنید.
محاسبه هزینه‌های بتن‌ریزی
هزینه بتن‌ریزی فونداسیون و سایر عناصر بتنی بر اساس مترمربع و عمق بتن‌ریزی محاسبه میشود. برای محاسبه این هزینه، مساحت نهایی بتن‌ریزی و عمق آن را در تعرفه مربوطه ضرب کنید.
در نظر گرفتن سایر عوامل
عواملی مانند ابعاد چشمه‌ها، تعداد شبکه‌های آرماتور، سایز میلگردها، و شرایط محیطی پروژه نیز بر قیمت نهایی تاثیر می‌گذارند. هزینه‌های اضافی مانند حمل و نقل، آماده‌سازی سایت، و شرایط خاص محیطی ممکن است بر قیمت تأثیر بگذارد.
در نهایت، با توجه به وزن میلگرد، متراژ پروژه، هزینه‌های اجرایی، قیمت آرماتوربندی به طور کلی به‌وسیله محاسبه وزن میلگرد و دستمزد اجرای آرماتوربندی، به ازای هر مترمربع یا کیلوگرم محاسبه میشود.
جمع‌بندی
آرماتوربندی، فرآیند تقویت بتن با استفاده از میلگردها است که به افزایش مقاومت کششی، برشی و خمشی سازه‌های بتنی کمک میکند. انواع آرماتور شامل میلگردهای اصلی، تقویتی، حرارتی و خاموت‌ها هر کدام نقش ویژه‌ای در تقویت و پایدارسازی سازه دارند. استفاده صحیح از آرماتوربندی ضروری است تا از ترک‌خوردگی، کمانش و خرابی زودرس سازه جلوگیری شود و دوام و ایمنی آن تضمین گردد.
این مطلب توسط جهان صنعت نوشته نشده و انتشار آن به منزله تایید محتوا نیست
