5 - 05 - 2021
۱۴ منهای ۲
گروه سیاسی – اصلاحطلبان وقتی اولین گام عملی برای معرفی نامزد اجماعی خود را برداشته و یک لیست چهاردهنفره ارائه کردند، احتمالا گمان میکردند که از رقیبی که هنوز هم چشمانتظار تصمیمگیری رییسی درباره کاندیداتوری یا عدمکاندیداتوری است، پیش افتادهاند اما حذف دو مهره اصلی از این فهرست قطعا این جریان سیاسی را با چالش جدی مواجه خواهد کرد به خصوص که آن یک نفر باقیمانده از جمع پیشتازان نیز با چالشهای سختی مواجه است.
این وضعیت برای اصلاحطلبان بعد از سخنرانی اخیر مقام معظم رهبری و روشن شدن رویکرد و نظر ایشان پیرامون فایل صوتی ظریف و مواضع تند تاجزاده به خصوص درباره قانون اساسی، ایجاد شد.
پایان ظریف
ظریف از سوی ۳۷ نفر پیشنهاد شده بود اما نه خودش تاکنون تمایلی به کاندیداتوری نشان داده و نه بعد از ماجرای فایل صوتی شانسی برای تایید صلاحیت دارد. عذرخواهی اینستاگرامی او نیز کاری از پیش نبرد و سخنان قاطع رهبری درباره او حجت را تمام کرد. بر همین اساس نیز دیدیم که بسیاری از تحلیلگران و فعالان رسانهای در گفتوگوهای انتخاباتی که این روزها در کلابهاوس داغ است، پرونده ظریف را مختومه دانستند.
بعد از تاجزاده
دومین نفری که از این فهرست باید حذف کرد نیز مصطفی تاجزاده است. او در واقع رادیکالترین نامزد اصلاحطلبان است که خودشان هم امیدی به تایید صلاحیت او نداشتند. مصداق این مدعا اظهارات محمد عطریانفر، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران، است که در گفتوگویی با «اعتماد» گفته است: «حضور آقای تاجزاده از موضع و منظر دیگری محل تامل است. جناب آقای تاجزاده اگرچه برادر بسیار عزیز و بزرگواری هستند ولی از آنجا که موضع پیشین ایشان نسبت به قانون اساسی موضعی توام با ایراد بوده و انتخابات هم باید در چارچوب قانون اساسی برگزار شود، حضور ایشان، بیشتر حضوری است خارج از نظم و نسقی که اصلاحطلبان تعقیب میکنند. … از آنجا که تکلیف اصلاحطلبان با رفتار شورای نگهبان چندان مشخص نیست، چهبسا جمعبندی اصلاحطلبان این باشد که ۳،۴ نفر را تا فینال و دقیقه ۹۰ و پس از تایید صلاحیتهای شورای نگهبان در صحنه داشته باشند و بعد تصمیم بگیرند. علیالقاعده حتی اگر اصلاحطلبان آقای تاجزاده را معرفی نکنند، ایشان بهصورت منفرد در صحنه حضور خواهد داشت و تکلیف نهایی را شورای نگهبان مشخص میکند که به نظر من از همین حالا قابل پیشبینی است و گمانهزنی من این است که نسبت به ادامه حضور آقای تاجزاده تا آخر انتخابات نمیتوانیم چندان امیدوار باشیم.»
عطریانفر درحالی به مواضع تاجزاده درباره قانون اساسی اشاره میکند که رهبری نیز به این نکته پرداخته و به برخی کاندیداها ایراد گرفتند. ایشان فرمودند «بعضی اوقات هم حرفهایی از بعضی صادر میشود که نشاندهنده این است که اساس قانون اساسی را کأنّه قبول ندارند. خب کسی که میخواهد وارد میدان ریاست جمهوری بشود و داوطلب نشستن بر مسند ریاستجمهوری کشور است، بایستی به اسلام معتقد باشد، به رای مردم معتقد باشد، به قانون اساسی معتقد باشد؛ اینها را بایستی اعتقاد داشته باشد وَالّا [اگر] نداشته باشد که خب شایسته این معنا نیست. حرفهایی گاهی شنیده میشود که متناسب با این وظیفه مهم نیست؛ این را ما درخواست داریم و جدّاً مطالبه میکنیم که رعایت کنند.» حال اگر در نظر داشته باشیم که هیچ نامزد دیگری مثل تاجزاده به قانون اساسی نقد ندارد و مواضع تند نمیگیرد یعنی کار تمام است و او از فیلتر دستگاه نظارتی رد نخواهد شد.
بازماندگان
به این ترتیب باید اسحاق جهانگیری را اصلیترین گزینه اصلاحطلبان دانست زیرا با ۳۵ پیشنهاد، در موقعیتی قرار دارد که طبق سازوکار اعلامی اصلاحطلبان باید برنامه ارائه کند. امید به کاندیداتوری او بیش از ظریف و امید به تایید صلاحیت او نیز بیش از تاجزاده است. با این حال پایش در همه ناکارآمدیهای دولت گیر است و خیلی شانس موفقیت ندارد
سایر گزینههای لیست چهاردهنفره را نیز نمیتوان خیلی جدی گرفت. تکلیف صادق خرازی که با ۱۰ پیشنهاد از آخر، اول شده که معلوم است. رای اندک خانمها مولاوردی و شجاعی نیز گویای ضعف آنان در لابیگری و بیمهری جریان مدعی برابری جنسیتی است. به اضافه اینکه سد شورای نگهبان را هم پیشرو دارند.
لابیگران
نکته حائزاهمیتی که در این بین باید در نظر گرفت نیز آن است که معلوم میشود قدرت لابیگری افراد در تبدیل شدن به گزینه نهایی چقدر موثر است. حقیقتی که قطعا با وعدهها و ادعاهای جریان اصلاحات که اصرار دارد وانمود کند همیشه منافع مردم و مصالح کشور را در اولویت قرار داده و به مسائل جناحی، گروهی و فردی کمتر توجه دارد؛ نمیخواند.
عباس آخوندی نیز اگرچه با لابی گسترده، ۱۱ پیشنهاد برای خود جور کرده اما با توجه به خصومتی که اصولگرایان با وی دارند و ماجرای پرونده اقتصادی پسرش که همین چند روز قبل تسنیم از آن نوشت، شانس تایید صلاحیت ندارد. میماند مسعود پزشکیان با ۲۵ پیشنهاد، محمدرضا عارف با ۲۱ پیشنهاد، محسنهاشمی با ۲۰ پیشنهاد، محمد شریعتمداری با ۱۹ پیشنهاد، مصطفی کواکبیان با ۱۵ پیشنهاد، محمد صدر با ۱۳ پیشنهاد و محمود صادقی با ۱۲ رای.
کمشانسها
محمود صادقی نیز از جمله گزینههایی است که احتمالا ردصلاحیت میشود. به اضافه اینکه در حد و اندازه ریاست جمهوری نیز نیست. بگذریم از اینکه او عضو جبهه اصلاحات است و نامزد شده درحالی که در توجیه دلیل عدم عضویت عارف در این جبهه گفته میشد، چون او قصد نامزدی دارد در جبهه حضور ندارد!
کواکبیان البته تا همین جای کار هم پیروز بوده و تصور نمیشود بیش از آن ۱۵ پیشنهاد، رای داشته باشد.
صدر هم آنقدر برای مردم شناخته شده نیست که به عنوان نامزد نهایی معرفی شود. بر این اساس اصلاحطلبان باید از میان زشکیان، عارف، محسن هاشمی و محمد شریعتمداری یکی را برگزینند.
شانس شریعتمداری کم نیست چون او در هفته اخیر به صورتی یکباره به لیست نامزدهای احتمالی اضافه شد و مورد حمایت چشمگیر روزنامه دولت قرار گرفت و بعد هم ۲۰ پیشنهاد در جبهه اصلاحات داشت که نشان داد لابی قدرتمندی پشت او است. با این حال چالش رای عارفی را پیشرو دارد. در این چالش اما تنها نیست و محمدرضا عارف نیز اگرچه طی یک فرآیند لابیگری قوی بیش از بیست رای- پیشنهاد- داشته است اما آنقدر محبوب نیست که نظر مردم را جلب کند.
دوراهی آخر
اینچنین است که اصلاحطلبان میرسند به دوراهی پزشکیان- محسن هاشمی. هر دو نفر با توجه به تعداد پیشنهادهایی که داشتهاند وضعیت نسبتا خوبی دارند. اینکه اصلاحطلبان کدام را ترجیح میدهند نیز معلوم نیست زیرا هر کدام نقاط ضعف و قدرتی دارند. مثلا پزشکیان به اعتقاد برخی میتواند پدیده این انتخابات باشد. چهره سفیدی به شمار میرود و شانس آن را دارد تا رایهای قومیتی را جذب کند. در مقابل نیز محسن هاشمی از اعتبار نام پدر برخوردار است. پشتوانه حزبی و سابقه مدیریتی دارد و در عین حال احتمال رد صلاحیت نیز دارد.
سناریوی بدبینانه
فراموش نکنیم که اصلاحطلبان طبق مواضع اعلامی سراغ گزینهای خارج از فهرست ۱۴نفره نیز نمیروند.
با این وجود برخی تحلیلگران به خصوص در جریان اصولگرایی معتقدند که سناریوی نهایی اصلاحطلبان چیزی فراتر از انتخاب بین محسن هاشمی و مسعود پزشکیان است. بر اساس این تحلیلها احتمالا اصلاحطلبان بعد از حذف نیروهای اصلی خود، عطای انتخابات را به لقایش بخشیده و کنار میکشند تا بلکه سرمایه اجتماعی خود را بازیابی کنند. اما از آنجایی که وضعیت در جریان اصولگرایی نیز تعریفی ندارد، احتمالا با نیامدن رییسی با آفت چند کاندیدایی مواجه میشوند و رقابت نیز تنگاتنگ خواهد شد.
در عین حال پیشبینی میشود که یکی از نامزدهای حاضر در این رقابتها علی لاریجانی باشد و همراه یک گزینه اصولگرای دیگر به مرحله دوم برود. آنجاست که اصلاحطلبان ناگزیر به دخالت میشوند و به نحوی بدنه رای خود را متقاعد میکنند که در حمایت از لاریجانی وارد میدان شوند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد